شنبه ۰۱ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 2024 April 20 
گلاره رستگارنیا همکار پژوهشی پژوهشکده مطالعات راهبردی درباره وضعیت فعالیت های فضایی ایران و خطرهایی که مناسبات خصومت امیز روسیه و آمریکا بر امنیت ملی ایران می گذارد نوشته ای مشروح دارد که خلاصه ای از آن را به نقل از سایت این پژوهشکده می خوانید:
امنیت ملی ایران و رقابتهای فضایی
افزایش رقابتهای ایالات متحده و روسیه و در پی آن نظامیترشدن فضا خطرات قابل توجهی پیش روی امنیت بینالملل و امنیت ملی کشورها قرار میدهد. تنگتر و پرمخاطرهترشدن دامنه رویارویی قدرتهای دیروز و امروز فضایی بهطور روزافزون در نوع خود عرصه فعالیتهای فضایی را برای قدرت نوظهوری نظیر ایران سختتر خواهد کرد که خواهان تثبیت جایگاه خود در خاورمیانه و تحقق اهداف ذکر شده در سند چشمانداز ۱۴۰۴ است تا به جایگاه نخست در منطقه تبدیل شود.افزون بر این در شرایطی که نگرانیهای امنیتی و احتمال بروز تنشهای نظامی در تنگه هرمز برای ایران وجود دارد، غفلت از تهدیدهای برجای مانده از افزایش رقابتهای فضایی بهویژه بین ایالات متحده و روسیه برای ایران نیز جایز نخواهد بود.
گسترده‌شدن رقابتها در فضای ماورایجو، بیش از هر چیز امنیت ملی کشورهایی را متزلزل خواهد کرد که علیرغم واقف‌بودن به اهمیت این حوزه، از پیشرفت و توسعه دانش و فناوریهای بومی به شکل مستقل بازماندهاند. بر این اساس تداوم بخشیدن به فعالیتهایی که در راستای افزایش سطح دانش بومی و کاربردی کردن آن هستند، امری ضروری تلقی می‌شود. تلاش برای ساخت ماهواره پیام ۲ با وجود در مدار قرار نگرفتن پیام۱ و دوستی در اواخر سال ۹۷ و ثبت نقاط مداری به نام ایران نشانگر مستحکمترشدن گامهای ایران برای پیشرفت در این عرصه و حرکتی رو به جلو بهویژه پس از وقفهای است که در سالهای اخیر در فعالیتهای فضایی ایران حاکم بوده است. افزون بر این، پیمودن چنین مسیری بایستی علیرغم تأثیر تحریم‌های ایالات متحده و پیامدهای منفی و نابسامانیهای برجای مانده از آنها تداوم یابد و ایران به خوبی میل و اراده پیشرفت توسط بازیگری را به نمایش بگذارد که از دستیابی بر فناوریهای برتر به واسطه تحریمها محروم است. با وجود آنکه همواره فعالیتهای فضایی ایران تهدیدی برای صلح و امنیت بینالملل از جانب ایالات متحده خوانده شده است، در مقابل توسعهی فناوریهای چالشبرانگیز ایالات متحده نظیر راکتهایی که شمار آنها رو به افزایش است، و بهرهبرداری نظامی از پرکاربردترین فناوری فضایی یعنی ماهوارهها بهویژه استفاده از ماهوارههای جاسوسی، خالق تهدیدهای امنیتی نوینی برای ایران است، و در چنین وضعیتی نباید از پیشبرد تدابیر امنیتی در فضای ماورای جو در کنار سایر عرصهها در وضعیت کنونی غفلت کرد.
در نگاه به همکاریهای ایران و روسیه بایستی متذکر شد که ایران در مقام شریکی منطقهای برای روسیه، از جایگاه درخور توجهی جهت مقابله با نفوذ آمریکا در آسیای مرکزی، قفقاز، خاورمیانه و خلیج فارس برخوردار است، در حوزه فعالیتهای فضایی نیز از مرور تعاملات فضایی این کشور با ایران میتوان چنین برداشت کرد که روسیه تنها در دوران مطرح‌بودن منافع خود، پایبند به همراهی ایران در مقابل مخالفتهای غرب به ویژه ایالات متحده به عنوان رقیب فضایی خود بوده است، بر این اساس در پیشگرفتن همکاریهای فضایی مطابق با اصول سند توسعه هوا و فضا بایستی بر مبنای عدم وابستگی به دانش و فناوریهای بیگانگان صورت بگیرد، بر این اساس ضرورت دارد تأمین منافع ملی در روابط با قدرتی نظیر روسیه در کانون سیاستگذاریها قرار گیرد، تا در صورت دورشدن ایران و روسیه و یا حتی مخاصمهآمیز شدن روابط آنها، حضور جدی و فعالیت مستقل خود در این عرصه را تداوم بخشد.
گزینه تأمل برانگیز دیگر برای فاصله‌گرفتن از نتایج مخرب رقابتهای فضایی، تأکید بر خواسته ایران مبتنی بر صلحآمیز بودن فعالیتهای فضایی بهویژه از سوی ایالات متحده و روسیه است که با وجود تأکید بر این مسئله در استراتژیهای فضایی خود عملکرد معکوسی دارند. بدین ترتیب ایران با حضور جدیتر در مجامع بینالمللی و مشارکت در فعالیتهای که با هدف منع تسلیحاتی‌شدن فضا برگزار میشوند، همراه با یادآوری ورود صلحآمیز خود به این عرصه میتواند این کشور را بهعنوان پیشتاز در حفظ صلح فضایی به جامعهی جهانی معرفی کند.
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از سایت خبری تحلیلی ساعت24 ، تاریخ انتشار: 13 شهریور 1398 ، کدخبر: 459750 ، www.saat24.news
