از تمام بدن این حیوان که شامل پر، پوست، گوشت و تخم است، می‌توان استفاده کرد و آن را به فروش رساند.

پرورش این حیوان در مزارع شترمرغ انجام شده و فرمول‌های خاص خود را دارد که در صورت انجام صحیح این فرمول‌ها شترمرغ رشد خوبی داشته و گوشتش مشتری بیشتری پیدا می‌کند در صورتی که آذوقه کمتری مصرف کند گوشت این پرنده به رنگ صورتی بوده و در صورتی که آذوقه خوبی مصرف کرده باشد گوشت به رنگ قرمز درمی‌آید.

از پوست شترمرغ برای درست کردن چرم استفاده می‌شود و تخم این پرنده پس از تولید جوجه تبدیل به یک کالاهای زینتی می‌شود.

با این وجود مشخص است پرورش این پرنده ارزش بالایی دارد ولی پرورش آن بدور از مشکل نیست و مسؤولان می‌توانند با کمک به شترمرغداران اندکی از دغدغه‌های آنها را کاهش دهند.

کشاورزی و صنعت در خراسان جنوبی به سبب خشکسالی‌های چند ساله و کمبود منابع آبی با مشکلات جدی روبه‌رو شده است به طوری که در برخی از مناطق گونه‌هایی از درختان خشکیده و به عنوان هیزم از آنها استفاده می‌شود.

در این شرایط برای جلوگیری از بیکاری و خالی نشدن روستاها باید ایجاد اشتغال صورت گیرد که ایجاد مزرعه شترمرغ می‌تواند یکی از این موارد باشد.

در حال حاضر 13 مزرعه پرورش شترمرغ دارای پروانه اعم از پرواری و تخم‌گذار در استان فعال است و با انجام تدابیر لازم می‌توان این مزارع را گسترش داد.

در این راستا بر آن شدیم تا نگاهی گذرا به پرورش این پرنده در خراسان جنوبی داشته باشیم و پاره‌ای از دغدغه‌های پرورش‌دهندگان شترمرغ را به گوش مسؤولان برسانیم.

سال گذشته بود که با حضور مدیر موسسه تحقیق و توسعه شترمرغ ایران مجوز راه‌اندازی ایستگاه تحقیقات شترمرغ ایران در خراسان‌جنوبی صادر شد.

مدیر موسسه تحقیق و توسعه شترمرغ ایران در 30 بهمن‌ماه سال گذشته، گفت: هدف از راه‌اندازی این مرکز استفاده از ظرفیت فکری پژوهشگران و فارغ‌التحصیلان، برای افزایش تولیدات شترمرغ است.

شعبان چگینی ادامه داد: اقلیم بیابانی، توسعه پرورش شترمرغ و وجود پژوهشگران علوم دامی در خراسان جنوبی، از ملاک‌های انتخاب این استان بوده است.

وی با بیان اینکه ایستگاه تحقیقات شترمرغ ایران تا 6 ماه آینده در خراسان‌جنوبی راه‌اندازی می‌شود، افزود: تولید خوراک شترمرغ در مناطق خشک و کم آب، بازاریابی، برندسازی و استانداردسازی از جمله مواردی است که برای رونق پرورش این پرنده به پژوهش نیاز دارد.

مدیر موسسه تحقیق و توسعه شترمرغ ایران خاطرنشان کرد: پژوهش‌های نخستین ایستگاه تحقیقات و توسعه شترمرغ ایران در خراسان جنوبی، الگویی برای استان‌های همجوار و دارای شرایط مشابه است.

خراسان جنوبی زمینه رشد این صنعت را دارد ولی با این وجود شترمرغداران خراسان جنوبی از نگرانی‌های خود در زمینه پرورش این پرنده با ارزش می‌گویند.

محسن رحمانی امروز در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس در بیرجند اظهار داشت: این واحد در ابتدا با پرورش 40 جوجه سه ماهه شترمرغ آغاز به کار کرد و در حال حاضر دارای سه مزرعه پرورش شترمرغ در قاین هستم.

وی با بیان اینکه در حال حاضر 250 قطعه شترمرغ بزرگ در این واحد پرورش داده می‌شوند، تصریح کرد: همچنین در سال 2 هزار و 500 جوجه در مزارع شترمرغ تولید می‌شود.

شترمرغدار قاینی ادامه داد: سالانه 2 تن گوشت شترمرغ تولید کرده و به فروش می‌رسانم.

رحمانی ضمن گلایه از مسؤولان، اظهار داشت: هر 20 روز جلسه‌ای برای حل مشکلات خود با مسؤولان برگزار می‌کنیم ولی تاکنون هیچ نتیجه‌ای از این جلسات عاید نشده است.

به سبب عدم رسیدگی به مشکلات شترمرغداران از طرف مسؤولان او از بیان مشکلات خود امتناع می‌کند ولی در ادامه می‌گوید: یکی از عمده مشکلات ما آب است که نمی‌توانیم چاه کشاورزی را جابجا کرده و از آب آن برای مزرعه شترمرغ استفاده کنیم.

وی متذکر شد: خطوط لوله گاز از کنار این مزرعه عبور می‌کند اما به داخل مزرعه اجازه گازکشی نمی‌دهند.

شترمرغدار قاینی با بیان اینکه قانونی که در تهران 20 سال دیگر قرار است، نوشته شود در خراسان جنوبی اجرا می‌شود، یادآور شد: این قانون به نفع مردم نبوده بلکه به ضرر آنها است.

رحمانی با بیان اینکه در این مزارع 12 نفر به صورت مستقیم فعالیت می‌کنند، افزود: همچنین 50 نفر به صورت غیرمستقیم فعالیت دارند.

وی به یکی از مزارعش که امسال راه‌اندازی شده اشاره کرد و گفت: برای ایجاد این مزرعه 800 میلیون تومان هزینه شده است.

شترمرغدار قاینی از وجود دستگاه جوجه بازکنی در مزارع خود خبر داد و تصریح کرد: این دستگاه‌ها انواع ایرانی و آمریکایی دارد و 700 تخم در آن جا می‌گیرد.

رحمانی با بیان اینکه خوراک شترمرغ‌ها یونجه، جو، سبوس، ذرت و سویا است، یادآور شد: برای تهیه خوراک شترمرغ‌ها هیچ کمکی از سوی دولت صورت نمی‌گیرد.

خبرنگار فارس در ادامه به سراغ شترمرغدار دیگری از شهرستان خوسف رفته است؛ محمد رضایی امروز در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس در بیرجند با بیان اینکه در حال حاضر دارای یک مزرعه پنج هکتاری است، اظهار داشت: همچنین در حال حاضر 25 شترمرغ مولد و 50 شترمرغ پرواری در این مزرعه پرورش داده می‌شود و 100 جوجه نیز در مزرعه وجود دارد.

شترمرغدار خوسفی میزان تولید گوشت شترمرغ خود را 15 تن در سال اعلام کرد و یادآور شد: به سبب درآمد پایین، جوجه‌ها را به فروش می‌رسانیم و اجازه پروار شدن را به آنها نمی‌دهیم.

رضایی با بیان اینکه تخم‌ها مدت 40 تا 42 روز در دستگاه می‌مانند و بعد تبدیل به جوجه می‌شوند، گفت: جوجه‌ها را مدت دو ماه نگه داشته و برخی را پروار کرده و تعدادی را به فروش می‌رسانیم.

وی با بیان اینکه فرمول‌های خاصی برای خوراک جوجه‌ها و شترمرغ‌های پرواری وجود دارد، افزود: خوراک آنها را سویا، ذرت، یونجه و گندم، مکمل‌ها و ویتامین‌های خاصی تشکیل می‌دهد.

شترمرغدار خوسفی ضمن اینکه تهیه آذوقه آزاد را یکی از مشکلات خود بیان کرد، افزود: بازار فروش برای محصولات تولیدی ما در استان وجود ندارد.

رضایی با بیان اینکه کشتارگاه شترمرغ در استان وجود ندارد، تصریح کرد: در این صورت مجبور هستیم تولیدات خود را به دلالان بدهیم و آنها چند برابر ما سود می‌برند.

وی با بیان اینکه در استان بسته‌بندی گوشت شترمرغ وجود ندارد، یادآور شد: فروشگاه مرکزی برای فروش تولیدات شترمرغ نیز در استان نداریم.

شترمرغدار خوسفی با بیان اینکه هیچ اقدامی برای صادرات گوشت از استان به خارج از کشور و شهرهای بزرگ کشور صورت نگرفته است، ادامه داد: بازاریابی برای صادرات به خارج از کشور بهترین کار است.

رضایی با اشاره به مشکلات دیگر فراروی شترمرغداران گفت: برخی از شترمرغداران استان به سبب عدم همکاری دولت ورشکست کرده و کار خود را تعطیل کردند.

* پوست شترمرغ در ایران مشتری ندارد

وی با بیان اینکه بهترین چرم دنیا از پوست شترمرغ تولید می‌شود، افزود: در کشور ما یک ریال برای پوست شترمرغ نمی‌دهند ولی در کشورهای صنعتی با قیمت بالایی خریداری می‌شود.

شترمرغدار خوسفی با بیان اینکه در کشور ما روغن شترمرغ خریدار ندارد، اضافه کرد: این روغن موارد درمانی فراوانی دارد ولی مشتری خود را در کشور پیدا نکرده است.

* رضایی در پایان از دولت خواست تا تامین آذوقه شترمرغ‌ها را یارانه‌ای کند.

و اما بشنویم از درد دل مدیرعامل شرکت تعاونی شمیم شترمرغداران یکپارچه کویر که وضعیت شترمرغداران خراسان جنوبی را این‌گونه بیان می‌کند؛

مهدی دادی امروز در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس در بیرجند، اظهار داشت: در حال حاضر 50 نفر عضو تعاونی شترمرغداران یکپارچه کویر هستند.

وی تصریح کرد: در استان 15 تعاونی شترمرغ به ثبت رسیده است ولی هنوز اتحادیه ندارد.

* تبلیغات ضعیف قطب پرورش شترمرغ کشور

مدیرعامل شرکت تعاونی شمیم شترمرغداران یکپارچه کویر با بیان اینکه صنعت شترمرغ در استان ناشناخته است، یادآور شد: با وجود اینکه خراسان جنوبی به عنوان قطب پرورش شترمرغ شناخته شده است ولی فعالیت تبلیغاتی در این زمینه در استان صورت نگرفته است.

دادی با بیان اینکه استقبال خوبی برای رشد، توسعه و پرورش شترمرغ در استان وجود دارد، ادامه داد: در زمینه خروجی و فروش آن تاکنون اقدامی انجام نشده است.

وی با بیان اینکه نیاز به صادرات برای تولیدات شترمرغ در استان وجود دارد، گفت: در کشوری مانند ترکیه یک تخته چرم شترمرغ را میلیونی خریداری می‌کنند ولی ما نمی‌توانیم با آنها وارد معامله شویم.

* دانش کافی در زمینه پرورش شترمرغ در خراسان جنوبی وجود ندارد

مدیرعامل شرکت تعاونی شمیم شترمرغداران یکپارچه کویر با بیان اینکه در خراسان جنوبی دانش فنی و اطلاعات در زمینه پرورش شترمرغ پایین است، افزود: میزان 99 درصد از شترمرغداران استان در ظلمات حرکت می‌کنند و اگر دچار مشکلات فنی و غیرفنی شوند، نمی‌توانند آنها را حل و فصل کنند.

دادی با بیان اینکه شترمرغداران استان آذوقه مورد نیاز را نمی‌توانند از کارخانه خوراک دام تهیه کنند، اضافه کرد: آنها خوراک را با فرمول‌های خاصی تهیه می‌کنند که مناسب پرورش شترمرغ نیست.

وی با بیان اینکه اطلاعات علمی و مشاوره در این رابطه در استان پایین است، تصریح کرد: بیشتر شترمرغداران استان در خرید اولیه خود ضرر کرده‌اند.

مدیرعامل شرکت تعاونی شمیم شترمرغداران یکپارچه کویر با بیان اینکه در صورت توجه به صنعت شترمرغ در استان این صنعت آینده خوبی دارد، یادآور شد: مسؤولان با دادن مجوز می‌توانند در این زمینه به متقاضیان کمک کنند.

* تعطیلی صنعت شترمرغداری در صورت بروز بیماری

دادی با بیان اینکه در حال حاضر بیماری برای صنعت شترمرغ در استان وجود ندارد، ادامه داد: در صورت بروز بیماری این صنعت به کار خود در استان پایان می‌دهد.

وی از مسؤولان خواست به مرکز تحقیق و توسعه شترمرغ استان شتاب ببخشند و اطلاع‌رسانی در این بخش را بیشتر کنند و هزینه‌ها را کاهش داده تا مردم به ایجاد این صنعت ترغیب شوند.

مدیرعامل شرکت تعاونی شمیم شترمرغداران یکپارچه کویر با بیان اینکه در راستای اصلاح نژاد شترمرغ در استان باید بیشتر کار شود، گفت: مسؤولان کمک کنند تا دانش این صنعت مانند کلان‌شهرها در خراسان جنوبی نیز رشد کند.

دادی خاطرنشان کرد: افراد تحصیل‌کرده برای صنعت شترمرغ در استان بسیار اندک و محدود است و باید در این زمینه فکری اندیشیده شود.

با وجود مشکلات فراوان موجود در راه توسعه صنعت شترمرغ ولی این صنعت می‌تواند در خراسان جنوبی رشد کرده و زمینه اشتغال گروهی را فراهم کند.

مرکز تحقیق و توسعه شترمرغ استان می‌تواند گام موثری را برای بروزکردن و آموزش شترمرغداران بردارد علاوه بر اینکه بهتر است رشته‌های دانشگاهی بومی شده و بر اساس نیاز هر استان متخصصانی در زمینه‌های مختلف کشاورزی و دامداری تربیت کنند.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از پایگاه خبری تحلیلی نهبندان، تاریخ انتشار: 23 تیر 1395 ، کدخبر: 16593، www.nehbandankhabar.ir