«در دولت تدبیر و امید در حوزه فرصت‌های اجتماعی فرقی بین زنان و مردان وجود نخواهد داشت» این بخشی از اظهارات حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان در انتخابات سال ۹۲ بود؛ روحانی از همان روز‌های اول ریاست خود بر نقش زنان در اجتماع و اشتغال آن‌ها خصوصا در کابینه دولت تاکید قراوانی داشت؛ حال ۷ سال از این وعده گذشته و برای میزان تحقق آن کافیست نیم نگاهی به اعضا کابینه‌دولت و ارگان‌های وابسته به آن بیاندازیم.

باشگاه خبرنگاران جوان در این گزارش به بررسی فعالیت و حضور زنان در کابینه دولت می‌پردازد که در ادامه می‌خوانید:

ناکامی دولت تدبیر و امید از انتصاب وزیر زن

در حال حاضر در کشور ما زنان درصد بسیار بالایی از کرسی‌های آموزش‌عالی را به خود اختصاص داده‌اند؛ به گفته کارشناسان  بیش از ۶۰ درصد فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها را بانوان تشکیل می‌دهند، اما سهم آنان در مدیریت کشور بسیار ناچیز به نظر می‌رسد؛ همچنین توجه به زنان و ظرفیت‌های آن‌ها یکی از مهمترین مولفه‌های مهم تحولات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی در  ایران است که رئیس جمهور یکی از نماد‌های این مولفه را حضور زنان در کابینه دولت بیان کرد؛ این مولفه در سال ۹۲ مورد توجه تعدادی از رأی‌دهندگان به حسن روحانی قرار گرفت؛ اما شهیندخت مولاوردی، دستیار سابق حقوق شهروندی رئیس‌جمهور این وعده رئیس جمهور را کذب شمرد و بیان کرد که «روحانی معتقد است هیچ وقت نگفته وزیر زن انتخاب می‌کنم و مستندی هم در این خصوص پیدا نکردیم.»

بله درست است، حسن روحانی به صراحت درباره این موضوع صحبتی نکرده، اما چندین بار از لزوم استفاده از زنان در پست‌های مدیریتی و ارائه فرصت‌های برابر به آن‌ها سخن گفته است. برای مثال در ۲۲ خرداد سال ۹۶ رئیس جمهور کشورمان اعلام کرد که «دولت برای بهره گیری از توان زنان فرهیخته جامعه برنامه‌ریزی کرده ‏و باید زمینه حضور را برای زنان و جوانان کشور بیش از گذشته فراهم کنیم، طبق ‏آنچه وعده داده بودم، خودم و یارانم تمام تلاش و کوشش خود را خواهیم کرد تا به این وعده عمل کنیم»

وعده‌های دولت مبنی بر به‌کارگیری زنان در پست‌های مدیریتی، باعث شد تا دولت دوازدهم در تصویب‌نامه شورای عالی اداری که به امضای روحانی رسیده بود، خطاب به تمامی وزارتخانه‌ها، موسسات دولتی و نهاد‌های عمومی غیردولتی به این موضوع بپردازد؛ در این تصویب‌نامه ذکر شده که «شورای عالی اداری به پیشنهاد سازمان اداری و استخدامی کشور با هدف بهره‌گیری از توانمندی‌های زنان و جوانان مستعد کشور برای تصدی پست‌های مدیریت حرفه‌ای و افزایش سهم و نقش آنان در مدیریت اجرایی کشور، دستورالعمل اجرایی نحوه انتخاب و انتصاب مدیران حرفه‌ای را اصلاح و تصویب کرد.»

پس از این تصویب نامه، رئیس جمهور کشورمان در سخنرانی‌های خود بار‌ها وعده بهبود حضور زنان در سطوح عالی تصمیم‌گیری را داد، اما حتی یک وزیر زن وارد کابینه نکرد. او حتی هنگام معرفی وزیران پیشنهادی به مجلس به صورتی سربسته عنوان کرد که می‌خواست سه وزیر زن در کابینه داشته باشد، اما نشد.

این در حالی است که روحانی در جلسه روز بیست و سوم آبان سال قبل هیئت دولت، اعلام کرد که اگر خانمی شایستگی برای مدیریت و یا مسئولیت در بخشی دارد و شایستگی‌اش بیشتر از مردی است که در همان سنخ مورد نظر ماست، مرد بودن نباید مانع مدیریت زنان شایسته جامعه ما شود.



انتصاب زنان در کابینه دولت، از بهانه تا تجربه مدیریتی

کارشناسان بر این باورند که استدلال عمده‌ای برای عدم حضور زنان در دولت و وزراتخانه‌ها وجود دارد و آن هم نداشتن تجربه لازم را برای تصدی پست‌های کلان در جامعه است؛ این استدلال حتی در سطح جهانی هم از مشهورترین بهانه‌های مورد استناد برای مقابله با مدیریت ارشد زنان بوده است؛ طبیعتاً دولتمردان مخالف مشارکت زنان در مدیریت کلان، می‌توانند تا ابد در مقابل انتصاب زنان به پست‌های ارشد مدیریتی و دولتی مقاومت کنند، اما بر همگان روشن است که تجربه مدیریتی در کابینه دولت، با چیزی جز تجربه و حضور در آن ارگان یا وزارتخانه به دست نمی‌آید؛ حال سوال اینجاست که اگر زمینه برای به دست گرفتن یک وزارخانه وجود ندارد، از چه طریق زنان کشورمان باید تجربه لازم را برای تصدی سمت‌های حکومتی بالا به دست بیاورند؟

جالب است بدانید که در دولت فعلی اینطور به نظر می‌رسد که تنها ۳ نفر از زنان از جمله لعیا جنیدی معاون حقوقی رئیس جمهور، شهیندخت ملاوردی نماینده رئیس جمهور در شورای فرهنگی- اجتماعی زنان و خانواده و معصومه ابتکار معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، تجربه لازم را برای مدیریتی کارآمد دارند.

رئیس جمهور حتی برای عدم وجود یک وزیر زن و یا حضور آن‌ها در یک ارگان دولتی معتقد است که «خیلی دلم می‌خواست در دولت دوازدهم سه زن را به عنوان وزیر انتخاب کنم و افرادش را انتخاب کرده بودم، اما نشد. امیدوارم در فرصت‌های بعد جبران شود.»

البته تا به امروز در تاریخ ۴۰ ساله جمهوری اسلامی، مرضیه وحید دستجردی تنها زنی است که به منصب وزارت رسیده است؛ دستجردی در دولت دهم به عنوان وزیر بهداشت معرفی شده بود، اما اکنون که در دولت دوازدهم قرار داریم، رئیس جمهور فعلی هم دلیل یا منطقی برای عدم حضور زنان و استفاده از ظرفیت آن‌ها در کابینه دولت و یا محدودیت تعداد این افراد ارائه نمی‌کند.

کلام آخر!

توجه به ظرفیت زنان و اصول مدیریتی آن‌ها مسئله‌ای نیست که به راحتی بتوان از آن عبور کرد، اما به نظر می‌رسد که دولت دوازدهم تا به امروز تدبیر مناسبی برای ارزش زنان، ظرفیت، توان و استفاده از آن‌ها در جایگاه‌های دولتی نداشته است؛ اکنون کمتر از یک سال به پایان دولت تدبیر و امید باقی مانده و یکی از گزینه‌های رئیس جمهور بکارگیری زنان در کابینه بود که در حد گزینه‌های روی میز باقی ماند و عملیاتی نشد.

حال باید ببینیم آیا روحانی برنامه‌ای، اقدامی و یا انتصاب جدیدی از زنان در ذهن خود دارد یا باید آن را در دولت‌های بعدی جست و جو کنیم.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاریباشگاه خبرنگاران، تاریخ انتشار ۲۸ خرداد ۹۹، کد خبر: ۷۳۹۱۹۵۱، www.yjc.ir