شعارسال: (حق تدریس و آموزش زبان های بومی و محلی درمدارس و دانشگاه ها )فعالین اجتماعی و فرهنگی مناطق مختلف با گویش هایی غیر از زبان فارسی را به تکاپو انداخته است تا از این فرصت تاریخی پیش آمده در جهت احیا و تعالی فرهنگ و زبان بومی و محلی خود بر آیند لکن به فعلیت درآمدن این امر مهم در خصوص زبان ترکمنی به اما واگر های زیادی وابسته است که حتی در صورت گشوده شدن گره های اداری و حقوقی و آموزشی این اصل ،انجام این مهم را در ترکمن صحرا به دلایلی که ذیلا می آید بسیار دور از ذهن ودر یک کلام غیر ممکن می سازد.

واما اهم این دلایل:

1 – ترکمن ها از نیروی آموزش دیده وپشتوانه ی آکادمیک در این زمینه بی بهره اند ودر صورت صدور فرمان اجرای این کار از سوی مسئولین ،معلم و مدرسی که بتواند پتانسیل انجام این کار را داشته باشد موجود نیست.

2—به دلیل کثرت مصوت ها در زبان ترکمنی نسبت به زبان فارسی و عربی ، نشانه های نگارشی و تایپی موجود ،توان تبدیل شنیدار به نشانه های دیداری را دراین زمینه ندارد.

3- به دلیل تعلق قلبی و ذهنی واعتقادی فوق العاده عمیق مردم ترکمن به دین مبین اسلام و به تبع آن زبان عربی ، امکان آموزش این زبان با خط لاتین به احتمال قریب به یقین با مخالفت همه جانبه ی مردم و روحانیت و وتوی سیستم سیاسی کشور روبرو خواهد شد.

4- متاسفانه کارهای صورت گرفته در خصوص تطابق زبان ترکمنی با خط عربی بسیار کم است ودستورالعمل های پیشنهادی که در این زمینه در معرض رفتار عمومی قرار گرفته است اکثرا توسط گروه هایی از فعالین صورت داده شده است که از متوسط دانش پایینی در این زمینه برخوردار بوده اند.به عنوان مثال پیشنهاداتی چون حذف «تشدید» واستفاده ی از علائم ریاضی چون 1و 6 و7 و 8و ..برروی نشانه ها ی عربی ،این خط را نازیبا ، طولانی وعاری از معنا نموده است و آرایه هایی همچون اشتقاق و هم خانواده و..را که از عناصر زیبابی یک سخن شناخته می شوند در نظر نگرفته است.

5 - واما مشکلی که از همه اساسی تر به نظر می رسدبه ضرب المثل « رطب خورده منع رطب چون کند» برمی گردد.در زمانی که رفتار ما با گفتارمان مغایرت دارد این درخواست ما طنز تلخ گزنده ای بیش نمی نمایاند. به عنوان نمونه هنگامی که نامهایی چون بهروز و پرویز و کامران و... را بهتر وزیباتر ازاسامی ترکمنی تایماز و ارکین و دانگ آتار و..می دانیم ویااسامی مهجور وراحت الحلقومی را جایگزین نام ترکمنی روستاهای خود میسازیم وبا این کار خود تاریخ و وجه تسمیه ی روستا هایمان را دفن می نماییم و...با این اوصاف دیگران که هیچ خودمان نیزاین آموزش را جدی نخواهیم گرفت!

در پایان با فرض محال اینکه این اصل در مدارس ترکمن صحرا صورت اجرا به خود بگیردبه دلیل عدم رسمیت این خط و زبان دررسانه های خوانداری ونوشتاری ونیز ادارات و ساز مانها و مکاتبات اداری ، امکان رشد و شکوفایی آن عملا وجود نخواهد داشت و عملا سر خوردگی مردم از آن را موجب خواهد شد.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت خبری تحلیلی اولکامیز، تاریخ انتشار: 21شهریور1395، کدخبر: - : www.ulkamiz.com