«ساعت زمین» یک سنت سالانه است که بر اساس آن مردم در هر جای جهان که باشند از ساعت ۸ونیم تا ۹ونیم شب به وقت محلی خودشان، تمام چراغ‌ها را خاموش می‌کنند. این حرکت نمادین به منظور آگاهی‌بخشی در مورد کره زمین و تغییرات اقلیمی صورت می‌گیرد و پیشنهاد آن برای نخستین بار از سوی «صندوق جهانی طبیعت» داده شد. این صندوق بزرگ‌ترین اتحادیه بین‌المللی برای حفاظت از محیط زیست است.

هر ساله در آخرین شنبه ماه مارس (اوایل فروردین) میلیون ها نفر در سراسر جهان به مناسبت همراهی با محیط زیست و درجهت مصرف بهینه انرژی، برق ها و وسایل الکتریکی خود را خاموش می‌کنند. انسان‌ها که با اقدامات اغلب بی‌رویه خود سرنوشت کره زمین را به دست گرفته‌اند، با این حرکت نمادین برای لحظاتی هم که شده نشان می دهد با تمام تسلطی که بر زمین دارند، همچنان مدیون منابع محیط زیست جهانی است.

انسانها با مصرف بی رویه منابع طبیعی، آثار مخرّب بسیاری در محیط زیست مانند انتشار گازهای گلخانه‌ای، آلودگی هوا، تغییر اقلیم، گرمایش جهانی، تخریب لایه ازن، وقوع طوفان و خشکسالی را به جای گذاشته‌اند.

کارشناسان محیط زیست در سال‌های اخیر هشدار داده‌اند که زمین توان بیولوژیک و خودپالایی خود را از دست داده است بنابراین هر چه فشار از سوی انسان بر این کره خاکی بیشتر شود، زودتر به پایان ذخایر موجود در آن خواهند رسید. 

پیشینه رویداد «ساعت زمین»

این حرکت نمادین برای نخستین بار در سال ۲۰۰۷ در شهر سیدنی استرالیا آغاز شد. "ساعت زمین" برای اولین بار توسط روزنامه سیدنی مورنینگ هرالد در سال ۲۰۰۷، زمانی مطرح شد که ۲.۲ میلیون نفر از ساکنین سیدنی اقدام به خاموش کردن چراغ‌های غیرضروری کردند. از آن زمان به بعد با تصویب این رویداد در سایر کشورها، میلیون‌ها نفر از مردم در سرتاسر کره زمین هر سال در این کارزار شرکت کردند.

در مدت یک ساعت خاموشی «ساعت زمین» بناهای مهم جهان از جمله برج ایفل پاریس، ساعت بیگ‌ بن لندن، اپرای سیدنی، برج‌العرب امارات، کاخ باکینگهام بریتانیا، کولوسئوم رم، برج میلاد تهران و قصر ادینبورگ اسکاتلند به مدت یک ساعت خاموش می‌شوند.

این برنامه در ایران نیز از سال ۱۳۹۰ با خاموش کردن چراغ های برج میلاد آغاز شد و در سال های بعد تعداد بیشتری از اماکن عمومی معروف مانند برج آزادی، سی و سه پل اصفهان، پل سفید اهواز و ساعت میدان شهرداری رشت نیز با سهیم شدن در این رویداد، چراغ های خود را خاموش کردند.

در سال ۱۳۹۶ نیز در سالروز «ساعت زمین» پل طبیعت و تمام سازه های مهم شهری تهران و کهن دژ نارین قلعه شهر میبد با برقراری خاموشی به مدت یک ساعت، این رویداد جهانی را برگزار کردند.

"ساعت زمین" در روز شنبه، ۷ فرردین ۱۴۰۰، مصادف با ۲۷ مارس از ساعت ۲۰ و ۳۰ دقیقه تا ساعت ۲۱ و ۳۰ دقیقه به وقت محلی در سراسر جهان برگزار می‌شود.