ورود زباله و پسابها به رودخانه کارون، موضوعی مهم است که سالهای سال است داد خوزستانیها و دوستداران محیطزیست را درآورده. این در حالی است که فاضلاب شهری اهواز هماکنون از ۲۴نقطه در کارون تخلیه میشود. همچنین پسابهای بیمارستانی، صنعتی و کشاورزی نیز به شکل گستردهتری وارد رودخانه میشوند. در حال حاضر از کارون، طولانیترین و بزرگترین رودخانه ایران، تقریباً هیچ نمانده و به گفته کارشناسان و مردم، سیاستهای نادرست مدیریت آب و در همین حال کاهلی مدیران استانی، در آتش این مسأله دمیده و باعث شده است جان کارون به ورودیهای فاضلاب وابسته شود؛ رخدادی ناشایست برای کارونی که لقب بزرگترین رودخانه کشور را حالا با دشواری یدک میکشد؛ رودی که پیچهای جلگه خوزستان را با آن همه خم و تاب به سختی پشت سر میگذارد تا به خلیجفارس حیات بخشد؛ جدالی نابرابر میان آب و خاک که یکی تشنه است به دیگری، اما رود به وضعیتی دچار شده که ممکن است برای گیاهان و جانداران خطر داشته باشد.
شعار سال: محمدجواد اشرفی، مدیرکل حفاظت محیطزیست خوزستان، اواسط فروردینماه سالجاری درخصوص وضعیت کارون گفته بود که روزانه ۲۰۰هزار مترمکعب پساب شهری، صنعتی و بیمارستانی وارد این رودخانه میشود که موجی از نگرانیها را برای دوستداران رودخانه کارون و زیستگاههای خوزستان رقم زده است.
مردم کمکم گمان میکنند آبشار فاضلاب به راه افتاده است
ورود فاضلاب به رودخانه کارون طی سالهای گذشته به محل کشمکش میان حامیان محیطزیست و مسئولان استانی و کشوری تبدیل شده است؛ تا جایی که در اوایل مهرماه سال۹۷، مدیرکل مدیریت بحران خوزستان گفته بود پذیرفتهایم که در مقطعی فاضلاب به رودخانه ورود کند، اما نباید علنی باشد، زیرا مردم کمکم گمان میکنند آبشار فاضلاب راهاندازی کردهایم و با آن عکس میگیرند.
تهدید حیات کارون با انواع آلودگیهای زیستمحیطی
در همین ارتباط یک فعال محیطزیست و مدیرعامل انجمن دیدهبان جلگه سبز خوزستان درخصوص آخرین اقدامات این انجمن درخصوص رودخانه کارون گفت: هفته پیش با مراجعه به ادارهکل حفاظت محیطزیست و دیدار با معاون و رئیس این اداره، خواستار دریافت اطلاعاتی درخصوص میزان ورودی پسابها و خطر آنها برای طبیعت شدیم، اما پس از آن ما را به فردی ارجاع دادند که هیچ دادهای در اختیارمان نگذاشت.
شبنم قنواتیزاده با بیان اینکه براساس اطلاعات انجمن دیدهبان جلگه سبز خوزستان، ۲۴ورودی پساب در مقطع شهر اهواز وجود دارد، افزود: این پسابها که بیمارستانی هم هستند، طبق گفتههای ادارهکل حفاظت محیطزیست خوزستان، با تصفیه اولیه وارد کارون میشوند که البته گاهی دستگاهها دچار مشکل میشوند و پسابهای بیمارستانی به صورت خام وارد رودخانه میشود که تأثیرات خطرناکی برای طبیعت دارد.
وی در ادامه اظهار کرد: پسابهای بیمارستانی به صورت مجزا و با مجرای جداگانه به کارون وارد نمیشود، بلکه ابتدا با فاضلاب شهری مخلوط و سپس وارد رودخانه میشود.
وضعیت پسابهای صنعتی ورودی به کارون
این فعال محیطزیستی همچنین با استناد به صحبتهای یکی از مسئولین ادارهکل حفاظت محیطزیست خوزستان بیان کرد: در بخش صنعت مشکل خاصی برای ورود پسابها وجود ندارد و مواد زیانرسان صنعتی طی فرآیندی تصفیه میشوند؛ درحالیکه این مسأله یک ایدهآل است و حتی کشورهای پیشرفته نیز چنین ادعایی ندارند.
صنایع اقدامات خوبی در زمینه تصفیه پسابها انجام دادهاند
رئیس اداره امور آزمایشگاههای ادارهکل حفاظت محیطزیست خوزستان نیز با تأکید بر اینکه خودمان را با کشورهای پیشرفته دنیا مقایسه نمیکنیم، گفت: این یک قیاس ناعادلانه است و با توجه به بضاعت و امکانات کشورمان، خود را قضاوت میکنیم؛ درصورتیکه همه چیز مانند کشورهای پیشرفته باشد، این مسأله را هم میتوان مقایسه کرد.
صغری رستمی افزود: در مقایسه با بخشهای دیگر، صنایع استان اقدامات خوبی در زمینه تصفیه پسابهای خود انجام داده و طی سالهای اخیر همه واحدهای صنعتی که مجوز فعالیت کسب کردهاند، بهرغم وجود مشکلات متعدد و کمبود منابع مالی و با توجه به فشار اقتصادی و تحریمها، همگی تصفیهخانههای صنعتی را همراه با دیگر بخشها به پیش بردهاند و هیچ صنعت جدیدی نداریم که بخش تصفیهخانه فاضلاب آن راهاندازی نشده باشد.
وی با اشاره به اینکه با این حال همچنان مشکلاتی در این زمینه وجود دارد، اظهار کرد: برخی از صنایع به شدت دچار فرسودگی و ضرر و زیان هستند و تاکنون نتوانستهاند کار اساسی روی تصفیهخانهها انجام دهند و دلیل آن هم مواجهه این واحدها با مشکلات فنی و اعتباری است که تعداد آنها بین پنج تا ۱۰ واحد است؛ اگرچه همین صنایع نیز اقداماتی هرچند اندک برای تصفیه پسابهای خود انجام دادهاند.
رستمی با اشاره به اینکه بیمارستانها نیز کارهای خوبی در زمینه تصفیه پسابهای خود انجام دادهاند، بیان کرد: همه بیمارستانهای اهواز مجهز به تصفیهخانه فاضلاب هستند که عملکرد آنها مرتباً ارزیابی میشود؛ ضمن آنکه برخی از آنها ورودی مستقیم دارند و بعضی دیگر نیز به فاضلاب شهری منتقل میشوند.
وجود فلزات سنگین بالاتر از حد مجاز در کارون
رئیس اداره امور آزمایشگاههای ادارهکل حفاظت محیطزیست خوزستان با بیان اینکه وجود فلزات سنگین در آب برای طبیعت و به خصوص حیوانات و انسانها به شدت زیانآور و خطرناک است، اظهار کرد: در برخی نواحی رودخانه که در نزدیکی واحدهای صنعتی قرار دارد، آثاری از فلزات سنگین دیده شده که بالاتر از استانداردهای تعریف شده است؛ اگرچه هیچکدام در محدوده اهواز نیستند.
بر اساس گفتههای رستمی، اقدامات خوبی در زمینه تصفیه پسابها از سوی بیمارستانها و صنایع انجام شده و حالا معضل اصلی در این خصوص مربوط به فاضلاب شهری است.
مسدود شدن ورودیهای فاضلاب به کارون طی ۳سال آینده
قائم مقام مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب اهواز نیز درخصوص اقدامات این شرکت در زمینه مسدود شدن ورودیهای فاضلاب گفت: طرحی با همکاری قرارگاه خاتمالانبیاء(ص) در حال اجراست که طی سهسال آینده و به تدریج همه ۲۴نقطه ورودیهای فاضلاب در شهر اهواز به رودخانه کارون مسدود میشود که با توجه به بالا بودن حجم کار تا اواخر خردادماه در برخی مناطق به پایان میرسد.
احمد باقری افزود: برخی انتقاد دارند که چرا طرحها در استانهای دیگر به سرعت انجام میشود، اما در اهواز اینگونه نیست. این مسأله به این دلیل است که شرایط اهواز و جنبههای زمینشناختی آن با شهرهای دیگر متفاوت است و ما هماکنون در عمق ۱۲متری مشغول لولهگذاری هستیم.
تضمین میدهیم آب شرب مردم از کارون نیست
وی بیان کرد: تضمین میکنیم که آب شرب مردم از رودخانه کارون تأمین نمیشود؛ مگر در شرایطی که کمبود آب وجود داشته باشد؛ اگرچه در رسانهها گفته میشود که ۸۰درصد از طرحهای غدیر و حیات و ۲۰درصد از کارون تأمین میشود که درصد پایین و ناچیزی است.
باقری با بیان اینکه رودخانه کارون، اهواز را به دو بخش شرقی و غربی تقسیم کرده است، اظهار کرد: دو تصفیهخانه در هر دو بخش کلانشهر وجود دارد و نقطههای ورودی به فاضلاب شامل ۱۴نقطه از سمت شرق و ۱۰نقطه از سمت غرب است.
لزوم توسعه تصفیهخانه و تسریع طرحهای در دست اجرا
توسعه تصفیهخانهها در دو بخش صنعت و بیمارستان، نقش بهسزایی در کاهش پسابهای خطرناک به کارون دارد؛ اگرچه بخش عمده و اصلی آن مربوط به فاضلاب شهری است که امید میرود با سرعت بخشیدن به روند طرحهای در دست اجرا، زمینه برای به صفر رساندن فاضلابهای ورودی به اهواز و داشتن کارونی پاک و زدوده شده از ناپاکی فراهم شود.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سبزینه، تاریخ انتشار ۲۵ فروردین ۱۴۰۰، کد خبر: 94756، sabzineh.org.