شعار سال: شهرداري تهران پس از آن مانور ضربتي در محلات مرکزي و پرآسيب همچون هرندي و جمع‌کردن معتادان برنامه جديدي از بازپروري و راه نجات براي بيماران معتاد بهبوديافته را تعريف و شروع کرد. اما اين شروع آن‌قدر يکباره و بدون اطلاع بود که حتي اعضاي شوراي چهارم هم از آن اطلاع نداشتند و تا مدت‌ها يا اعتراض اعضا درباره مراکز بهاران موضوع جلسات شورا بود يا اعتراضات مردمي به اين مراکز در خبرها مي‌آمد. مجتبي شاکري، عضو کميسيون فرهنگي شوراي شهر تهران، بارها درباره عملکرد مراکز بهاران و ماندگارنبودن افراد به‌اصطلاح بهبوديافته در اين مراکز تذکر داد. وي تأکيد داشت تعداد خروجي اين مراکز متعدد، پرهزينه و انگشت‌شمار است در حالي ‌که قرار بود شهرداري تهران از اين مراکز نتايج بيشتري بگيرد. هر چند مديرعامل وقت سازمان خدمات اجتماعي شهرداري تهران اين موضوع را رد مي‌کرد و معتقد بود همين تعداد انگشت‌شمار هم نتيجه قابل قبولي براي اين مراکز است.
مراکزي که امروز به نام بهاران در نقاط مختلف شهر تهران ايجاد شده، در زمان راه‌اندازي و جانمايي با اعتراض‌هاي مردمي همراه بود. پس از آنکه صداي ساکنان محله حکيميه در شرق تهران به دليل راه‌اندازي يکي از اين مراکز بهاران بلند شد، رحمت‌الله حافظي، عضو اصولگرا اما منتقد اصولگرايان، در شهرداري تهران در توضيحاتي گفت: شهرداي تهران اعلام کرده است ساختمان بهاران پس از اتمام دوره مهارت‌آموزي در اختيار مردم محله قرار خواهد گرفت تا آنها نيز بتوانند از امکانات اين مجتمع‌هاي آموزشي بهره‌مند شوند. همچنين بهبوديافتگان مستقر در مراکز بهاران به هيچ عنوان با محيط بيروني ارتباط ندارند.
اما اين همان اتفاقي بود که در کنار برنامه‌هاي ديگر درباره بهاران‌ها رخ نداد و اين مجموعه‌هاي ابداعي در دوره محمدباقر قاليباف در وضعيتي نيمه‌کاره و بلاتکليف باقي مانده است و بنا برگزارش‌هايي که در شوراي شهر تهران داده مي‌شد، از مجموع حدود 44 مرکز بهاران، تعداد اندکي از آنها فعاليت داشتند و در واقع معتاد بهبوديافته‌اي وجود نداشت که براي اين مراکز مشتري وجود داشته باشد و در عين حال، پيوند و اعتمادي بين اين مراکز و مردم محلات به وجود نيامد تا کارآمدي اين مراکز عيان شود. اين‌گونه بود که شهرداري تهران در قالب بهانه‌هاي مختلفي شروع به واگذاري بهاران‌ها که در واقع اموال شهرداري تهران بودند، کرد اما باز هم اين اقدام را بدون اطلاع و گزارش به شورا يا اذهان عمومي شروع کرد و خبر اين واگذاري‌ها را محمد حقاني، عضو شوراي چهارم، در صحن شورا مطرح کرد. او که به واگذاري‌هاي لحظه آخري مديريت شهري قاليباف معترض بود، ‌در رابطه با فعاليت يک مرکز بهاران ويژه بانوان در منطقه ۴ تهران خاطرنشان کرد: در حال حاضر شاهد هستيم که ملک اين مرکز در حال واگذاري به فردي تحت عنوان آقاي «م» است و بايد جلو اين کار گرفته شود. بر اساس بررسي‌هاي صورت‌گرفته، هر يک از واحدهاي مرکز بهاران هفت الي ۱۰ميليارد تومان ارزش دارد و اين در حالي است که اين مراکز به تشکيلات قرارگاه امام‌رضا(ع) واگذار شده و با وجود اين واگذاري، مسئولان شهرداري آن را انکار مي‌کنند. غلامرضا انصاري، عضو ديگر شوراي چهارم، هم در صحن شورا نسبت به واگذاري تعدادي از مراکز بهاران تذکر داد و گفت: اين واحدها با قرارداد سه‌ساله و مبلغ نامشخص در اختيار قرارگاه امام‌رضا قرار گرفته‌ است. در گذشته تنها فعاليت اين قرارگاه در حوزه پوشش آسيب‌هاي اجتماعي و فرهنگي بود، اما حالا با واگذاري مديريت ۲۳ مرکز بهاران اين قرارگاه در امور اجرائي وارد خواهد شد. بنابراین ديوان محاسبات، سازمان بازرسي و شوراي آينده بايد به صورت جدي در اين مسئله ورود کنند تا مشخص شود قراردادهاي اين‌چنيني با مجوز چه کسي صورت گرفته است. البته طبق معمول مسئول مربوطه در سازمان خدمات اجتماعي شهرداري تهران اين موضوع را تکذيب کرد و گفت: واگذاري مراکز بهاران کاملا شفاف است و قرارگاه امام‌رضا(ع) نيز مانند سايرين مي‌تواند درخواست براي مراکز بهاران داشته باشد و تا امروز حتي يک مرکز هم به قرارگاه امام‌رضا(ع) واگذار نشده است.
اما در دوره جديد هم شهرداري تهران روي همان ريل واگذاري اين مراکز روي دست مانده‌اش ماند و معاون فرهنگي و اجتماعي وقت شهرداري تهران اعلام کرد 69 مجموعه بهاران، مددسرا و پرتو را به‌تدريج واگذار مي‌کنيم و معتقديم مؤسسات خيريه بهتر از شهرداري مي‌توانند به اين مجموعه‌ها رسيدگي کنند. ولي‌الله شجاع‌پوريان گفته بود که برنامه ما اين است با سازمان بهزيستي توافق کنيم و براي حدود هزار معتاد متجاهر فضا در اختيار قرار دهيم و در‌عين‌حال بايد نظارت کنيم که استانداردها رعايت شود. همچنين از زمان واگذاري نگهداري با خود بهزيستي است و شهرداري هزينه جديدي پرداخت نمي‌کند.
شجاع‌پوريان گفته بود که سمن‌ها و مؤسسات خيريه‌اي وجود دارند که اعلام آمادگي کرده‌اند و اگر با رعايت ضوابط و چارچوب‌ها و به‌صورت شفاف و با سازوکار حقوقي اقدام کنند، واگذاري انجام مي‌دهيم.
اما گويا اين برنامه و مطالعات براي واگذاري که از سال 97 شروع شده، هنوز ادامه دارد و در اين ميان توافقات با بهزيستي و مراکز مشتاق ديگر هنوز تمام نشده است و شهرداري اصرار به اين واگذاري دارد و حالا شوراي شهر جلوي کار را گرفته است. چند هفته قبل بود که الهام فخاري، نايب‌رئيس کميسيون فرهنگي و اجتماعي شوراي شهر از انعقاد تفاهم‌نامه بين شهرداري و بهزيستي براي واگذاري مراکز بهاران بدون اطلاع شوراي شهر انتقاد کرد و گفت: در ابتداي سال ۱۳۹۸ اخباري درباره واگذاري مراکز بهاران به سازمان بهزيستي منتشر شد اما هيچ نوع هماهنگي‌ای با کميسيون ناظر که کميسيون فرهنگي است، انجام نشده است. فخاري با بيان اينکه ما در مناطق ۲۲‌گانه مراکز مستقر نداريم و ۹ مرکز در مناطق ۵، ۸، ۱۲ تا ۱۴، ۱۹ و ۲۰ داريم که در اسفندماه سال ۱۳۹۷ ظرفيت اين مرکز ۶۴۱ بوده است، گفت: به‌طور ميانگين در سال ۱۳۹۷، ۶۰ درصد اين ظرفيت پذيرش شد و ۴۰ درصد ديگر خالي بود. همچنين برخي مراکز جهت تأمين هزينه‌ها اقدام به نگهداري و ترک اعتياد معتادان کردند و از سوي ديگر در سال ۱۳۹۸ اغلب مراکز بهاران به مراکز پذيرش افراد ماده ۱۶ تبديل شده‌اند و افرادي که پس از پاک‌شدن به اين مراکز مراجعه مي‌کنند، مورد غفلت قرار گرفته‌اند.
او با بيان اينکه يکي از کاستي‌هاي مراکز بهاران، فقدان حرفه‌آموزي است (همان موضوعي که براي آن شکل گرفت)، اظهار کرد: کارگاه‌هاي حرفه‌آموزي ازجمله خياطي، پوشاک، مبل‌سازي در منطقه ۱۳ در جذب تعدادي توان‌جو موفق بوده‌اند اما در ساير مناطق حرفه‌آموزي به معناي واقعي آن وجود ندارد.
البته اين اظهار بي‌اطلاعي اعضاي شورا در حالي بود که محمدرضا جوادي‌يگانه – معاون فرهنگي اجتماعي شهرداري تهران تيرماه 98 در گفت‌وگويي از عقد تفاهم‌نامه‌اي با سازمان بهزيستي در آينده نزديک براي بهره‌برداري از مجموعه بهاران خبر داده بود. او گفته بود: در اين تفاهم‌نامه پنج‌ساله زيرساخت‌ها از سوي شهرداري در اختيار بهزيستي قرار مي‌گيرد و نظارت بر اين مجموعه با بهزيستي خواهد بود و خيريه‌ها نيز از اين مجموعه‌ها بهره‌برداري مي‌کنند. او گفته بود که اين تفاهم‌نامه هنوز امضا نشده است.
موضوع اعتراض شورا هم اين است که شهرداري با اين کار از مديريت محلي که وظيفه شهرداري است مي‌کاهد و به وظايف دولتي که بايد کمتر و کمتر شود اضافه مي‌کند. در‌عين‌حال اگرچه موضوع واگذاري بهره‌برداري از اين مراکز مطرح است و نه فروش آن، باوجوداين چرا بايد شهرداري پس از صرف هزينه‌هاي بسيار براي چنين مراکزي آنها را به سازمان بهزيستي واگذار کند و با اين شرايط وظايف ارگان‌هايي مثل سازمان خدمات اجتماعي چه خواهد بود؟
به‌هر‌روي شورا و شهرداري و بهزيستي و ساير مراکز درگير با اين موضوع در حالي با يکديگر اختلاف دارند که درباره مراکز بهاران و عملکردشان و اعتبارات و هزينه‌کردشان گزارش عملکردي ارائه نشده و چندان مشخص نيست اين مراکز چه ورودي و خروجي براي شهر تهران معتادان درگير و بهبود يافته و شهروندانش داشته‌اند! البته بايد توجه داشت که اگرچه اين مجموعه‌هاي دولتي و خصوصي و خيريه‌ها وظايفي بر عهده دارند اما يک پاي کار سود و درآمد از اين مراکز است و حتما صرفه و صلاحي وجود دارد که موضوع واگذاري را رها نمي‌کنند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه شرق، تاریخ انتشار 24 شهریور 98، شماره: 3525