شعار سال : احمد زیدآبادی، فعال و تحلیل گر سیاسی اصلاح طلب، در یادداشت کانال تلگرامی مورخ ۱۷ تیرماه ۱۳۹۷ خود تحت عنوان «دو درس از چپ های یونان!»، با اشاره به ائتلاف چپ رادیکال و سیاست ریاضت اقتصادی در یونان، با مقایسه ای بس سطحی و کلیشه ای، از آن درس عبرتی برای نیروهای سیاسی کشور، در جهت موجه سازی اوضاع فلاکت بار اقتصاد ایران و اجبار به تسلیم به شرایط کنونی ساخته است. در رابطه با موارد مطرح شده در یادداشت و اصولا رابطه اقتصاد ایران با گرایشهای چپ یا راست و آن چه در جهان می گذرد، موضوعات و نکات زیر قابل ملاحظه است.

(۱) ایران با یونان کاملا متفاوت و مقایسه این دو اقتصاد کاملا از وضعیت و شرایط هر دو کشور بسی فاصله دارد. اقتصاد ایران در نتیجه سه دهه فساد، غارت و تخریب ائتلاف غالب به وضعیت بحرانی کنونی رسیده و کم و بیش همه ساختارهای آن فاسد و دچار بازماندگی و رشد اقتصادی پایین و بی کیفیت شده است.

(۲) سهم و اندازه بودجه رفاهی دولت نسبت به اندازه اقتصاد در ایران پایین است، اگر هم در حاضر تا حدی بالا رفته برای این است که اغلب دولتها و  بعضي وابستگان آنها (اعم از اصلاح طلب یا اصول گرا) سرمایه مردم در سازمان تامین اجتماعی را به یغما برده یا نابود کرده اند.

(۳) در هیچ اقتصادی برنامه ریاضتی فقط برای مردم اجرا نمی شود. در اثر شوک درمانی سال ۱۳۹۷ بیش از ۵۰۰ هزار میلیارد تومان رانت جدید در جهت تامین منافع ائتلاف غالب و وابستگان آن ایجاد شد. شوک ارزی سال ۱۳۹۷ که در تاریخ ایران بی سابقه است، در اصل برای اخذ مالیات تورمی از مردم اجرا گردید. در نیمه اول سال ۱۳۹۶، بیش از ۲۰ میلیارد دلار ارز دولتی بین وابستگان ائتلاف غالب توزیع شد که به یک نمونه کوچک آن اشاره می شود. بنگاه های خودرویی وابسته به يكي از وابستگان ائتلاف غالب بیش از ۵۰۰ میلیون دلار ارز دولتی (با ۳.۵ برابر افزایش نسبت به مدت مشابه در سال قبل از آن) برای واردات خودرو نیمه آماده یا آماده چینی در ۵ ماهه اول سال ۱۳۹۶ دریافت کردند و با فروش این خودروها با قیمتهای بالا به منافع کلانی دست یافتند.

(۴) در اقتصادی که ۷۵ درصد نقدینگی در شش سال اخیر خلق شده، نحله نئولیبرال داخلی با استفاده ابزاری و سطحی از نظریات پولی نیم قرن پیش، شوک تاریخی ارزی و تورمی را در نتیجه سیل نقدینگی توجیه می کند، آن هم نقدینگی که در اثر فساد در بانکهای خصوصی، ترویج سودهای بالای بانکی و استقراض دولت از بانکها در سکوت یا همراهی همین نحله به وجود آمده است.

(۵) سه دهه است که مالیات تورمی به ابزار تامین هزینه های اقتصاد «رانتی-رفاقتی-غارتی» ایران تبدیل شده است. نحله نئولیبرال که موجه سازی منافع ائتلاف غالب در حوزه های (۱) تزریق منابع اقتصاد (نفت، گاز، معادن و انرژی) به بنگاه های رانتی و تامین منافع گروه های خاص و (۲) عدم اخذ مالیات از درآمدها و منافع کلان و معافیت های مالیاتی رانتی ها، را به عهده دارد، برای آن که هزینه های اداره کشور تامین گردد، در شرایط سرکوب دستمزد نیروی کار، افزایش (۱) نرخ ارز، (۲) بهای خدمات دولتی و (۳) قیمت کالاهای اساسی را توجیه می کند. در اقتصادی که «مزیت های رانتی» بر «مزیت های رقابتی» غالب است، نحله نئولیبرال دم از اقتصاد رقابتی می زند و با نشستن بر سر سفره دولتی ها و رانتی ها، در برابر غیررقابتی بودن، توزیع گسترده رانت، اتلاف منابع و فساد در بنگاه های رانتی «پتروشیمی-فولادی-معدنی-انرژی بر» سکوت کرده یا از آن حمایت می کند.

(۶) ما نه چپ و نه راست هستیم و معتقدیم به اقتصاد رقابتی و پویا، ما قطره ای از جان آگاه ایرانی هستیم. کانون نزاع بر سر غارت، فساد و تخریب اقتصاد توسط یک اقلیت منتخب و غیر مردمی سازی اقتصاد ایران است. شرایط خاص اقتصاد «رانتی-رفاقتی-غارتی» اقتصاد ایران نه مناسبتی با اقتصادهای پویا و رقابتی راست دارد و نه حتی هیچ ارتباطی با اقتصادهای چپ. در این اقتصاد کاریکاتوری از اقتصاد آزاد فاشیستی (رها و بی بند و بار) حاکم است که می توان آن را «نئولیبرال پوپولیسم رانتی فاسد» نام گذاشت. جریان چپ وزن و سهمی در ایران ندارد که بخواهد منشاء اثر و تغییر باشد. استفاده ابزاری از کلیشه جریان چپ ترفند رائج نئولیبرال های داخلی برای سرکوب منتقدین و استمرار تخریب و غارت اقتصاد ایران است.

(۷) در اقتصاد ایران که سهم کل حقوق و دستمزد پرداختی به مردم از اقتصاد پایین ترین نسبت در سطح جهان را دارد و حتی اندازه آن از «سود سپرده های بانکی+اجاره املاک» کمتر می باشد، فاجعه آمیزترین شکل نئولیبرالیسم تاریخ جهان حاکم شده است. کل حقوق و دستمزد پرداختی به کارکنان دولت حدود یک-سوم سود پرداختی به سپرده ها در ایران می باشد. واقعیت اقتصاد سیاسی ایران که از حداقل سه قرن پیش مدام دارد تکرار می شود، وجود یک اقلیت حاکم (یا به تعبیر مدرن آن ائتلاف غالب) است که منابع و فرصت های اقتصاد را بین خود و وابستگان خود توزیع می کند و عاقبت در چنبره فساد و تباهی خود غرق می شود و در مقابل یک اکثریت فلاکت زده و غارت شده است. در ایران سرمایه داری که شعبه ای از ائتلاف غالب است، به مفهوم غربی آن شامل نهادها و ساختارهای سرمایه داری وجود ندارد که با کلیشه سازی ابزاری، چپ یا راست قابل تعریف باشد.
بیش از ۷۰ درصد صادرات جهانی شامل کالاهای غیر متکی به منابع نفت، گاز، معدنی، آب و انرژی است که سهم این کالاها در صادرات ایران ۶ درصد میباشد. در اقتصاد ایران که بیش از ۹۰ درصد صادرات آن حاصل کار، تلاش و نوآوری نیست و در نتیجه تامین رانت از منابع عمومی اقتصاد حاصل میشود، منافع کلان (بدون پرداخت مالیات) حاصل گروه های وابسته به ائتلاف غالب می شود و برای تامین منافع هر چه بیشتر این گروه ها، شوک ارزی به مردم تحمیل می شود.

(۸) حضور پررنگ فعالان سیاسی، جامعه شناس و اصولا اشخاصی که اقتصاد نمی دانند، در عرصه دفاع از عملکرد اقتصادی دولت و استفاده از کلیشه های ابزاری-تکراری برای توجیه وضعیت کنونی و انگ چپ زدن به منتقدین اقتصادی، نشان می دهد که چقدر اوضاع نابسامان کنونی غیر قابل دفاع و توجیه و جناح مسئول به چه حدی از استیصال و درماندگی رسیده است. هم اکنون اشخاصی مانند مسعود نیلی (۵ سال مشاور و دستیار اقتصادی ویژه)، محمد طبیبیان (مروج پرداخت بهره های بالای بانکی و مدافع سیاست های اقتصادی دولت)، موسی غنی نژاد (ارائه کننده کاریکاتوری از اقتصاد آزاد با نگاه ایدئولوژیک به اقتصاد «ترویج اقتصاد بازار وسیله نیست، هدف است»)، که نسخه پیچ و موجه ساز سیاست های نئولیبرال اقتصادی ۶ سال گذشته بودند و وظیفه مهندسی افکار عمومی را به عهده داشتند، بایستی جوابگوی عواقب نسخه های اقتصادی خود باشند.

(۹) نئولیبرالیسم جهانی که از آمریکا نیرو می گیرد، با استفاده از ابزارهای سیاسی و اقتصادی هدف تامین منافع ائتلاف غالب (با کسب ثروت از یا غارت اقتصاد کشورهای دیگر) را دنبال می کند، اما نئولیبرالیسم ایرانی این هدف را اما با غارت اقتصاد و مردم کشور در جهت تامین منافع ائتلاف غالب داخلی (و همچنین جهانی) پیگیر است.

(۱۰) از ایشان که لقب «شرف اهل قلم» را دارند و جوایز جهانی در باره آزادی قلم و مطبوعات گرفته اند و صاحبان فکر و اندیشه، انتظار می رود که حرمت قلم را نگه دارند. وظیفه روشنفکران و اهل قلم این نیست که برای توجیه استمرار منافع ائتلاف غالب، نشخوارهای نئولیبرالیسم را ترویج کنند. رسالت آنها ارائه تفکری خلاقانه، درست و عمیق برای دفاع از ایران و ایرانیان است.

شعار سال،بااندکی اضافات و تلخیص برگرفته از خبرگزاری جامعه خبری تحلیلی الف،تاریخ انتشار: 19 تیرماه 1398،کدخبر:3980418184،www.alef.ir