شعار سال:باغستان سنتی قزوین با ارزش‌ها و کارکردهای متکثر اجتماعی، هویتی، اقتصادی و اکولوژیکی ریشه در تاریخ دارد، به‌طوری که ابن حوقل در قرن چهارم در «صوره الارض» و ناصر خسرو در قرن پنجم هجری قمری از باغستان یاد کرده‌اند و به‌طور مشخص‌تر زکریا محمد بن محمود قزوینی در کتاب «آثار البلاد و اخبارالعباد» با ترسیم نقشه، شهر قزوین و باغستان را توصیف نموده است.

باغستان سنتی به‌عنوان محصول مشترک انسان و طبیعت تا دوران قاجار وسعتی بالغ بر پنج برابر مساحت شهر داشته و حتی تا حدود 60 سال گذشته با شرایط نسبتاً پایداری نقش قابل توجهی در حیات مردم شهر قزوین ایفا می‌کرده است.

متأسفانه در چند دهه اخیر به دلائل ساختاری در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و نوع برنامه‌ریزی شهری و مدیریت‌های عمدتاً غیرمتخصص، باغستان دچار کاهش مساحت از رهگذر تخریب، تغییر کاربری و رهاسازی در محدوده‌های قابل توجهی گردیده و در حال حاضر از حدود 4000 هکتار مساحت تاریخی بالغ بر پنجاه درصد آن یا نابود شده یا در معرض ناپایداری جدی قرار دارد.

در سال 1393 باغستان سنتی قزوین توسط سازمان میراث فرهنگی وگردشگری کشور با عنوان «منظر فرهنگی» در فهرست میراث ملی ثبت شده است. علیرغم ثبت ملی تاکنون اقدام موثری در جهت احیاء و حفاظت آن صورت نگرفته و روند تخریب و تغییر کاربری  نه تنها متوقف نشده بلکه با توجیهات مختلف سیر صعودی یافته است.

مهمترین عوامل تخریب منظر فرهنگی باغستان عبارتند از:

1- وجود طرح‌های مشوق تغییر کاربری که باعث کاهش انگیزه باغداری در مقایسه با فعالیتهای تجاری و سوداگری زمین و املاک گردیده است.

2- فقدان طرح‌های اصولی و جامع با پشتوانه مشارکت باغداران جهت احیاء و حفاظت کلیت باغستان در مساحت 2784 هکتار با پشتوانه ثبت ملی.

3- عدم اراده مدیریتی جدی جهت مقابله با دست‌اندازی‌های شبه قانونی به‌ویژه در لبه‌های شهری

4- عدم تأمین آب کافی و پایدار از منابع موجود از قبیل رودخانه فصلی، چاه‌ها و آب کانال طالقان

5- حضور همه جانبه مشاورینی که بدون شناخت علمی و میدانی از مطالبات واقعی باغداران و ضرورت‌های احیاء، حفاظت و بهره‌برداری پایدار باغستان زمینه‌های تخریب گسترده منظر فرهنگی باغستان سنتی قزوین را فراهم کرده‌اند.

6- وجود انواع آفت، خشکسالی، آتش‌سوزی، ریختن زباله‌های شهری و کمبود خدمات پشتیبانی و رفاهی

7- از همه مصیبت‌بارتر تخریب باغات با احداث جاده کمربندی توسط شهرداری در مسیر عبور لوله گاز، احداث جاده‌های عبوری به سمت تهران، رشت، همدان و ایجاد ایستگاه راه‌آهن و ساخت شرکت‌ها وکارخانه‌ها در محدوده باغستان سنتی

8- احداث پل و رینگ ترافیکی در داخل باغستان سنتی.

متاسفانه در چند سال اخیر با احداث جاده‌های متعدد با توجیه حل مشکلات ترافیکی، تخریب منظر فرهنگی باغستان ابعاد وسیع‌تری یافته است. نمونه بارز آن نفوذ پل امام رضا در بخش‌های شرقی به سمت شمال تا نزدیک اتوبان قزوین–زنجان است که منظر فرهنگی باغستان را در ابعاد اصالت و یکپارچگی به خطر افکنده است. آنچه به نام کمربند شرقی مشهور گردیده دقیقاً در بستر رودخانه باراجین قرار دارد که این رودخانه بیش از 800 هکتار از باغستان را مشروب می‌سازد.

در رابطه با احداث کمربند شرقی به منظور تکمیل رینگ ترافیکی شهر قزوین توجه به نکات ذیل ضروری به نظر می‌رسد:

الف- مطالعات نشان می‌دهد الگوی حمل ونقل وابسته به خودرو در شهر که با توسعه پل‌ها و اتوبان‌های شهری و کمربندی ها و افزایش تعداد تردد و اتومبیل‌های شخصی نمایان می شود، با مشکلات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی متعدد همراه بوده، باعث ناپایداری توسعه شهری می گردد. در واقع گسترش هر چه بیشتر شبکه راه‌ها و وابستگی بالاتر به خودرو به مفهوم سیگار کشیدن زمین در قرن 21 است.

امروزه برنامه‌ریزان حمل و نقل به دلائل ذیل به جای توسعه و ایجاد جاده‌ها در جستجوی شیوه‌هایی هستند که بهتر بتوان از ظرفیت های موجود بهره برد:

1- پدیده ترافیک القائی نشان می‌دهد که با افزایش فضای جاده‌ای، ترافیک پس از مدت کوتاهی نیز افزایش می‌یابد.

2- بخش حمل و نقل در شهرها یکی از عوامل اصلی زیان زیست محیطی بشمار می‌آیند زیرا علاوه بر هدر رفتن زمین‌ها برای جاده‌سازی باعث انتشار گازهای گلخانه‌ای، باران‌های اسیدی و سیلاب‌های شدید، آلودگی صوتی، اغتشاشات بصری وتلفات انسانی بالاتر، پراکنده‌رویی شهری (اسپیرال) و بی‌عدالتی اجتماعی می گردد.

ب- براساس آنچه در ثبت ملی منظر فرهنگی باغستان آمده است «کلیه مداخلات که باعث تغییر منظر فرهنگی گردد ممنوع می باشد». بی‌تردید یکی از مداخلاتی که می‌تواند منظر فرهنگی باغستان سنتی قزوین را تغییر دهد احداث جاده، آن هم به شکل بزرگراه است. عبور اتوبان کمربندی شرقی از بستر رودخانه باراجین که ارزش‌های اکولوژیکی- تاریخی غیرقابل تردید دارد و در پیوستگی با پهنه شمال شرق باغستان در محلات کت آباد و عاصم آباد یک منظر طبیعی متشکل از لکه‌ها، الگوها و دالان‌ها و جریان‌های اکولوژیکی را در طول هزار سال بوجود آورده، کاملاً مغایر با حفاظت باغستان سنتی است.

قطعاً انتقال بار ترافیکی از بزرگراه کرج-قزوین از طریق پل امام رضا و پل قدس به پهنه باغستان سنتی و روددره باراجین باعث اختلالات عملکردی، بصری، زیباشناختی وآشفتگی اکولوژیکی منظر طبیعی و فرهنگی اکوسیستم رودخانه باراجین و باغستان سنتی خواهد شد.

روددره باراجین در پیوست با پهنه بلافصل در باغستان سنتی مستعد ساماندهی با هدف اکوتوریستی با رویکرد طراحی منظر پایدار به‌عنوان زیستگاه و توسعه شهری-طبیعی است و به‌طور یقین احداث بزرگراه ترافیکی در بستر رودخانه باراجین و در محدوده حفاظتی در پهنه شمال شرقی باغستان سنتی قزوین با ایجاد آلودگی‌های ناشی از جریان پساب سرازیر شده از سطح جاده که حاوی مواد نفتی و نمک‌ها است و همچنین پسماندهای تولید شده توسط مسافران و آلودگی صوتی مجموعاً به کاهش کیفیت آب، خاک و هوا در این پهنه منجر خواهد شد.

بدین ترتیب حضور رینگ ترافیکی در متن منظر طبیعی روددره باراجین و در پهنه باغستان سنتی علاوه بر افزایش وابستگی حمل ونقل شهری به خودرو با همه زیان‌های مربوط به آن، باعث آسیب‌های زیست محیطی و تغییر منظر فرهنگی باغستان سنتی خواهد شد و تحقق توسعه پایدار شهر قزوین را ناممکن می سازد.