شعار سال: شبکه‌های اجتماعی روش فکری، نحوۀ کسب اطلاعات و چگونگی درک ما از دنیای اطراف‌مان را تغییر می‌دهند و چیزی به‌نام «میدان نبردِ» جهانی ایجاد کرده‌اند.

اکنون شبکه‌های اجتماعی محلی برای کشمکش جهانی اطلاعات است که میلیون‌ها انسان از ده‌ها کشور دنیا بر روی پلتفرم‌های گوناگون برپا می‌کنند. شبکه‌های اجتماعی روش فکری ما، نحوۀ کسب اطلاعات و چگونگی درک ما از دنیای اطراف‌مان را تغییر می‌دهند و چیزی به‌نام «میدان نبردِ» جهانی ایجاد کرده‌اند که در آن ستاره‌های موسیقی و گروه‌های تروریستی مثل داعش برای مبارزه آنلاین بر سر جلب توجه ما از تاکتیک‌های یکسانی استفاده می‌کنند. و هر دو به یک روش سعی دارند موفقیت و پیشرفت کسب کنند؛ روشی که کارشناسان آن را «اقتصاد توجه» نامیده‌اند.


شبکه های اجتماعی دو لبه یک  قیچی!

شبکه‌های اجتماعی همزمان ما را به هم متصل و از هم جدا کرده‌اند. خواه بحث از زندگی شخصی‌مان باشد یا سیاست یا جنگ، دیگر محدودیتی برای افرادی که از این پلتفرم‌ها استفاده می‌کنند نیست؛ همه ما می‌توانیم اطلاعاتی به دست آوریم و آن را به اشتراک بگذاریم. بنابراین در مقایسه با گذشته، بیشتر صاحب اختیار و قدرت شده‌ایم.

اما این از طرفی هم بدین معنی است که ما پیوسته به هزار سمت‌و‌سوی مختلف کشیده می‌شویم و معمولاً از مهم‌ترین مسائل دور می‌مانیم و ممکن است آلت دست دیگران شویم، چون همه این اطلاعات روی چند پلتفرم عظیم تلنبار می‌شود که بیش از هر کار دیگر برای پول‌‌درآوردن طراحی شده‌اند. در واقع حاصل کار بسیار شبیه نوعی میدان نبرد برای جلب توجه و کنترل دیگران است. اینترنت در آغاز جایی بود برای اشتراک زمان کامپیوتری بین دانشمندان، سپس به‌سرعت به رسانه‌ای اجتماعی تغییر کاربری داد. اما اینترنت با خلق چنین ابزاری برای ارتباط انبوه، تبدیل شد به سیستم عصبی همه‌چیز؛ از تجارت گرفته تا اخبار و مثل هرچیز دیگر به نوعی جنگ‌افزار بدل شد.


این ابزار خیلی زود مورد استفاده همه قرار می‌گیرد، از گروه‌های تروریستی گرفته تا هواداران آنلاینِ خوانندگانی محبوب و همه این افراد آن را راهی برای دستیابی به اهداف خود می‌دانند. اینترنت اگر برای بکارگیری و تغییر محاوره یا داستان به‌نفع خود افراد یا برای جمع‌آوری اطلاعات محرمانه به‌منظور استفاده در هدایت عملیات فیزیکی به کار رود، ابزاری فوق‌العاده ارزان و پرکاربرد است و صرف‌نظر از اینکه کاربرش کیست، دراصل از قواعدی یکسان تبعیت می‌کند.

برخی کشورها از آن برای رسیدن به اهداف سنتی جنگ استفاده کرده‌اند؛ بی‌آنکه گلوله‌ای شلیک کرده باشند. کشورهایی مثل روسیه، متفاوت‌تر از کشورهایی مثل آمریکا از آن بهره می‌گیرند و به‌همین دلیل روسیه در چند سال اخیر در پیشبرد منافع خود بسیار موفق بوده است.

اعتراف آمریکایی ها به کشاندن جنگ در شبکه های اجتماعی

نخستین گام، شناخت نحوه عمل و هدف دشمن در این جنگ همه‌جانبه است. بدون اطلاعات روشن و درک درست از میدان جنگ، مقابله پرهزینه و کم‌بازده خواهد بود و مانند شلیک در تاریکی است. شاید از ده‌ها تیری که شلیک می‌کنیم، چند تایی هم اتفاقی به هدف بخورد اما به‌طور طبیعی بیشتر شلیک‌ها بی‌نتیجه خواهد بود. پس اول باید دانست که هدف چیست. در گزارش اخیر نشریه آمریکایی نیویورکر درباره جان بولتون- مشاور امنیت ملی دولت ترامپ- جمله‌ای کلیدی وجود دارد و آن این است: «هدف آمریکا به ستوه آوردن مردم ایران با فشار اقتصادی است تا مردم علیه حکومت شورش کنند.» عاصی کردن و شوراندن مردم علیه حکومت با دو ابزار دنبال می‌شود؛ ترکیبی از تحریم اقتصادی و بمباران تبلیغاتی و رسانه‌ای.



تحریم اقتصادی عملیاتی سخت‌افزاری است که بدون نرم‌افزار رسانه‌ای و تبلیغاتی راه به جایی نخواهد برد و فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، مهم‌ترین و اصلی‌ترین سلاح دشمن در این زمینه است. سی‌ان‌ان اسفند سال گذشته در گزارشی نوشت؛ «استفاده از پلتفرم‌های دیجیتال برای محکوم‌ کردن تهران به یکی از مشخصه‌های بارز سیاست دولت ترامپ در قبال ایران بدل شده است.»

آرایش جنگی ایران در جنگ لایک ها

حدود ۵۰ میلیون ایرانی از گوشی هوشمند استفاده می‌کنند. چند درصد این جامعه می‌دانند که درست وسط یک میدان جنگ واقعی هستند و با قواعد آن آشنایی دارند. مردم به کنار، چند درصد مسئولان و مدیران کشور در حوزه‌ها و سطوح مختلف با این میدان جدید و قواعد آن آشنایی دارند؟ حریف سازنده این میدان نبرد و مسلط به ابزار سخت‌افزاری و قواعد نرم‌افزاری آن است. آشنا نبودن با این میدان، فقط از شما یک سیبل ثابت خواهد ساخت و حتی فراتر از آن، شما را تبدیل به سرباز حریف می‌کند که به خود یا همسنگران خود شلیک می‌کنید. دشمن به شما پی در پی شلیک می‌کند و شما لبخند می‌زنید و شاید حتی به آن افتخار هم کنید!

اولین گام برای گرفتن آرایش جنگی، شناخت این میدان و قواعد خاص آن است. تمام امکانات و ظرفیت‌های مربوط و قابل استفاده کشور برای آشنا کردن مردم و مسئولان با این میدان باید بسیج شود. موفقیت در این میدان و ‌اندکی همت و تدبیر و دوری از تصمیم و رفتار جناحی در میدان اقتصادی، دشمن را به سرعت غافلگیر می‌کند.

با توجه به اهمیت و نقش تعیین کننده‌ فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی و گسترش روزافزون این ابزار‌ها بین مردم، برنامه‌ریزی برای پیشگیری و مقابله با اهداف شوم دشمنان در این شبکه‌ها بسیار حائز اهمیت است. رهبر معظم انقلاب نیز مکرراً بر ضرورت استفاده از توانایی‌ها و قابلیت‌های جوانان انقلابی و اقدامات سنجیده و هوشمندانه در جهت مقابله با عملیات‌های روانی دشمنان و تبدیل کردن تهدید‌ها به فرصت در فضای مجازی به عنوان ابزاری کارآمد در مسیر انقلاب اسلامی تاکیید کرده‌اند؛ لذا حضور آگاهانه و فعال جوانان انقلابی در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی و استفاده‌ هوشمندانه از ابزار‌های جنگ روانی در این فضا امری ضروری است.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ انتشار: 9 مرداد 1398، کدخبر: 7020071 ، www.yjc.ir