شعارسال: مردی پای خود را روی گلوی سگی سفید رنگ گذاشته و سرنگی از اسید را بر قلب حیوان تزریق می‌کند، سگ سفید رنگ از درد و ترس زوزه کشان چند قدم حرکت می‌کند و بعد بین چند ده سگ دیگر با ناله‌ای عمیق به زمین می‌افتد و می‌میرد.

این ماجرای کلیپی از کهریزک است که در دو روز گذشته دست به دست شد و انتقادات بسیاری از طرف مردم و فعالان حوزه‌ی حیوانات را به همراه داشت، حتی منجر به تجمع تعدادی از حامیان حیوانات مقابل شهرداری تهران و درگیری مختصر بین آنها و برخی ماموران انتظامی هم شد.

فیلمی که توسط شهرداری به نوعی تکذیب شد و گفته شد که فیلم متعلق به دوسال پیش است، اما آرش میلانی عضو شورای شهر تهران کلیت این اتفاق را تایید کرده و در صفحه‌ی توییتر خود نوشت: «خبر تزریق اسید و کشتار غیراخلاقی سگ‌های خیابان‌گرد تهران متأسفانه صحت دارد و توسط یکی از پیمانکاران شهرداری تهران صورت گرفته است. قطعا موضوع را تا انتها پیگیری خواهم کرد و با مقصران این فاجعه در مجموعه‌ی شهرداری و پیمانکاران آن با برخورد جدی سازمانی مواجه خواهند شد.»

سپهر سلیمی فعال محیط زیست و عضو هیات مدیره‌ی شبکه‌ی سازمان‌های غیر دولتی زیست محیطی اصفهان در واکنش به کشته شدن سگ‌های کهریزک توسط پیمانکاران شهرداری  به این موضوع اشاره کرد که انتشار چنین فیلم‌هایی تنها باعث از بین رفتن آبروی کشور در بین دیگر کشورها و ترویج خشونت در کشور می‌شود، همچنین به تناقض موجود در رفتار سازمان‌های دولتی پرداخت و گفت: «از یک طرف معاون راهور می‌گوید کسانی که حیوان آزاری کنند گواهینامه‌شان را باطل می‌کنیم و از طرف دیگر ماموران شهرداری عامل حیوان‌آزاری می‌شوند.»

به گفته‌ی بسیاری از متخصصان و فعالان محیط زیستی، توازن زندگی حیوانات خیابانی از پرنده‌های وحشی تا سگ‌ها به هم خورده، علی کشمیری فعال حیات وحش هم برای ایجاد توازن زندگی حیوانات در بین انسان‌ها به یک هرم سه ضلعی معتقد است که یک ضلع کشتار شهرداری، ضلع دیگر کنترل نکردن پسماند شهری و ضلع سوم را غذا رسانی مردم به حیوانات می‌داند که همچون چرخه‌ای معیوب توازن و تعادل زندگی حیوانات را برهم زده است.

در بخش دیگر رحیم محمدی جامعه شناس به حیوان آزاری در ابعاد تاریخی آن پرداخت و این سوال مطرح شد که آیا آسیب رساندن به حیوانات ریشه در گذشته‌ و فرهنگ ما دارد؟ طبق گفته‌ی محمدی خشونت علیه حیوانات از همان رفتارهای گذشته‌ی ما بوده اما دلیل انسان سنتی صرف آزار نبوده بلکه حیوان را نوعی دشمن می‌دیده اما شکنجه و آزار به حیوان دیگر باب میل انسان مدرن و امروزی نیست، بنابراین تناقض‌های زیادی در فرهنگ، سنت و اعمالمان داریم.

گفت‌و گو با سپهر سلیمی، علی کشمیری و رحیم محمدی را در ادامه می‌خوانید:

کشتن هر سگ ۱۵۰ هزار تومان

سپهر سلیمی در مورد صحت ماجرای سگ کشی در کهریزک گفت: «ظاهرا شهرداری این موضوع را تکذیب کرده ولی حیوان‌کشی آن هم به این شکل مساله‌ی امروز و دیروز ما نیست، حتی مساله یک شهرداری خاص نیست، تمام شهرداری‌ها در چند دهه‌ی گذشته به همین شکل عمل کرده‌اند و حالا هم کمابیش عمل می‌کنند. اراده‌ی شهرداری‌ها برای کنترل جمعیت حیوانات بیشتر مربوط به حصر حیوانات و یا کشتار حیوانات است. وقتی در این سال‌ها این اتفاق می‌افتد ما به بعد محیط زیستی و حقوق حیوانی موضوع می‌پردازیم، در صورتی که این ماجرا کاملا تجاری و اقتصادی است.

پیکانکاران شهرداری این کار را کاملا برای شرایط مالی انجام می‌دهند، تازمانی که شهرداری بابت کشتن هر سگ ۱۵۰ هزارتومان پول می‌دهد، سگ هم برای کشتن پیدا می‌شود، دنبال روش اصولی برای کنترل جمعیت حیوانات نیستند، حدود سی سال است که با این موضوع دست به گریبان هستیم و هر سال تعداد این حیوانات بیشتر می‌شود، پس این روش درستی نیست و در این سال‌ها به خطا رفته‌ایم.

حتی اگر مساله‌ی حقوقی و محیط زیستی را کنار بگذاریم، موضوع سر پول بیت المال است که با این شکل استفاده آن را هدر می‌دهند، ما باید جلوی ازدیاد تعداد حیوانات شهری را بگیریم.

در تمام کشورهای پیشرفته پسماند را مدیریت می‌کنند، یعنی تا وقتی که پسماند به عنوان منابع غذای حیوانات وجود داشته باشد، سگ، موش، کلاغ و پرندگان وحشی زیاد می‌شود، اما شهرداری اینکار را انجام نمی‌دهد. راه دیگر ایجاد فرهنگ سازی برای وحشتی که مردم نسبت به حیوانات شهری دارند، یک بخشی از این وحشت نادرست است. البته بخشی از این ترس را می‌توان مدیریت کرد، برای مثال اگر اعلام کنیم چند سگی که در خیابان هستند، همه قلاده‌گذاری شدند و واکسیناسیون شدند، آن وقت مردم نمی‌ترسند که شاید سگ‌ها هار باشند.»

این فعال محیط زیست و حامی حیوانات ادامه داد: «از زمانی که سگ اهلی شد و با انسان زندگی کرد تا به حال هیچ مشکلی نبوده تا این چند دهه‌ی اخیر، باید با مدیریت درست ترس مرذم را کم‌تر کرد، این کار باعث می‌شود تقاضا برای حیوان کشی کم شود و وحشت از بین برود.

موضوع دیگر در مورد عقیم سازی است که باید درست باشد و نه تجاری، برای مثال می‌گویند عقیم‌سازی صورت گرفته ولی از این سگ‌ها عکس‌هایی داریم که به توله‌های خود شیر می‌دهد و مشخص می‌شود عقیم سازی صورت نگرفته است. حتی در دستورالعملی که وزارت کشور داشته، عقیم‌سازی باید با شیوه‌ای بدون درد باشد، در این شرایط وقتی چنین فیلم‌هایی بیرون می‌آید آبروی کشور را می‌برد و باعث ترویج خشونت در جامعه می‌شود. از یک طرف معاون راهور می‌گوید کسانی که حیوان آزاری کنند گواهینامه‌شان را باطل می‌کنیم و از طرف دیگر ماموران شهرداری عامل حیوان‌آزاری می‌شوند.»

سلیمی در مورد نحوه‌ی برخورد کشورهای پیشرفته با موضوع حیوانات خیابانی گفت: «کشورهای دیگر دو سبک دارند یکی اینکه تمام حیوانات را از سطح شهر جمع می‌کنند تا دیگر هیچ حیوانی بدون صاحب در خیابان وجود نداشته باشد و هم اینکه مدیریت پسماند شهری دارند.کار دیگر این است که در کشورهای پیشرفته حساسیت‌زدایی می‌کنند، یعنی حیواناتی که در شهرها وجود دارند را عقیم‌سازی و واکسیناسیون می‌کنند و حیواناتی که بیماری خطرناک دارند را حذف می‌کنند.

حالا ما باید راهی را پیدا کنیم که بینابین است و برای کشور ما مناسب‌تر باشد. هر کجا که زباله است، یک کلونی از سگ را دیده می‌شود، مساله زباله را ما هم در داخل شهر و هم در حاشیه داریم. گزارش‌های که ما داریم مثلا مربوط به دسته‌های عقابی است که از زباله‌ها تغذیه می‌کنند که بعد از ان مرگ چهل عددی از عقاب‌ها به دلیل تغذیه از زباله گزارش شد.»

سگ را با پسماند عفونی یکی می‌دانند

علی کشمیری با انتقاد از کشته شدن حیوانات در کهریزک گفت: «در این موضوع مشکل نبود زیرساخت است، وزارت کشور موضوع حیوانات شهری را به شهرداری محول کرده است، شهرداری‌ها هم در شهرهای کلان این موضوع را به مرکز پسماند خود واگذار کردند.

سگ‌ها را به عنوان پسماند ویژه در نظر می‌گیرند مثل پسماند پزشکی، یعنی پسماند عفونی و خطرناک، وقتی جایگاه مخلوق خدا را تا این سطح تنزل می‌دهند، باید دید چه برخوردی با آن می‌شود.

در حالی که تمام شهرداری‌ها در تمام دنیا معاونتی به نام معاونت خدمات محیط زیست شهری دارند، اینجا هر وقت صحبت از محیط زیست شهری می‌شود می‌گویند چقدر فضای سبز شهری را گسترش دادند و مثلا ۵۰۰ متر را ۱۰۰ متر کردند و نمایش اجرا می‌کنند و موقع عکس یادگاری گرفتن روی هم سوار می‌شوند. وقتی صحبت از محیط زیست شهری می‌کنیم حیوانات هم جزیی از این محیط زیست محسوب می‌شوند، نمی‌توان این حیوانات را نادیده گرفت. مگر می‌توان پرنده‌های وحشی را نادیده گرفت؟ کلاغ‌های شهر را بکشیم چون عده‌ای از آن بدشان می‌آید؟ در این صورت ممکن است شب‌ها من از درخت هم بترسم، این دلیل بر آن نیست که درخت را از جا بکنم.»

کشمیری ادامه داد: «امروز یک فیلم منتشر شد و فیلم‌های دیگری هم وجود دارد که در آن حیوانات را کشته‌اند، افرادی که فیلم را می‌بینند و ناراحت می‌شوند معمولا افرادی احساساتی قلمداد می‌شوند در صورتی که این یک ناراحتی واقعی است.

مردم تجمع می‌کنند چون کار دیگری از دستشان برنمی‌آید و هیچکس هم به اینها توجه نمی‌کند بعد از آنهم معمولا شهرداری ابراز پشیمانی می‌کند و می‌گوید پیمانکار خاطی را اخراج کردیم و بعد چند نفر لبخند زنان عکس می‌گیرند که ما آمدیم اینها را نجات دهیم و شش ماه بعد باز همین اتفاق تکرار می‌شود.»

این فعال حیات وحش به موضوع ایجاد توازن طبیعی اشاره کرد و گفت:«طبیعت خودش می‌تواند توازن را ایجاد کند فقط به شرطی که ما دخالتی نکنیم، این دخالت نکردن یک هرم سه وجهی دارد؛ کشتن حیوانات توسط شهرداری این توازن را به هم می‌زند، کنترل پسماند و جمع نکردن زباله‌ها که عامل جمع شدن حیوانات می‌شود و بحث سوم، غذا دادن به حیوانات است، مردم که می‌بینند شهرداری این حیوانات را می‌کشد و مردم از سر دلسوزی شروع به غذا رسانی می‌کنند، در این شرایط مقدار غذا رسانی چند برابر می‌شود. وقتی غذا رسانی شود و این حیوانات سیر شوند جفتگیری و زادولد بیشتری می‌کنند، تعدادشان بیشتر می‌شود و باز شهرداری آنها را می‌کشد و باز مردم از سر دلسوزی غذارسانی می‌کنند و این چرخه ادامه پیدا می‌کند.»

کشمیری در مورد ماجراهای پیش آمده در باغ وحش مشهد گفت: «چند سال پیش داستان توله ببر سرگردان در مشهد رسانه‌ای شد، سال گذشته ماجرای تلف شدن هشت ببر در باغ وحش مشهد خبرساز شد که اول تکذیب کردند ولی بعد معلوم شد که واقعیت داشته و بعد خبر تلف شدن هفت توله ببر که سه تا به مرگ طبیعی مردند و روی مرگ چهارتای دیگر ابهام جدی وجود دارد، حالا هم یکی از آنها به نام ببر مانا تحت حمایت خاص است.

این اتفاق که افتاد دادستانی مشهد مسوول باغ وحش را احضار کرد، یک کارگروهی مشخص شد که در آن علت این اتفاق را بررسی کند، نتیجه‌ی این بررسی در تصمیمی که گرفته می‌شود تاثیر خواهد داشت. روز شنبه مدیرکل استان خراسان رضوی آقای دکتر همتی در جمع فعالان محیط زیست و ان‌جی‌اوهای محیط زیست اعلام کرد که رفتار باغ وحش باعث شده تا آبروی استان به بازی گرفته شود و در نامه‌ای که به دادستانی فرستادند درخواست کردند تا باغ وحش مشهد بی‌درنگ تعطیل شود.»

حیوان آزاری ادامه‌ی همان رفتارهای سنتی است

رحیم محمدی، جامعه شناس به موضوع خشونت به حیوانات نگاه تاریخی داشت و گفت: «مسایلی مثل سگ‌کشی و یا حیوان‌آزاری که گاهی هم در فضای مجازی و در روزنامه‌ها یا رسانه‌ها متوجه آن می‌شویم، یا شکارهای بی‌مورد که در ایران اتفاق می‌افتد، در گذشته به این شکل نبوده است. در گذشته‌ی بشریت آزار حیوانات به این شکل معنی نداشت ولی شکار و کشتن حیواناتی که به زندگی انسان ضرر می‌رسانند وجود داشته است.

اگر به زندگی روستایی و قبیله‌ای نگاه کنید، شیر، ببر و یا پلنگ وقتی به زندگی مردم نزدیک می‌شد با وسیله‌های خاص خود آنها را می‌کشتند؛ حتی این حیوانات را دشمن انسان می‌دانستند. حالا هم که در جامعه مواردی از این دست را می‌بینیم ادامه‌ی همان رفتارهای بنیادین و سنتی است، انسان امروزی به یک تجهیزاتی دست پیدا کرده که بدون آنکه این حیوانات را بکشد و یا آزار دهد آنها را تربیت می‌کند، بنابراین به لحاظ اخلاقی و روانی مواردی که حیوانات کشته یا شکنجه می‌شوند باب پسند انسان مدرن و امروزی نیست.

در این صورت از یک طرف چنین رفتارهایی بر حسب خلقیات قدیمی و قبیله‌ای و روستایی ادامه پیدا می‌کند و از طرف دیگر که انسان امروزی حال و هوای دیگر پیدا کرده درک دیگری از چنین رفتارها پیدا کرده، مثلا رفتار خشونت‌آمیز با حیوانات به محیط زیست، انقراض حیوانات و موارد دیگر آسیب خواهد رساند. بنابراین تناقض‌های زیادی در فرهنگ، سنت و اعمالمان داریم.

اعتراضات مردم به حیوان آزاری رهاورد و دست‌آورد فرهنگ، اخلاق و تربیت جدید است که به نوعی ویژگی انسان نو می‌باشد.

ذلیل دیگری که عامل حیوان آزاری در جامعه می‌شود، خشم پنهانی است که مردم به دلایلی در زندگی شهری پیدا کردند. حتی ما در فرهنگ ایران باستان هیچ موردی به این صورت نداشتیم، در شاهنامه‌ی فردوسی هم که قهرمانان و پهلوانان با شیر و ببری گلاویز می‌شوند، موضوع جوانمردی و پهلوانی است، اما به قصد آسیب رساندن به حیوان چنین مواردی را نداشتیم.»

سایت شعار سال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت انصاف نیوز، تاریخ انتشار:30مرداد1398 ، کدخبر: 185994: www.ensafnews.com