شعار سال: اخیرا رئیس جمهوری خلق یک رمزارز اسلامی را پیشنهاد کرده است. روحانی معتقد است که از این طریق کشورهای اسلامی میتوانند سلطه اقتصادی آمریکا را به چالش بکشانند. این اولین بار است که ایران و ترکیه پیشنهاد خلق یک سیستم پرداخت جایگزین برای دلار آمریکا در مبادلات اقتصادی را عنوان میکنند. این ایده که از سوی روحانی مطرح شد مورد استقبال نخست وزیر مالزی قرار گرفت. اما مسئله مهم این است که این ایده تا چه میزان میتواند رویای دورزدن تحریمها را به واقعیت نزدیک کند؟
مدتهاست که ایران دست به گریبان با تحریمهای آمریکا بوده و آثار این رویارویی و جدال، به وجودآمدن اختلال در بخشهای مختلف اقتصادی است. این در حالی است که اعمال تحریمها باعث شد کشورهایی که علاقه به تجارت با ایران دارند را نیز دچار مشکل شوند. یکی از راهکارها و پیشنهادهایی که برای مقابله با تحریمها همواره مطرح بوده و هست بحث استفاده از رمزارزها در مبادلات تجاری برای دورزدن تحریمها بوده است. حالا ایده خلق رمزارز اسلامی مطرح میشود و بنا بر گفته بسیاری از صاحبنظران استفاده از این رمزارز در میان کشورهای اسلامی میتواند سبب رفع مشکلات در مبادلات تجاری شده و همچنین به راحتی میتواند تحریم را دور بزند. در این راستا ابوالحسن معصومی، کارشناس بازار ارز با اشاره به پیشنهاد رئیس جمهوری درخصوص خلق رمزارزهای اسلامی به «ابتکار» گفت: اخیرا این مسئله مطرح شده است، ما باید بدانیم که رمزارز اسلامی میتواند کارآمد باشد. به عبارتی روشنتر باید بگویم که چهار کشور هدف وجود دارد، قطر، ترکیه، ایران و مالزی. قطر و مالزی توان اقتصادی برای دورزدن تحریمها را دارند، اما مسئله تنها این دو کشور نیست و اگر بتوانند این چهار کشور با یک ارز واحد مبادلات تجاری خود را انجام دهند، از تحریمها در امان خواهند بود و مطمئنا خیلی کارآمد است.
این کارشناس بازار ارز در بخش دیگری از صحبتهایش به راههای دورزدن تحریم در زمانهای گذشته اشاره کرد و گفت: مکانیزم دورزدن تحریمها در شرایط کنونی با آن چیزی که در گذشته داشتیم بسیار متفاوت شده است. ما در گذشته از روشهای مستقیم، دلالی و... برای دورزدن تحریمها استفاده میکردیم، اما در حالحاضر همان دلالان، واسطهها و روشهای گذشته عملا با توجه به وضعیت اقتصادی و عدم برگشت منابع حاصل از فروش داراییها کارایی لازم خود را از دست دادهاند.
وی در ادامه افزود: با توجه به این شرایط، مجموعه تصمیمگیران نیز برای استفاده از روشهای گذشته مردد هستند.
معصومی با اشاره به راهکار مناسب برای دورزدن تحریمها ادامه داد: به نظر میرسد یکی از راههای موثر برای دورزدن تحریمها این است که ما اقتصاد منطقه را دنبال کنیم. همکاری با اقتصاد منطقهای جایگزین مناسبی برای زمان تحریم است، با مبادلاتی که میتوان با کشورهایی همچون عراق، هند، پاکستان و... داشت، میتوانیم در شرایط فعلی و وجود تحریمها روابط تجاریمان را حفظ کنیم.
وی در پاسخ به این پرسش که ایران توانایی خلق رمزارز اسلامی را دارد یا خیر، گفت: اینکه پرسیده شود ایران توانایی خلق رمزارز اسلامی را دارد یا خیر باید بگویم بهصورت بالقوه این توانایی وجود دارد. به عبارتی دیگر، کشور ما ظرفیت خلق این رمزارز را دارا است. از نظر شرایط کالا، تولید کالای مناسب و قابل عرضه در بازارهای بینالمللی وجود دارد. از نظر روابط بینالمللی هم ما این توانایی را داریم که بتوانیم روابط بین کشورهای منطقه را مستحکمتر کنیم. اگر ما بتوانیم نفوذ اقتصادیمان را در کشورهای منطقه گسترش دهیم، مطمئنا میتوانیم بازار مناسبی از نظر شرایط تجاری و معاملاتی داشته باشیم.
میثم رادپور، کارشناس بازار ارز نیز با بررسی کارکرد رمزارزها به «ابتکار» گفت: مسئله رمزارزها و تکنولوژی موثری که بلاکچین دارند، شکل جدیدی را در نظام پرداختها در مسائل پولی بینالملل ایجاد کرده است. پیش از خلق این رمزارزها، بانکها به عنوان مهمترین واسطههای مالی در نظام پولی بینالمللی بودند و وظیفه نقلوانتقال و ارائه خدمات دریافت و پرداخت را بر عهده داشتند و دارند. اما این ارزها با این شعار آمدهاند تا بگویند ما میتوانیم یک نظام دریافت و پرداخت داشته باشیم که از لحاظ سرعت و دقت اثربخش باشد. این در حالی است که این روش دیگر بانکمحور نخواهد بود و در این سازمان دیگر نگران امنیت نخواهیم بود، چراکه امنیت دریافت و پرداختها بیشتر خواهد شد. این در حالی است که دیگر بانکی هم وجود ندارد. البته مسئلهای که وجود دارد، چون نظارت سازمانی مانند بانک در میان نیست این ارزها میتوانند مورد اتهام پولشویی قرار بگیرند.
این کارشناس بازار ارز از قابل اجرا بودن خلق رمزارز اسلامی گفت: اینکه پیشنهاد داده میشود رمزارزی را برای کشورهای اسلامی خلق کنند، کاملا قابل اجرا بوده و تکنولوژی این امکان را فراهم میکند. این روش باعث میشود از مسیری غیر از مسیر معمول دریافت و پرداخت نظام پولی انجام شود. با توجه به پیشرفتهایی که در این زمینه رخ داده است اینکه چرا این خلق رمزارز تاکنون اتفاق نیفتاده است خود جای سوال دارد.
وی با اشاره به اینکه این راهحل در میانمدت نمیتواند ما را به نتیجه برساند، ادامه داد: با توجه به شرایط فعلی رخ دادن این اتفاق امکانپذیر بوده، اما اینکه چه زمان لازم است تا این ماجرا اتفاق بیفتد نامعلوم خواهد بود. مسئله مهمی که وجود دارد این است که خلق رمزارز در زمان حال حاضر نمیتواند مشکلات فعلی را سامان دهد. ایجاد این رمزارز، اعتبار پیدا کردن آن و تایید مکانیزمها زمانبر خواهد بود. بسیاری از کشورها مشکلی در مبادلات تجاری خود نداشته و انگیزهای برای خلق این رمزارز ندارند پس چرا باید ترغیب به انجام این کار شوند؟ بنابراین اگر ما به دنبال راهحلی هستیم تا بتوانیم در کوتاهمدت و یا حتی میانمدت از آن نتیجه بگیریم این گزینه یعنی خلق رمزارز اسلامی گزینه مناسبی نیست و مسئله ما را حل نمیکند.
وی اظهار کرد: ما باید بدانیم که تلاش برای خلق رمزارز نهتنها مشکلات ایران بلکه بسیاری از کشورها که مشکلاتی مشابه دارند را در آینده حل خواهد کرد. همانطور که گفتم مسئله یکی دو روز آینده نیست، ما باید بدانیم آن چیزی که به عنوان واحد پول معرفی میشود از جایی ماهیت پول را به خود میگیرد که وسیله دریافت و پرداخت، واحد قیمتگذاری، ابزار حفظ ارزش و... شود و تا زمانی که بسیاری از کشورها آن را قبول نکنند، معرفی آن به عنوان پول امکانپذیر خواهد بود. اینکه رمزارز اسلامی بتوانند در نظام پولی بینالمللی نقش دریافت و پرداخت را بر عهده بگیرد امکانپذیر است، اما نباید انتظار داشته باشیم که در میانمدت ما را به نتیجه برساند.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه ابتکار، تاریخ انتشار: 4 دی 1398، کدخبر: 149573 ، www.ebtekarnews.com