از آمازون تا ارسباران فاصله‌ زیاد است، اما اتفاقات هفته گذشته نشان می‌دهد که رفتار انسان در این مناطق تفاوتی ندارد.

ماجرای این بحران‌های تکراری به ۸ روز پیش برمی‌گردد؛ زمانی که به طور ناگهانی آسمان سائوپائولو، بزرگترین شهر برزیل، با دود سیاه شده بود، دودی که از جان درخت‌های آمازون بلند شده بود. ساعاتی بعد این عکس‌ها در توییتر منتشر شد و بعد این خبر تقریبا در تمام رسانه‌های دنیا منتشر شد؛ «آتش‌سوزی در ریه‌های جهان»

عامل آتش‌سوزی آمازون چیست؟

محققان تخمین زده‌اند که این آتش‌سوزی‌ در بزرگترین جنگل استوایی جهان ۹۹ درصد عامل انسانی دارد. در واقع این ماجرا به سیاست‌های دولت جدید این کشور برای بهبود اوضاع اقتصادیشان برمی‌گردد، آنها برای مبارزه با فقر ریه‌های جهان را آتش می‌زنند.

هر سال تابستان‌ها کشاورزان و دامپروان برزیلی برای ایجاد اراضی‌ای برای شغل خود بخشی از جنگل‌های آمازون را به طور عمدی آتش می‌زنند و این اتفاق در برزیل به نوعی به موضوعی نرمال تبدیل شده است.

اما در سال‌های اخیر با انتخاب بلسونارو به عنوان رییس جمهور جدید برزیل وضعیت بحرانی‌تر شده است. او در کمپین انتخاباتی خود قول داد که برای بهبود اوضاع اقتصادی برزیل از ظرفیت‌های اقتصادی کشورش استفاده می‌کند و حالا این اتفاق رخ داده است.

کریستین پوآیر، مدیر برنامه مراقبت از آمازون، در این رابطه در بیانیه‌ای گفت: «این ویرانی به طور مستقیم با لفاظی ضد محیط زیستی رئیس جمهور بولسونارو مربوط است، او به اشتباه برنامه‌های مربوط به حمایت از جنگل‌ها و حقوق بشر را مانعی برای رشد اقتصادی برزیل می‌داند، حالا هم کشاورزان و دامداران پیام رئیس جمهورشان را به عنوان مجوزی دیده‌اند که به آنها اجازه می‌دهد برای شغلشان جنگل‌ها را نابود کنند.»

بعد از اینکه بلسونارو فردی معروف به «ترامپ برزیل» به عنوان رییس جمهور برزیل انتخاب شد، مسئولیت زمین‌های مخصوص بومی‌های برزیل را به وزارت کشاورزی داد. چیزی حدود ۱۳ درصد زمین‌های این کشور. بعد از آن گروه‌های مربوط به بومی‌های برزیل هشدار دادند که اینکار منجر به جنگل‌زدایی در این کشور می‌شود.

حالا اطلاعات مرکز ملی برزیل در تحقیقات فضایی نشان می‌دهد که این ۷۲۸۴۲۳ بار است که در سال اخیر در برزیل آتش‌سوزی ایجاد شده است، چیزی حدود ۸۴ درصد بیشتر از سال‌ گذشته.

فابیان لوپز دا سیلوا، رییس یک سازمان غیر دولتی زیست‌محیطی در برزیل در این رابطه به نشریه تایم توضیح داد: «در برزیل کشاورزان می‌توانند به شکل غیرقانونی جنگل‌ها را بسوزانند، هیچکسی بر این اقدام آنها نظارت نمی‌کنند و آنها حتی در این رابطه جریمه هم نمی‌شوند.»

براساس گزارش نشریه برزیلی فولها د پروگرسو، بحران آمازون هم نتیجه همه این اتفاقات است، در تاریخ ۱۰ اوت تعدادی از کشاورزان برزیلی به این هدف که به رییس جمهورشان نشان بدهند که می‌خواهند کار کنند به شکل برنامه‌ریزی شده آمازون را سوزاندند.

۱۳هزار کیلومتر دورتر آتش‌سوزی در ایران به همان دلیل مشترک

در همین میان هزاران کیلومتر دورتر، در میان همه هیاهویی که در دنیا و حتی ایران در رابطه وضعیت جنگل‌های آمازون وجود دارد، در جنگلی در شمال غربی ایران هم اتفاقی مشابه رخ داده است. از چند روز پیش آتش‌سوزی گسترده در جنگل ارسباران شروع شده که هنوز مهار نشده است.

به گفته مدیرکل حفاظت از محیط زیست آذربایجان شرقی از تابستان امسال ۲۵ مورد آتش‌سوزی در این جنگل گزارش شده است. تاکنون مساحتی به وسعت ۳۰۰ هکتار در این جنگل سوخته است.

اما موضوع قابل توجه وجه مشترک علت آتش‌سوزی در ارسباران و آمازون است. چند روز پیش حمید ظهرابی معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست در این رابطه گفته بود: «می‌توان گفت که بخشی از حریق می‌تواند با هدف تصرف زمین رخ داده باشد. در مجموع عمدی بودن حریق تا حد زیادی ثابت شده است و در همین رابطه چند نفر را که مشکوک بوده‌اند، بازداشت کرده‌اند.»

البته این اتفاقی غیرعادی و جدید در ایران نیست؛ به گفته رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری ایران، علت ۹۵ درصد آتش‌سوزی جنگل‌ها در ایران انسانی است و ۱۵ درصد آنها هم به طور عمدی انجام می‌شوند.

نابودی جنگل‌ها، نابودی انسان

آنچه در ارسباران و آمازون در هفت روز گذشته رخ داد، اتفاقاتی است که روزانه در بیشتر مناطق کره زمین رخ می‌دهند. حتی تصاویر ماهواره‌ای نشان داده‌اند که همین حالا بخش زیادی از جنگل‌های آفریقا در حال سوخته شدن هستند، به طوری که مساحت آتش‌سوزی در این مناطق بیشتر از آتش‌سوزی آمازون است.

به طور کلی ۳۰ درصد مساحت دنیا را جنگل‌ها تشکیل می‌دهند، اما حال آن‌ها اصلا خوب نیست. بانک جهانی گزارش داده است که از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۶ چیزی حدود ۱.۵ میلیون کیلومتر مربع از جنگل‌های دنیا نابود شده‌اند، این میزان برابر مساحت کل کشور آفریقای جنوبی است. براساس تحقیقی که در سال ۲۰۱۵ توسط مجله نیچر منتشر شد هم از زمانی که انسان شروع به سوزاندن جنگل‌ها کرده است چیزی حدود ۴۶ درصد درخت‌های دنیا قطع شده‌اند.

این روند نابودی جنگل‌ها اما به معنی نابودی بخشی از کره زمین یا حیات وحش نیست، بلکه ادامه این روند شاید به معنای نابودی انسان باشد.

جنگل‌ها بخشی از چرخه کربن در کره زمین هستند، آنها دی‌اکسید کربن را دریافت کرده، از آن انرژی تولید می‌کنند و گاز اکسیژن را به هوا می‌فرستند. نبود جنگل‌ها به معنی افزایش دی‌اکسید کربن و کمبود اکسیژن است اتفاقی که به سادگی می‌تواند به مرگ انسان‌ها شود.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از خبرگزاری خبرآنلاین ، تاریخ انتشار: 6 شهریور 1398 ، کدخبر: 1293867 ، www.khabaronline.ir