شعار سال : بسیار ساده است: بازار دو نیرو را در خود دارد،عرضه و تقاضا. هرگونه دست‌کاری در بخش تقاضا و عرضه باعث ایجاد اختلال در بازار و به‎تبع آن در قیمت محصولات کشاورزی خواهد شد. به همین دلیل برنامه‎ریزی در جهت تنظیم عرضه و تقاضا و به بیانی تعادل‎بخشی عرضه و تقاضا می‎تواند علاوه بر تأمین رفاه تولیدکنندگان، از ایجاد زیان برای مصرف‎کنندگان جلوگیری کند و از طرف دیگر، از هرگونه اختلال و آشوب‎های غیرمنطقی در بازار جلوگیری نماید. در این چارچوب، پایش جدی بازار محصولات کشاورزی در داخل به لحاظ سرانه‎ها و ذخایر احتیاطی و نیز بازار صادراتی به جهت پاسخگویی به تقاضا بسیار مهم است تا از ایجاد عدم تعادل‎ها حلوگیری شود. درواقع، این رویکرد از شکل‎گیری جریان‎های کاذب در بازارهای محصولات کشاورزی به‌ویژه محصولاتی که در شرایط خاص اقتصادی در سبد خانوارها از جایگاه مهمی برخوردار می‎باشند، جلوگیری خواهد کرد.

در چند روز گذشته اختلال در بازار تخم‎مرغ سبب شد تا قیمت این محصول بدون ایجاد کمبود در داخل، افزایش شدیدی داشته باشد که دلیل این پدیده صادرات تخم‎مرغ به دلیل تقاضای بالای آن در آن‌سوی مرزها بیان‌شده است. این اتفاق بازتأییدی است بر این‎که سیاست‌گذاری و برنامه‎ریزی تولید تا بازرگانی محصولات کشاورزی باید در وزارت جهاد کشاورزی متمرکز باشد. این‌که با ایجاد اختلال در بازار داخل به دلیل عدم هماهنگی برنامه‎های صادراتی وزارت صمت و برنامه‌‎های تولید وزارت جهاد کشاورزی، این وظیفه به وزارت جهاد کشاورزی تفویض شود مصداق بارز انتقال ریسک مجوزهای عدم ‎تعادل‎بخشی پس‎رویداد از سوی وزارت صمت به وزارت جهاد کشاورزی است که رویه مطلوبی در نظام مدیریتی محسوب نمی‎شود درحالی‌که به دلیل تکرار این رویکرد در آینده برای سایر محصولات کشاورزی از یک‌سوی و از دیگر سوی نهاده‎های وارداتی، لازم است کل وظایف بازرگانی نهاده‎ها و محصولات کشاورزی از وزارت صمت به وزارت جهاد کشاورزی انتقال یابد تا از شکل‎گیری ریسک‎های آتی در بازار نهاده‎ها و محصولات کشاورزی جلوگیری شود. در این چارچوب احیای قانون انتزاع وظایف بازرگانی کشاورزی می‎تواند به تمرکز مدیریت و درنتیجه کارایی در بخش تولید و بازرگانی محصولات کشاورزی و برنامه‎ریزی واردات نهاده‌‎های مهم کشاورزی کمک نماید.

امید این‎که از آزمون‌وخطای رویکردهای نادرست به‎ویژه در حوزه بازرگانی محصولات و نهاده‎های کشاورزی به‌شدت پرهیز شود تا بیش از این بر مصرف‎کنندگان و تولیدکنندگان محصولات کشاورزی تکانه وارد نشود. در این چارچوب یکپارچه‎سازی نظام مدیریت و برنامه‎ریزی تولید، بازاریابی و بازرگانی محصولات کشاورزی به‎عنوان ساده‎ترین اصل در مدیریت کشاورزی باید مورد توجه سیاست‎گذاران کلان کشور قرار گیرد.

محمد قربانی استاد دانشگاه فردوسی مشهد

شعار سال برگرفته از فضای مجازی