شعار سال:اراضی جنوب تهران آن‌جا که به کهریزک نزدیک می‌شوند، دیگر رنگی به چهره ندارند. زیر هوای تب‌‌کرده تابستان صدها هکتار زمین که سابق بر این سبز بوده‌اند و حاصلخیز، حالا زیر بار زباله‌ رفته‌اند. به گفته بخشدار کهریزک هم‌اکنون بیش از 100 هکتار از اراضی مرغوب و حاصلخیز کشاورزی کهریزک محل جمع‌آوری، آسیاب و ذوب‌پلاستیک شده است.

وجود مجتمع پردازش و بازیافت زباله آرادکوه که روزانه بیش از هفت‌هزار و ۵۰۰ تن زباله تهران را در خود جای می‌دهد، باعث شده تا در برخی از روستاهای اطراف، واحدهای ضایعات پلاستیک و بازیافت شکل بگیرد که به‌دلیل نوع فعالیت و همچنین نزدیکی آن به واحدهای مسکونی، مشکلات زیست‌محیطی زیادی را برای مردم ایجاد کرده‌اند. بنا به هشدار مدیران و کارشناسان، دفن غیراصولی زباله‌ها در کهریزک، دود ناشی از آتش‌زدن پسماندهای واحدهای جمع‌آوری پلاستیک و پسماندسوزها خودبه‌خودی، ترکیبات آلی منتشره در هوا، این شهر را با چالش جدی زیست‌محیطی مواجه ساخته است.

علاوه‌بر دریاچه شیرابه زباله‌های کلان‌شهر تهران در مجتمع پردازش و بازیافت آرادکوه که موجب آلودگی آب‌های زیرزمینی بخش کهریزک و حتی بخش‌هایی از حسن‌آباد فشافویه شده است، اراضی کشاورزی و منابع آب‌های سطحی بخش کهریزک نیز به‌خاطر شست‌وشوی پسماندهای پلاستیکی توسط واحدهای غیرمجاز آسیاب پلاستیک امروز آلوده شده‌اند. بخش کهریزک با جمعیتی در حدود ۱۶۳هزار نفر ایرانی و اتباع از توابع شهرستان ری، از شمال به بهشت‌زهرا(س)، از غرب به اتوبان تهران‌ـ قم، از شرق به باقرشهر و از جنوب به شهر حسن‌آباد فشافویه محصور و در فاصله ۱۳ کیلومتری شهرستان ری واقع شده است.

کمبود آب کشاورزی موجب تغییر کاربری اراضی شده است

سیدماشاءالله هژبری، یکی از کشاورزان قدیمی‌ و مالک یکی از واحدهای غیرمجاز آسیاب و ذوب‌پلاستیک روستای قمصر، به ایرنا گفت: کمبود آب کشاورزی و بایر ماندن اراضی موجب تغییر کاربری و اجاره زمین‌ها به واحدهای غیرمجاز آسیاب و ذوب‌پلاستیک شده است. وی با بیان این‌که در گذشته آب کشاورزی روستای قمصر توسط دو رشته قنات تأمین می‌شد، عنوان کرد: خشک شدن قنات‌ها به‌واسطه حفرهای چاه برای تأمین آب شرب باقرشهر موجب شد کشاورزی منطقه از بین برود.

هژبری یادآور شد: کشاورزان روستای قمصر و بخش کهریزک در گذشته یکی از تأمین‌کنندگان سبزی و صیفی کلان‌شهر تهران بودند و غرفه‌های عرضه مستقیم سبزیجات شهرداری تهران را نیز اجاره می‌کردند؛ ولی با خشک شدن آب قنات و چاه‌ها دیگر کشاورزی از رونق افتاد.

وی با اشاره به این‌که در حدود دو هکتار زمین کشاورزی مرغوب دارد، ابراز کرد: دو فرزندم با تحصیلات عالیه در دوهزار متر از اراضی به کار جمع‌آوری، آسیاب و ذوب‌پلاستیک مشغول هستند. در این میان اداره محیط‌زیست از دو هکتار زمین بایر شده من فقط آن دوهزار مترمربع کارگاه را می‌بیند.

هژبری یادآور شد: اگر همین کارگاه را هم از ما بگیرند، درآمدی برای معاش و زندگی برایمان باقی نمی‌ماند. وی با بیان این‌که کشاورزان بخش کهریزک با ایجاد صنایع تکمیلی و تبدیلی به‌جای کارگاه‌های ذوب‌پلاستیک موافق هستند، عنوان کرد: اگر جهاد کشاورزی مجوز، وام و تنفس برای پرداخت وام را بدهد، همگی با احداث صنایع تکمیلی و تبدیلی مانند سردخانه و گلخانه موافق هستیم.

آسیاب و ذوب‌پلاستیک درآمد چند ۱۰ میلیونی ندارد

هادی فیروزآبادی، یکی دیگر از کشاورزان و کارگاه‌داران روستای قمصر، عنوان کرد: مسئولانی که تصور می‌کنند آسیاب و ذوب‌پلاستیک درآمد چند ۱۰ میلیونی دارد، می‌توانند گردش حساب ما را از بانک‌ها بگیرند. کارگاه‌های غیرمجاز آسیاب و ذوب‌پلاستیک به‌واسطه کمبود آب و نداشتن درآمد کشاورزان ایجاد یا اجاره داده شده است، اگر دولت طرحی در حمایت از ما داشته باشد، حتماً از آن استقبال خواهیم کرد.

فیروزآبادی با بیان این‌که واحدهای آسیاب و ذوب پسماندهای پلاستیکی از لحاظی خدمت شایانی در حفظ محیط‌زیست و جمع‌آوری پلاستیک از محیط می‌کند، افزود: اداره محیط‌زیست و سایر مسئولان به‌جای جلوگیری از این کار باید زمینه اصولی تأسیس این کارگاه را محیا کنند.

وجود اراضی کشاورزی سبز در کنار کارگاه‌های غیرمجاز ذوب‌پلاستیک

در ادامه این گزارش بخشدار کهریزک گفت: متأسفانه هم‌اکنون بیش از 100 هکتار از اراضی مرغوب و حاصلخیز کشاورزی کهریزک در روستاهای مجیدآباد، قمصر، ده‌نو، قلعه‌شیخ و شریف‌آباد محل جمع‌آوری، آسیاب و ذوب‌پلاستیک شده است.

امین بابایی وجود مجتمع پردازش و بازیافت زباله آرادکوه را علت اصلی تمام مشکلات زیست‌محیطی و حتی اجتماعی بخش کهریزک دانست و اظهار داشت: پسماندهای پلاستیکی تفکیک شده در مجتمع بازیافت آرادکوه برای کاهش هزینه حمل‌ونقل به‌سمت روستاهای اقماری نزدیک این مرکز در بخش کهریزک حمل و تخلیه می‌شود. سود بالای آسیاب و ذوب‌پلاستیک (گرانول گیری) باعث شده، برخی کشاورزان خودشان وارد این کار شوند یا اراضی خود را در اختیار فعالان ذوب پسماند قرار دهند.

وی با بیان این‌که کارگاه‌های غیرمجاز آسیاب و ذوب‌پلاستیک محیط‌های بسیار غیربهداشتی و کثیفی هستند، افزود: کسانی که در این محل‌ها مشغول به‌کار هستند، عمدتاً اتباع غیرمجاز هستند که به‌دلیل درآمد خوب وارد این کار شده‌اند.

بابایی یادآور شد: اتباع بیگانه غیرمجاز به‌دلیل این‌که امکان سپرده‌گذاری در بانک‌ها را ندارند، تمام درآمد خود را صرف رهن اراضی کشاورزی و توسعه کارگاه‌های غیرمجاز آسیاب و ذوب‌پلاستیک می‌کنند که این امر موجب توسعه و افزایش تعداد این کارگاه‌ها شده است.

این مسئول با اشاره به وجود اراضی کشاورزی سبز در کنار این کارگاه‌های غیرمجاز عنوان کرد: سود بالای تولید گرانول و آسیاب پلاستیک اصلی‌ترین دلیل تمایل کشاورزان به این کار است؛ درحالی‌که آب حاصل از شست‌وشوی پلاستیک‌های آسیابی به‌دلیل نبود دستگاه تصفیه فاضلاب به‌صورت مستقیم وارد اراضی کشاورزی شده و موجب آلودگی شدید آن‌ها می‌شود.

بابایی با اشاره به آسیاب کیسه‌های پلاستیکی پسماندهای بیمارستانی در برخی از کارگاه‌های غیرمجاز در بخش کهریزک بیان داشت: هم‌اکنون محیط‌زیست و اراضی کشاورزی مرغوب این بخش فدای زیاده‌خواهی عده‌ای افراد سوجو شده است.

بخشدار کهریزک ادامه داد: علاوه‌بر آلودگی اراضی کشاورزی و آب‌های سطحی کارگاه‌های ذوب‌پلاستیک (گرانول‌گیری) برای پاک‌سازی توری‌های فلزی و مشبک خود در ساعات پایانی شب آن‌ها را می‌سوزانند که موجب انتشار بوی بد و سموم مختلف در هوای کهریزک می‌شود.

کشاورزان نمی‌خواهند واحدهای غیرمجاز ذوب‌پلاستیک جمع شود

رئیس اداره محیط‌زیست شهرستان ری در ادامه این گزارش اظهار داشت: اداره محیط‌زیست شهرستان ری طی سالیان گذشته تمامی ‌فعالیت واحدهای غیرمجاز آسیاب و ذوب فلزات را رصد کرد و برای آن‌ها اخطاریه و حکم پلمب گرفته است. کشاورزان نمی‌خواهند واحدهای غیرمجاز آسیاب و ذوب‌پلاستیک از اراضی آن‌ها جمع شود.

زهره عبادتی ادامه داد: هر زمان که برخورد با متخلفان زیست‌محیطی در حوزه تغییر کاربری اراضی و واحدهای جمع‌آوری و پردازش پلاستیک صورت گرفته است، عده زیادی از کشاورزان بخش کهریزک که ذی‌نفع هستند اجرای احکام زیست‌محیطی را با مشکل روبه‌رو کرده‌اند.

وی با بیان این‌که ادامه روند موجود در توسعه و افزایش واحدهای غیرمجاز آسیاب و ذوب‌پلاستیک در آینده‌ای نزدیک مشکلات زیست‌محیطی زیادی را برای کهریزک و شهرستان ری به بار خواهد آورد، تأکید کرد: در کنار اداره محیط‌زیست باید سایر دستگاه‌ها نیز با ارائه راهکار و برخورد جلوی توسعه این واحدها را بگیرند.

عبادتی اضافه کرد: بازرسان محیط‌زیست شهرستان ری همواره تمامی ‌این کارگاه‌ها را زیرنظر دارند، ولی باید یک راهکار درست و متناسب برای جلوگیری از توسعه این واحدهای ارائه شود.

وی با اشاره به این‌که وجود مجتمع پردازش و بازیافت زباله آرادکوه علت اصلی توسعه کارگاه‌های غیرمجاز آسیاب و ذوب‌پلاستیک در روستاهای کهریزک است، عنوان کرد: اداره محیط‌زیست شهرستان ری مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری تهران را به دادگاه معرفی کرده، ولی همچنان تغییر در روند عملکرد این مجتمع یا جابه‌جایی آن صورت نگرفته است.

عبادتی یادآور شد: شهرداری تهران قرار است، در جهت ساماندهی کارگاه‌های غیرمجاز تفکیک، آسیاب و ذوب فلزات به فعالان این بخش در داخل سایت آرادکوه مکان مشخصی ارائه کند که هنوز این کار صورت نگرفته است.

وی با اشاره این‌که جمع‌آوری، آسیاب، ذوب و سوزاندان پسماندهای پلاستیکی یکی از مهم‌ترین معضلات زیست‌محیطی شهرستان ری محسوب می‌شود، افزود: اگر برخورد جدی با متخلفان صورت نگیرد، در آینده شاهد ورود پسماند تمامی ‌شهرهای کشور به شهرستان ری خواهیم بود.

صنایع تکمیلی و تبدیلی کشاورزی جایگزین کارگاه‌های ذوب‌پلاستیک می‌شود

فرماندار ویژه شهرستان ری هم در ادامه این گزارش اظهار داشت: جهاد کشاورزی شهرستان ری باید با صدور مجوز تغییر کاربری اراضی کشاورزی زمینه ایجاد صنایع تکمیلی و تبدیلی کشاورزی و ایجاد شغل پاک برای کشاورزان را ایجاد کند.

حسین توکلی با بیان این‌که معیشت کشاورزان و صاحبان اراضی کشاورزی کهریزک اهمیت ویژه‌ای دارد، افزود: در کنار جمع‌آوری واحدهای غیرمجاز پسماند و گارگاه‌های آسیاب و ذوب‌پلاستیک باید به معیشت کشاورزانی که به‌دلیل نبود آب لازم اراضیشان خشک و بایر شده است، نیز توجه ویژه شود.

وی ادامه داد: جهاد کشاورزی شهرستان ری باید به‌صورت پایلوت تمامی ‌اراضی کشاورزی بخش‌های مختلف شهرستان را آمایش کند و براساس استعداد هر منطقه در حوزه صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی مجوز برای تغییر کاربری ارائه کند.

توکلی با بیان این‌که شهرستان ری استعداد خوبی در حوزه گلخانه، سردخانه و سایر حوزه‌های صنایع‌تبدیلی کشاورزی دارد، عنوان کرد: اگر شرایط صدور مجوزها و تأمین تسهیلات برای ایجاد شغل‌های پاک محیا شود، بسیاری از معضلات زیست‌محیطی شهرستان خود به خود از بین خواهند رفت.

وی ادامه داد: آب منطقه‌ای باید درخصوص حقابه کشاورزان ری اقدامات لازم را انجام دهد و درصورت ایجاد گلخانه مجوز حفر چاه برای آن را اتخاذ کند.

توکلی با اشاره به این‌که اتحادیه تولیدکنندگان پلاستیک اقدام به صدور جواز و مجوز برای برخی کارگاه‌های آسیاب و ذوب‌پلاستیک کرده است، تأکید کرد: هیچ اتحادیه‌ای حق صدور مجوز در محدوده سرزمینی ری را ندارد و در صورت تکرار با آن برخورد خواهد شد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از  روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار: 3 مرداد 1399، کد خبر: 86711،www.sabzineh.org