شعار سال : به گفته احمدعلی کیخا، واردات روغن با منافع ملی در تضاد است، زیرا در سال‌های گذشته به‌خاطر کم‌آبی، سیاست بر واردات مواد غذایی به‌جای استفاده از آب بود، اما درحال حاضر با بلوکه‌شدن حق مردم در کشور‌های دیگر، باید با سیاست خودکفایی در تولید پیش برویم؛ به‌عبارتی منافع ملی ایجاب می‌کند تا جایی‌که مقدور است، نیاز‌های کشور در داخل تأمین شود. سخنان کیخا درحالی مطرح می‌شود که درحال حاضر تأمین بیش از ۸۴ درصد روغن مصرفی کشور از محل واردات است و حذف ارز دولتی واردات این محصول و تبدیل آن به ارز نیمایی آن هم درحالی‌که سفره اقشار ضعیف جامعه به‌شدت کوچک شده، مردم را با چالش جدیدی مواجه می‌کند و قیمت روغن را تا ۴۰۰ درصد افزایش می‌دهد.


شرایط اقلیمی کشور، مانع خودکفایی در تولید روغن

در همین ارتباط دبیر انجمن صنفی روغن نباتی کشور با گلایه از این‌که در جلساتی که درخصوص روغن برگزار می‌شود، باید نماینده این انجمن به نمایندگی از تمامی تولیدکنندگان و فعالان این صنف حضور داشته باشد، گفت: در حال حاضر بخش خصوصی در کشور بسیار فعال است و باید در تصمیم‌گیری‌های صنف خود حضور داشته باشد، اما در جلسه‌ای که آقای کیخا با فعالان این صنعت داشت، از ما دعوتی به‌عمل نیامد.

امیرهوشنگ بیرشک با تأکید بر این‌که تصمیم‌گیری‌ها درخصوص واردات از سوی مقامات بالا انجام می‌شود و این دولت و وزارت جهاد کشاورزی هستند که تعیین می‌کنند برای چه کالایی ارز تعلق بگیرد، ادامه داد: تعیین این‌که روغن با چه ارزی وارد کشور شود، در حیطه فعالیت ما نیست؛ مسأله‌ای که به ما مربوط می‌شود این است که برای تولید روغن در داخل کشور باید مواد اولیه به دست ما برسد تا بتوانیم تولید داشته باشیم.

وی با اشاره به این‌که تولیدکننده داخلی از افزایش تولید و سوددهی بالا استقبال می‌کند، خاطرنشان کرد: نکته این‌جاست که شرایط اقلیمی و آب و خاک کشور تاکنون اجازه خودکفایی در تولید روغن را به ما نداده است و نباید با یک‌سری تصمیمات درمورد کالا‌های اساسی و استراتژیک مانند روغن توازن بازار را برهم زد.

دبیر انجمن صنفی صنایع روغن نباتی با اشاره به این‌که ما هم موافق رقابتی‌شدن بازار و افزایش تولید در داخل کشور هستیم، تصریح کرد: باید واقع‌بین بود و به این موضوع توجه داشت که آیا توان تولید این ماده را تا مرز خودکفایی خواهیم داشت یا با قطع یارانه وارداتی تنها مصرف‌کننده را دچار مشکل می‌کنیم.

وی اظهار داشت: مطابق آمار سال ۹۸، ما در کشور دومیلیون تن روغن تولید و توزیع کردیم که از این میزان ۶۰۰ هزار تن روغن آفتابگردان و ۴۵۰ هزار تن نیز روغن پالم بوده است. همچنین ۵۵۰ هزار تن روغن سویا و درحدود ۲۵۰ هزار تن روغن کلزا استفاده شده و مابقی استفاده از دانه‌های داخلی بوده، درواقع می‌توان گفت ۸۴ درصد صنعت ما در این بخش به واردات وابسته است.

بیرشک در ادامه تصریح کرد: وقتی به کالایی ارز تعلق می‌گیرد و دوباره ارز آن برداشته می‌شود، قطعاً نوسان قیمت پیدا می‌کند. در چنین مواقعی دولت باید برای این تفاوت قیمت تمهیداتی بیندیشد و به‌صورت کالابرگ یا کمک، تفاوت نرخ ارز را برای اقشار آسیب‌پذیر جبران کند.

او با اشاره به این‌که دو کشور مالزی و اندونزی روغن پالم دنیا را تأمین می‌کنند، تأکید کرد: این اتفاق به دلیل اقلیم این کشورهاست. ما زمانی توان تولید روغن پالم را خواهیم داشت که شرایط آب و هوایی یکسانی با این کشور‌ها داشته باشیم که این اتفاق رخ نخواهد داد. به همین دلیل نمی‌توانیم ۱۰۰ درصد خودکفایی در این بخش داشته باشیم، اما می‌توانیم کشت دانه‌های روغنی کلزا و آفتابگردان را تقویت کنیم و ضریب وابستگی خود به این مواد را کاهش دهیم؛ اگرچه با این اتفاق می‌توانیم خودکفایی در تولید روغن را تنها به ۵۰ درصد برسانیم.

۳۰ درصد بیش‌تر از مصرف جهانی روغن استفاده می‌کنیم

مجری طرح دانه‌های روغنی وزارت جهاد کشاورزی نیز با اشاره به این‌که درحال حاضر واردات به صلاح نیست، با اشاره به مشکلات ارزی کشور عنوان کرد: درحال حاضر بسیاری از مواد غذایی مورد نیاز خانواده‌ها با ارز آزاد تأمین می‌شود و در شرایط فعلی اختصاص ارز به روغن که ماده اصلی مصرفی خانواده‌ها به‌شمار نمی‌رود، ضروری به‌نظر نمی‌رسد.

علیرضا مهاجر با تأکید بر این‌که روغن ماده مفیدی به‌شمار نمی‌رود و مصرف زیاد آن سبب گرفتگی قلب و عروق می‌شود، ادامه داد: یکی از راه‌های کاهش مصرف روغن در کشور این است که ارز دولتی را که برای واردات آن در نظر گرفته شده، حذف کنیم.

وی در ادامه اضافه کرد: ۸۴ درصد از روغن مورد نیاز کشور از محل واردات تأمین می‌شود. این درحالی است که مصرف سرانه روغن در کشور ما بیش از ۳۰ درصد بیش‌تر از مصرف جهانی است و این نشان می‌دهد که بیش‌تر از میزان مورد نیاز روغن مصرف می‌کنیم.

مجری طرح دانه‌های روغنی وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به این‌که سالانه واردات روغن بیش از چهارمیلیارد دلار ارزبری دارد، تأکید کرد: این میزان ارز در زمان تحریم‌ها می‌تواند صرف مواد ضروری‌تر شود؛ به همین دلیل در شرایط کنونی می‌توان از واردات روغن با ارز دولتی جلوگیری کرد.

مهاجر شرایط تولید روغن را در کشور مهیا دانست و تصریح کرد: کلزا، آفتابگردان، سویا، کنجد و کانولا گیاهانی هستند که قابلیت کشت در همه جای ایران را دارند. در صورتی‌که این کار انجام شود، می‌توان امیدوار بود که با همین دانه‌های روغنی بیش از ۷۰ درصد روغن مورد نیاز کشور را تأمین کرد.

وی معتقد است که برای خروج از این شرایط یا باید میزان مصرف را کاهش یا تولید داخل را افزایش دهیم؛ با این دو راه می‌توان از بن‌بست واردات خارج شد. این در حالی است که روند روبه رشد جمعیت و مصرف سرانه روغن در کنار کاهش تولید دانه‌های روغنی سبب شده وابستگی کشور به واردات دانه‌های روغنی و روغن خام افزایش یابد.


با حذف ارز دولتی واردات، قیمت روغن افزایش می‌یابد

حذف ارز دولتی واردات کالا‌های اساسی ازجمله روغن منجر به افزایش قیمت آن برای مصرف‌کننده خواهد شد. این را عضو اتاق بازرگانی ایران گفته است.

امیر یوسفی تصریح کرد: واضح است که برداشتن یارانه روغن روی قیمت تمام‌شده آن تأثیر می‌گذارد و به یک‌باره آن را افزایش خواهد داد.

وی عنوان کرد: این اتفاق هم می‌تواند سبب کاهش مصرف شود و هم در بازار روغن آشفتگی ایجاد کند، اما هیچ‌کدام از این دو دیدگاه قطعی و حتمی نیستند.

یوسفی معتقد است این تصمیم می‌تواند در رونق تولید داخل روغن نقش مهمی ایفا کند، اما باید زمینه‌های تولید داخلی مهیا شود تا مصرف‌کننده در این بین آسیب نبیند. اگر قرار است قیمت این ماده غذایی به یک‌باره بالا برود، باید دولت بتواند برای این تفاوت قیمت برنامه‌ریزی و به طریقی این تفاوت قیمت را برای مردم جبران کند.


شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار: ۱۸ شهریور ۱۳۹۹، کد خبر: sabzineh.org /۸۸۰۳۳