شعار سال:روزهایی سختی بر آب و خاک و هوای ایران زمین گذشته است. درغیاب نظام توانا ودانایی که این ثروت های ایران را برای امروز و فردای ایرانیان نگهدارد زخم هایی عمیق برپیکره آب وخاک و جنگل های ایران وارد شده است که خلاصه ای از وضعیت را درگزارش رسمی سازمان حفاظت محیط زیست می خوانید:
حوزه آب: اُفت شدید کمی و کیفی اندوختههای آبی کشور در دهههای اخیر به یکی از مهمترین بحرانها و چالشهای راهبردی دولت تبدیل شدهاست، رتبهی ایران در مدیریت منابع آبی از بین 133 کشور، 132 است. با چنین روندی، پیشبینی میشود، اندوختههای آبی ایران تا 60 سال آینده به صفر برسد و از طرفی در پی این کاهش مستمر، سالانه 10دشت آبی کشور از 600 دشت موجود دچار بحران میشوند که این مساله بر وضعیت روستاهای کشور تاثیرگذار است. همانگونه که تاکنون بیش از نیمی از آبادبومهای روستایی کشور در طول سه دههی گذشته عملاً از سکنه خالی و متروکه شدهاند.
حوزهی خاک: جابجایی خاک و نرخ بالای فرسایش آبی و بادی – به میزان سه برابر متوسط آسیا - مهمترین چالش این حوزه است. پنج میلیارد تن خاک در سال فرسایش مییابد. این بدترین وضعیت فرسایش در جهان است. در حالیکه شاخص جهانی فرسایش خاک 5 تا 6 تن در هکتار است، این رقم در ایران در حدود 17 تن در هکتار است. در فعالیتهای کشاورزی نیز مصرف سالانه 1/2 میلیون تن کود شیمیایی سلامت آب و خاک و هوا را تهدید می نماید. در حالیکه ظرفیت تحمل مراتع کشور 40 میلیون واحد دامی است در حال حاضر در شاهد چرای حدود 120 میلیون واحد دامی در مراتع هستیم.از 32 میلیون هکتار عرصه های بیابانی کشور، حدود 7/8 میلیون هکتار آن کانون بحران است.
حوزهی هوا: مصرف سوخت در ایران 4 برابر میانگین مصرف سرانه در دنیاست.مصرف سوخت در ایران در حدود 850 میلیون لیتر در روز است.تولید و انتشار کربن ناشی از مصرف سوختهای فسیلی سالانه در حدود 700 میلیون تن است.خسارت اقتصادی آلودگی هوای سالانه ایران در حدود 8 میلیارد دلار است و سالیانه بیش از 2700 نفر تنها در تهران در اثر استنشاق ذرات معلق کمتر از دو و نیم میکرون جان خود را از دست میدهند.در 23 استان کشور با پدیده گردو غبار روبرو هستیم و سالانه در حدود 120 رخداد گرد و غبار در ایران رخ می دهد.وجود آزبست در کشور 50 برابر حد مجاز است.
حوزه زیگونگی: تخریب بومسازگان (اکوسیستم) ها، اُفت توان تابآوری، کاهش شمار وحوش، شکار بیرویه و زوال زیگونگی (تنوع زیستی) که بحران زباله و ورود مستقیم پساب آن را چه در محیطهای خشکی و چه تالابی و ساحلی تشدید کرده و میکند. (حدود 90 درصد اندوخته علفخواران حیات وحش کشور از بین رفته است.) . مطابق فهرست جهانی IUCNدر سال 2014 تعداد 17 گونه پستاندار، 22 گونه پرنده، 13 گونه خزنده، 4 گونه دوزیست و 29 گونه از ماهیان کشور در زمره گونه های در معرض تهدید قرار گرفتهاند.سواد، کنش و تشکلهای محیط زیست: فقر کمی و کیفی آگاهی، حساسیت و سرمایه اجتماعی در حوزه محیط زیست و تقابل با جامعه محلی، سطحینگری، فقدان تشکلهای مؤثر، بیاعتمادی به دستگاه. حساسیت اجتماعات محلی نسبت به محیط زیست کاهش یافته، و عملکرد تشکلهای مردمنهاد در زمینه محیط زیست نامناسب است .عدم توجه به اقتصاد و توان درآمدزایی فعالیتهای محیط زیستی: دولت به محیط زیست از منظر درآمدزایی نمینگرد و فقط از منظر هزینهزایی و فعالیت مانع توسعه به محیط زیست مینگرد
تخریب جنگلها و مرتع: در جنگلها و مراتع کشور و کشتزارها و باغات ایران، سالانه 10 هزار هکتار از زمینهای کشاورزی تبدیل به سایر کاربریها(سکونتگاهها و کشتزارها و باغ) میشود و یا به واسطه فرسایش، لغزش، بحران کم آبی، فرونشست زمین و شوری از حیض انتفاع ساقط میشوند. در هر ثانیه 350 مترمربع جنگل، مرتع و منطقه حفاظت شده از بین میرود. سهم سرانه هر ایرانی از جنگل به 0.2 هکتار هم نمیرسد که این رقم کمتر از یک چهارم سرانه جهانی است. همچنین میزان برداشت از جنگل ها توسط جنگل نشینان و روستاییان و بهرهبرداری رسمی نزدیک به دو برابر ظرفیت رویش و تولید طبیعی جنگلهاست. حدود 100 میلیون هکتار از اراضی کشور(بیش از 60 درصد) ر شرایط ناپایدار یعنی بیابانی شدن به سر برده که 95 میلون هکتار آن در معرض انواع فرسایشهای آبی و بادی قرار دارد.
میزان بالای تولید پسماند: سرانه تولید پسماند خانگی روزانه 0.7 کیلوگرم با نرخ بازیافت 20 درصد پسماند است. روزانه به ازای هر تخت بیمارستانی 2710 گرم است که با لحاظ حدود سی هزار تخت بیمارستانی ، در هر شبانه روز حدود 81 تن زباله عفونی تولید می شود. وضعیت نابسامان و بحرانی دفع زبالههای بیمارستانی ، سالیانه 8 میلیارد دلار هزینه اضافی به سیستم بهداشتی و درمانی کشور تحمیل میکند. بیشترین میزان تولید 175,10 تن در روز و مربوط به شهر تهران، و کمترین آن 168 تن در روز و مربوط به استان خراسان جنوبی است
شعار سال،با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری تحلیلی ساعت24،تاریخ انتشار:31شهریور1398،کدخبر:462197،www.saat24.news