شعار سال: بهگفته کارشناسان، با وجود داشتن اشتراکات فرهنگی و دینی با این کشور، دلیل چشمگیر نبودن حجم مبادلات تجاری ما با پاکستان غالباً این است که فرصتها و قابلیتهای موجود برای هر دو کشور بهخوبی تعریف نشده. از سوی دیگر، نتوانستهایم در بازار این کشور نیازسنجی کنیم. این در شرایطی است که کراچی، مرکز تجاری پاکستان است و تجار آن غالباً بهصورت بینالمللی کار میکنند؛ بنابراین گسترش ارتباطات با پاکستان میتواند فضای مناسبی برای حضور در بازار آن را فراهم سازد، اما متأسفانه ارتباط ما با آنها بسیار کم است و غالباً بین دو کشور کالای قاچاق ردوبدل میشود و رقم صادرات ما به پاکستان سالانه حدود 900 میلیون دلار است.
عضو هیئترئیسه اتاق بازرگانی تهران در خصوص دلایل کمبودن حجم مبادلات ایران با پاکستان بهرغم هممرز بودن، گفت: از دلایل اصلی این امر آن است که تسهیل نحوه ارسال کالاها یا ارتباطات مربوط به برگشت پول خریدوفروش از طریق سیستم بانکی محقق نشده است.
فاطمهسادات مقیمی اظهار داشت: با توجه به اینکه پاکستان در کریدور حملونقلی ایران قرار گرفته؛ یعنی از طریق پاکستان، ایران و ترکیه یک خط ترانزیتی از اسلامآباد تهران و استانبول دارند، قاعدتاً باید شرایط خوبی بهلحاظ اقتصادی میان ما و پاکستان باشد.
مقیمی افزود: علاوهبرآن، با توجه به اینکه هر دو کشور عضو اکو هستند، حتی میتوانند واحد پول مشترک سیستمهای اکو را ایجاد کنند و ارتباطات موثری از نظر اقتصادی و تجاری با هم داشته باشند.
وی خاطرنشان کرد: ایران و پاکستان دو کشور همسایه و مسلمان هستند و این موضوع میتواند در بحثهای تحریمی کمک شایانی کند. باوجوداین، معتقدم که فرصتها و قابلیتهای موجود برای هر دو کشور بهخوبی تعریف نشده است؛ بنابراین بهنظر من وظیفه کمیسیونهای مشترک اقتصادی این است که به این جریان ورود و شرایط را بهتر کنند.
دیپلماسی موثر میتواند درآمد اقتصادی ایجاد کند
این فعال اقتصادی درخصوص پتانسیلهای بازار پاکستان برای واردات محصولات کشاورزی اظهار داشت: در بخش محصولات کشاورزی و صنایع غذایی بیشتر واردکننده از پاکستان هستیم و محصولاتی همچون برنج و چای را غالباً از این کشور وارد میکنیم.
مقیمی در پاسخ به این سوال که آیا پاکستان از تحریمها تبعیت میکند یا خیر، گفت: بله، تا حدودی تبعیت میکند، اما قطعاً اگر هیئتهای دوستی اقتصادی بین دو کشور رفتوآمد کنند، میتوان تفاهم درستی از مجموعهکارهای اقتصادی بین دو کشور را با شرایط بردـبرد رقم زد.
این عضو هیئترئیسه اتاق بازرگانی تهران در خصوص نقش دیپلماسی در توسعه صادرات نیز گفت: سیاست همیشه میتواند نقش خوبی در توسعه اقتصاد داشته باشد؛ یعنی هزینه سیاسی میتواند درآمد اقتصادی ایجاد کند و در تمام دنیا نیز همینگونه است.
مقیمی افزود: حتی اگر در همین شرایط نیز چارهاندیشی شود تا مفاهیم بردـبرد برای طرفین یک معامله در ارتباطات و تدوین قراردادهای میانشان مشخص باشد، هردو طرف برای توسعه عوامل اقتصادی بین خود اقدامات و دلسوزیهای لازم را خواهند داشت.
گاز بیشترین قابلیت را برای صادرات به پاکستان دارد
یک عضو اتاق بازرگانی ایران نیز در این خصوص گفت: درباره برقراری روابط تجاری با کشور پاکستان در بحث انرژی شانس زیادی داشتیم که خط لوله صلح را به سرانجام برسانیم که درواقع خط لوله گاز صادراتی ایران به هند و پاکستان است، اما بههرحال انجام نشد.
جمشید عدالتیان اظهار داشت: از طرف دیگر برخی مشکلات سیاسی نیز وجود دارد؛ چراکه بهرغم اینکه رابطه ایران و پاکستان بسیار خوب است، اما از طرف دیگر پاکستان با عربستان نیز رابطه خوبی دارد و کمک مالی نیز از عربستان دریافت میکند.
عدالتیان با بیان اینکه تجار پاکستانی بهخصوص تجاری که در کراچی هستند، در سطح بینالملل بسیار حرفهای هستند، وضعیت مالی بسیار خوبی نیز دارند و بسیار مایلند که با ایران کار کنند، افزود: باوجوداین، ایران روی بازار پاکستان چندان خوب کار نکرده است؛ اگرچه وابسته بازرگانی آنها تعرفههای گمرکی سه تا چهار کالا را پایین آورده که شانس بزرگی برای ایران بود.
وی خاطرنشان کرد: جالب این است که پاکستان جزو کشورهای اکو هم هست و ایران درواقع باید قراردادی با پاکستان منعقد کند که در لیست تعرفههای ترجیحی قرار بگیرد. بهخصوص اینکه درحالحاضر تعرفههای گمرکی کالای ایرانی خوب نیست و دولت باید وارد مذاکره شود و تعرفه ترجیحی را داشته باشد.
عدالتیان با بیان این موضوع که رابطه ایران و پاکستان بسیار غیررسمی است و از مرز کالاهای بسیاری ردوبدل میشود، افزود: این در شرایطی است که مرکز تجاری پاکستان کراچی است و تجار آنجا تسلط کاملی به زبان انگلیسی دارند و اصولاً بهصورت بینالملل کار میکنند؛ اما متأسفانه ارتباط ما با آنها بسیار کم است و غالباً کالاها بهصورت قاچاق بین دو کشور ردوبدل میشود.
لزوم اعمال تعرفههای ترجیحی برای کالاهای ایرانی
این عضو اتاق بازرگانی ایران خاطرنشان کرد: درواقع در رابطه تجاری ایران و پاکستان دو مشکل وجود دارد؛ یکی اینکه ما در بازار پاکستان بازاریابی عمیقی انجام ندادهایم و دیگری بحث تعرفههاست. عجیب است با اینکه عضو اکو هستیم، قرارداد تعرفههای ترجیحی بسته نمیشود؛ چراکه با این کار میتوانیم حضور موثری در بازار این کشور داشته باشیم.
عدالتیان تصریح کرد: از سوی دیگر در روابط تجاری دو کشور تا حدودی مسائل سیاسی بهصورت غیرمستقیم اثرگذار است؛ چراکه پاکستان از تحریمها تقریباً تبعیت میکند که عمدتاً به این دلیل است که رابطهاش با عربستان بسیار خوب است و عربستان به این کشور امتیازهای خوبی میدهد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا با پاکستان مشکلات نقل و انتقال پول نیز داریم یا خیر، گفت: بله، درحالحاضر با همه کشورها مشکلات نقل و انتقال پول داریم، اما مقدار ارزی که بین ایران و پاکستان بهصورت غیررسمی یا قاچاق ردوبدل میشود، رقم بالایی است. بهخصوص بنزین که از ایران قاچاق میشود و در ازای آن کالاهای مختلفی به ایران وارد میشود.
عدالتیان افزود: البته باید توجه داشته باشیم که پاکستان هم کشور چندان قانونمندی نیست؛ بنابراین اگرچه ممکن است با بانکهای پاکستان مشکلاتی داشته باشیم، اما آنها صرافیهای خوبی دارند که راحت میتوان از طریق آنها پول را جابهجا کرد.
وی در خصوص پتانسیل موجود برای مبادله محصولات کشاورزی به کشور پاکستان اظهار داشت: پاکستان یکی از صادرکنندگان محصولات کشاورزی است و شاهدیم که محصولاتی مانند برنج، انبه و موز به ایران صادر میکند. بهعبارت دیگر، پاکستان کشوری کشاورزی است و محصولاتش نسبت به کالای ایرانی بسیار ارزان است؛ بنابراین در بخش کشاورزی شانس چندانی برای صادرات محصول به این کشور نداریم.
عدالتیان رقم صادراتی ایران به پاکستان را سالانه کمتر از 900 میلیون دلار اعلام کرد و گفت: همانطور که گفتم، بزرگترین تجارتی که میتوانستیم با پاکستان داشته باشیم، صادرات گاز بود که اگر انجام میشد، درآمد بسیار خوبی حاصل میشد، بهطوریکه میتوانستیم سالانه 10 میلیارد دلار گاز به این کشور صادر کنیم.
وی خاطرنشان کرد: باوجوداین، باید بدانیم که پاکستان بازار خوبی است و با توجه به اینکه جمعیتی بالای 200 میلیون نفر دارد، پس اگر 20 درصدشان هم جزو افراد ثروتمند باشند، حدود 15 تا 16 میلیون نفر قدرت مالی بسیار بالایی دارند و میتوانند مشتری کالاهای گران ایران نیز باشند.
عدالتیان در خصوص نقش دیپلماسی در توسعه صادرات نیز گفت: علاوهبر اینکه ما با پاکستان رابطه خوبی داریم، پاکستان هم غالباً سعی دارد یک میانجی بین ایران، عربستان و آمریکا باشد؛ چراکه تمایل دارد هم با ما کار کند هم با عربستان؛ البته این امری طبیعی است، چون پاکستان بهنوعی بسته است و رابطهاش با هندوستان خوب نیست و با تنها جایی که الان میتواند رابطه داشته باشد، ایران و جنوب خلیج فارس است.
وی افزود: بهعبارت دیگر، پاکستان علاقهمند است که درگیر هیچکدام از مسائل نشود و با همه رابطه خوبی داشته باشد، اما فعلاً از طرف آمریکا و عربستان تحت فشار است.
شعار سال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار: 5اسفند1398 ، کدخبر: 81604: sabzineh.org