پس از فتح قله ۲ میلیون واحدی شاخص کل در نیمه نخست امسال، بازار سرمایه از نیمه دوم مرداد ماه با ورود به فاز منفی آن روی خود را نشان داد و سقوطی تاریخی از خود به یادگار گذاشت.

گرچه ذات بازار سرمایه نوسان است اما تغییرات قیمتی آغاز شده از مرداد تاکنون فراتر از نوسان بوده و به زعم متخصصان این بازار ریشه در نقایص قانون بازار سرمایه مصوب سال ۱۳۸۴ و عدم استقلال کافی شورای‌عالی بورس و اوراق بهادار و سازمان بورس و اوراق بهادار دارد.

تعداد کم سهامدارن حقیقی به نسبت جمعیت کل کشور، نرخ ارز، نرخ تورم، کاهش ارزش پول ملی، ورود حجم انبوهی از نقدینگی توسط سرمایه گذاران جدید، اعمال دامنه نوسان قیمت برای سهام شرکت‌ها و دستکاری احتمالی قیمت سهام برخی شرکت‌ها توسط بخش قدرتمند فعالان بازار، جای خالی نقش نظارتی و یا مدیریتی بازارگردان از اهم مواردی است که باعث بروز رفتارهای ناآگاهانه و هیجانی سهامداران حقیقی و به خصوص تازه واردها در این بازار پر ریسک شده است.

با اینکه کارشناسان در زمان به ظاهر رونق و دوران طلایی عجیب و غریب بورس به دولت و مردم هشدار روزهای سقوط را داده بودند و با اینکه این روزها هم سهامداران را به ماندن در بازار سرمایه تشویق می‌کنند اما صف‌های خرید آن زمان و صف‌های فروش روزهای گذشته که اکنون کمرنگ‌تر شده باعث خروج نقدینگی از بورس و رشد بازارهای موازی مانند طلا، مسکن و دلار شده است.

در شرایطی که اعتماد مردم از بازار بورس ساقط شده و ۵۰ درصد سهامداران ایرانی از دانش و تخصص لازم برای فعالیت در بورس برخوردار نیستند می‌طلبد تا براساس نظر کارشناسان وضعیت بازار را در نیمه دوم سال واکاوی کنیم.

۳ چالش پیش روی بازار سرمایه

حسن براداران هاشمی کارشناس بازار سرمایه در مورد آینده بازار بورس در نیمه دوم امسال می‌گوید: اولین چالش پیش روی بازار سرمایه، انتخابات آبان ماه ریاست جمهوری آمریکاست که اثر روانی بر بازار داشته و در کوتاه مدت باعث تغییر بنیادی قابل توجهی در بازار نمی‌شود.

به گفته وی قیمت دلار مورد مهم دیگری است که بر بازار سرمایه تاثیر گذار است، طبق رصد بازار ارز و سرمایه پیش بینی می‌شود اگر قیمت دلار افت چشمگیری نداشته باشد شاهد افزایش قیمت سهام به ویژه در نمادهای صادرات محور خواهیم بود.

برادران هاشمی نرخ سود سپرده‌های بانکی را از دیگر متغیرهای تاثیرگذار بر بورس معرفی می‌کند و معتقد است به رغم موافقت نمایندگان مجلس بر افزایش نرخ سود سپرده‌های بانکی، این موضوع از سوی بانک مرکزی رد شد.

کارشناس بازار سرمایه شرایط سیاسی و اعمال تحریم ها را از دیگر موارد اثرگذار بر آینده بازار بورس دانسته و می‌افزاید براساس مجموع شرایط فوق و فعلی بازار که به سمت اصلاح اساسی در حرکت است پیش‌بینی می‌شود روند بازار سرمایه تا پایان سال با شیبی ملایم و موج‌های مثبت و منفی، روند صعودی داشته باشد.

برادران هاشمی با تاکید بر اینکه تازه واردها برای به حداقل رساندن ریسک حتما از طریق صندوق‌های سرمایه گذاری وارد بورس شوند، می‌گوید قبل از سرمایه گذاری در بورس وضعیت شرکت‌ها در برابر موارد یاد شده، میزان نقدشوندگی و گزارش‌های ماهیانه و فصلی شرکت‌های بورسی مطالعه شود.

پیشتازان سودسازی بورس در نیمه دوم

مهدی افنانی دیگر کارشناس بازار سرمایه درباره آینده بورس در نیمه دوم سال می‌گوید طی معاملات ۲ هفته گذشته صف‌های فروش در حال جمع شدن هستند، بنابراین پیش‌بینی می‌شود بازار بر اساس ارزندگی قیمت‌ها متعادل شده و بورس وارد مرحله‌ای شود که با منطق بیشتری سازگاری دارد.

وی با بیان اینکه فراز و فرود جزو جدایی ناپذیر شاخص کل بورس است، می‌گوید موج جدید هیجان آفت بازار است و در بلند مدت اثر زیان‌باری برجای خواهد گذاشت.

افنانی مدیریت حرفه‌ای بازارگردان را تنها راهکار بازگرداندن اعتماد به بورس دانسته و معتقد است اگر نوسانات قیمت ارز مهار نشود و نرخ تورم و نرخ بهره و سود بانکی تغییرات شارپی (مجموعه‌ای از حرکت‌های صعودی یا نزولی قیمت در بازار است که با مقیاسی تقریبا بزرگ و در یک بازه زمانی کوتاه صورت می‌گیرد) را تجربه کنند، نمادهای صادرات محور پیشتاز کسب سود خواهند بود اما اگر نرخ ارز، تورم، نرخ بهره و نقدینگی کنترل شوند شرکت‌های پروژه‌ای و صنایع خودرویی از نظر سودسازی پیشتاز خواهند بود.

مهدی حسینی کارشناس بازار سرمایه نیز معتقد است که نه تنها بازار سرمایه بلکه سایر بازارهای موازی (طلا، سکه، مسکن، ارز و خودرو ) تحت تاثیر جو روانی ناشی از شرایط سیاسی این روزها قرار گرفته است و هیچ کدام قابل برنامه‌ریزی نیستند.

به گفته وی پیش‌بینی می‌شود بازار سرمایه همچنان تا یک ماه آینده شاهد فراز و فرودهای متعددی باشد. با اینکه خبر تحریم بانک‌ها خبر جدیدی نیست اما به لحاظ روانی این موضوع مورد توجه بورس بازان قرار گرفته و اثری منفی بر سهام بانک‌های ایرانی خواهد گذاشت.

کارشناس بازار سرمایه می‌گوید با توجه به نوسانات قیمت دلار، صنایعی که برای فروش نیازمند ارز هستند با فراز و فرودهایی در سهام خود مواجه خواهند شد و در این بین سهام شرکت‌های غذایی، دارویی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاری کم ریسک ترند.

حسینی با بیان اینکه پیش‌بینی می‌شود طی روزهای آینده بازار سهام دچار ریزش شود، می‌افزاید اگر فرود بازار بورس آرام انجام شود شاخص بعد از مدتی به مدار صعودی باز خواهد گشت.

هر چند طبق گفته کارشناسان، صف‌های فروش بازار سرمایه در حال جمع شدن هستند اما انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و شرایط فعلی اقتصادی کشور (نرخ ارز، تورم، دستکاری قیمت و ...) روزهای پرنوسان بازار بورس تا پایان سال را نوید می‌دهد.