کارن خانلری، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی درباره ضرورت هوشمندسازی مدارس به «وطن‌امروز» گفت: اگر هوشمندسازی به ارتقای سطح علمی و بهبود کیفیت نحوه تدریس و آموزش در مدارس منجر شود و در نهایت دانش‌آموزان از طریق هوشمند‌سازی، راحت‌تر و با محتوای بهتر تحصیل کنند، باید به سرعت در این مسیر حرکت کرد. البته در بحث هوشمند‌سازی مدارس باید دید آیا برای رسیدن به چنین هدفی زیرساخت‌های لازم وجود دارد و اینکه آیا دولت‌ها به این موضوع توجه ویژه می‌کنند؟ از طرفی نباید فقط به بحث تامین تجهیزات و لوازم هوشمند کردن مدارس اندیشید، بلکه باید معلمان نیز روش آموزش صحیح را بخوبی بدانند. وی در پاسخ به این سؤال که چه اندازه مدارس کشور اکنون مجهز به سیستم هوشمند هستند، گفت: آمار دقیقی از هوشمندسازی مدارس ندارم اما به نظر می‌رسد کمتر از 10 درصد مدارس کشور هوشمند‌سازی شده‌اند. عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی به محدود بودن منابع مالی آموزش‌و‌پرورش اشاره کرد و افزود: تامین زیرساخت‌های آموزش‌و‌پرورش برای ارتقای سطح آموزش بسیار اندک است. با این وجود حرکت در راستای تقویت آموزش و تلاش برای ایجاد زیرساخت‌های نوین علمی در مدارس دولتی ضرورتی است که باید مورد توجه قرار گیرد. در چنین شرایطی هوشمند‌سازی مدارس از این قاعده مستثنا نیست. خانلری تصریح کرد: اگر دولت در ایجاد زیرساخت‌های آموزشی به موجب کمبود منابع مالی ناتوان است، حداقل ملزومات ارتقای سطح مدیریت و آموزش را در وزارت آموزش‌و‌پرورش مهیا کند و از طرفی راهکارهای کارشناسانه و مکانیزم‌های خاص را در این زمینه به کار گیرد، چرا که وزارت آموزش‌و‌پرورش یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین وزارتخانه‌ها بوده و سرنوشت آینده کشور به این وزارتخانه مرتبط است.

 

علی‌اکبر جلالی، عضو هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت درباره کم‌توجهی دولت نسبت به توسعه مدارس هوشمند به «وطن امروز» گفت: نظرات متفاوت مسؤولان درباره اجرای هوشمند‌سازی مدارس و نیز سهل‌انگاری دولت‌ها نسبت به به‌کارگیری علوم روز دنیا در مدارس، موجب شده است شیوه آموزش و یادگیری در ایران همچنان سنتی بماند.

جلالی بر ضرورت توسعه مدارس هوشمند در کشور تاکید کرد و گفت: زمانی که برای نخستین‌بار در ایران، تاسیس مدارس هوشمند مورد توجه قرار گرفت، ابتدا 500 مدرسه هوشمند از سوی وزارت آموزش‌وپرورش وقت با قابلیت ارزیابی یک ستاره، 2 ستاره و 3 ستاره و با سیستمی قوی و مکانیزم بسیار خوب ایجاد شد اما به مرور زمان و به علت برخی نظرات نادرست و غیر‌کارشناسانه، متاسفانه این روند، مسیر مطلوبی را طی نکرد تا جایی که اکنون نقش مدرسه‌های هوشمند در آموزش و یادگیری بسیار کمرنگ و فعالیت آنها به‌صورت پراکنده و اندک شده است.

وی به مزایای توسعه مدارس هوشمند اشاره کرد و افزود: توسعه مدارس هوشمند علاوه بر کاهش چشمگیر بودجه آموزش‌و‌پرورش، سطح علوم دانش‌آموزان را ارتقا می‌دهد و موجب خواهد شد دانش‌آموزان در دنیای پیشرفته الکترونیک از آموزش‌های مدرن یادگیری عقب نمانند.

جلالی با بیان اینکه آماده کردن دانش‌آموزان برای ورود به دنیای دیجیتال نیاز امروز و ضرورت آینده آنهاست، اظهار داشت: به نظر می‌رسد توسعه مدارس هوشمند در کشور باید اولویت اول آموزش‌وپرورش باشد، چرا که در آینده و اکنون نیز شغلی پیدا نمی‌شود که با فناوری اطلاعات مرتبط نباشد. دنیا اکنون به‌سمت پیشرفت در حرکت است و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. سوال اینجاست چرا به جای حرکت در مسیر توسعه فناوری اطلاعات و نیز گسترش مدارس هوشمند، مدارس کشور همچنان به‌صورت سنتی اداره و کمتر به توسعه مدارس هوشمند توجه می‌شود.

عضو هیأت علمی دانشگاه علم ‌و صنعت تصریح کرد: برخی مسؤولان به جای تلاش در راستای چابک‌سازی مدارس و تمرکز بر آموزش و یادگیری از طریق فناوری اطلاعات،  کمبود بودجه را مانع گسترش مدارس دیجیتال عنوان می‌کنند. این در حالی است که دولت برای یک دانش‌آموز در یک روستای دور‌افتاده هزینه‌های گزاف می‌کند. در حالی که می‌توان با توسعه مدارس هوشمند، نظام آموزشی کشور را الکترونیکی کرد تا بودجه آموزش‌وپرورش نیز هدفمند هزینه شود. در دنیای پیشرفته امروز، ساخت مدارس به‌صورت انبوه جای خود را به توسعه زیرساخت‌های ارتباطی و اطلاعاتی در بستر دستگاه‌های دیجیتال داده است. با این وجود دانش‌آموزان در کشورهایی که به هوشمند‌سازی مدارس معتقدند، حتی برای آموزش و کسب علم کمتر به چنین مدارسی می‌روند، چرا که براحتی می‌توانند آموزش‌های لازم را از راه دور و از طریق دستگاه‌های دیجیتال چون کامپیوتر و موبایل کسب کنند؛ مگر اینکه در زمان‌های مشخص آن هم برای فعالیت‌های اجتماعی و گروهی یا کارهای عملی و آزمایشگاهی دانش‌آموز به مدرسه برود.  

پدر فناوری اطلاعات ایران، مسأله مهم در هوشمند‌سازی مدارس را توجه ویژه به تولید محتوای آموزش و تخصص و تبحر معلمان در نحوه تدریس عنوان کرد و افزود: متاسفانه این رویه در فرهنگ فکری آموزش‌وپرورش دیده نمی‌شود. آموزش‌وپرورش راهی را طی می‌کند که ده‌ها سال است همین راه طی می‌شود، یعنی آموزش به صورت سنتی، در حالی که در کسب دانش و شیوه آموزش باید متناسب با پیشرفت دنیا حرکت کرد. اکنون بیشتر وقت بچه‌ها صرف رفت و آمد به مدارس می‌شود بدون اینکه ارتقای دانایی آنچنانی داشته باشند. در چنین شرایطی با توجه به پیشرفت‌های جهانی عصر دیجیتال، آموزش، شیوه یادگیری و... نیازمند یک تحول بزرگ در آموزش‌وپرورش هستیم. 

جلالی با بیان اینکه تفکر حاکم بر آموزش‌وپرورش متاسفانه تفکری خطی است، گفت: با توجه به برنامه‌ریزی‌های توسعه برای دستیابی به اهداف چشم‌انداز، در سازمان یا وزارتخانه‌ای چون وزارت آموزش‌و‌پرورش، هر ساله درصدی رشد (مثلا 5 درصد برای سال آینده) در نظر گرفته می‌شود، اگر چه بعضا چنین هدفی نیز محقق نمی‌شود اما دستیابی به رشد 5 درصدی در نظر گرفته شده، زمانی است که طی یک سال، تکنولوژی در دنیا 10 سال جلو افتاده است. حال با توجه به پیشرفت روز‌افزون علم و تکنولوژی در دنیا، بی‌توجهی به هوشمند‌سازی مدارس ضربات سنگینی به آینده دانش‌آموزان وارد می‌کند.

از طرفی امروز آموزش‌ها در دنیا به گونه‌ای است که مدرک کارایی چندانی ندارد. حتی پیش‌بینی می‌شود مدارک ابتدایی و متوسطه و... در آینده فقط برای یادگیری باشد. اکنون در دانشگاه‌های پیشرفته دنیا، ثبت‌نام‌کنندگان دنبال مدرک نیستند بلکه دنبال کسب علوم و تکنولوژی هستند، چرا که در آینده مدرک آنچنان مهم نیست بلکه تخصص و تبحر در برخی شغل‌ها مورد توجه است، در حالی که ما نسبت به این مهم بی‌تفاوت هستیم.

 

***