رواج جنبش کشاورزی شهری در جهان

کشاورزی شهری، خواه با هدف زیباسازی یا پرورش محصولات خوراکی، به جنبشی عظیم در سراسر جهان به خصوص پس از شیوع بیماری کووید -۱۹ تبدیل شده است. مردم از هر نقطه خالی اطراف محل سکونت یا منازل خود برای کاشت گل‌ها یا سبزیجات بهره می‌برند، این رویکرد نقش مهمی در افزایش زیست‌پذیری شهر‌ها دارد.

شعار سال: امروزه در گوشه و کنار شهرها، از پشت بام‌ها گرفته تا بالکن‌ها، دیوار‌های عمودی، راهرو‌های بین ساختمان‌ها و حتی پیاده‌رو‌های مقابل منازل مسکونی شاهد پوشش‌های سبزی هستیم که نشاطی باور نکردنی به شهر‌ها بخشیده است. مزارع شهری مکان‌هایی است که در آن‌ها، سبزیجات و میوه‌های سالم و تازه پرورش داده می‌شود و مهم‌تر این که، در آن‌ها مردم با طبیعت پیوند برقرار می‌کنند. علاوه بر این در چنین فضا‌هایی امکان تجربه ایده‌های جدید برای شهرنشینان فراهم می‌آید به عنوان مثال این که آیا می‌توان الگو‌های اجتماعی را تغییر داد؟ چگونه می‌توان در فضا‌های سبز به افزایش تبادل ارتباطات و در نتیجه فرهنگ‌ها پرداخت؟ مزارع شهری چه نقشی در تأمین خوراک آینده ایفا می‌کند و آیا می‌تواند در کاهش نرخ بیکاری مؤثر باشد؟

دنیای امروزی در مسیر پایداری گام برداشته و مزارع کشاورزی یکی از مهم‌ترین اقدامات ساکنان شهر‌های سراسر جهان برای پیشبرد پایداری به حساب می‌آید که در اغلب نقاط دنیا ترویج پیدا کرده است.

نیویورک پیشگام ایجاد مزارع مدرن شهری

ایجاد مزارع سبز شهری ایده جدیدی نیست و از زمان باستان و قرون وسطی نیز بخشی از زندگی در شهر‌ها به حساب آمده است. از زمان‌های دور، بسیاری از مردم در خانه‌های دارای حیاط‌های بزرگ زندگی کرده و این محوطه‌های باز را با گل‌ها، درختان و سبزیجات مزین کرده‌اند. در واقع زمین‌های کشاورزی و باغ‌های میوه از قرن نوزدهم در اطراف شهر‌ها شکل گرفت و از آن پس، روز به روز گسترش یافت تا این که سراسر اطراف مناطق شهری را در بر گرفت. با این وجود ظهور باغ‌های مدرن شهری برای اولین بار در دهه ۱۹۹۰ و به تقلید از پوشش‌های سبز دهه ۱۹۷۰ کلانشهر نیویورک آغاز و به جنبشی جهانی تبدیل شد.

باغ‌هایی که در آن زمان به وجود آمد همچنان سراسر نیویورک را در بر گرفته و فضا‌هایی سبز و پویا برای مردم این کلانشهر به ارمغان آورده است. البته این پوشش‌های سبز از زمان پیدایش تا امروز تحولات زیادی را متحمل شده، به طوری که امروزه شکلی مدرن به خود گرفته است. علاوه بر این باغ‌های نیویورک، نرخ بیکاری در این کلانشهر را به طور قابل توجهی کاهش داده و در تأمین مواد خوراکی ساکنان آن نیز بسیار مؤثر عمل کرده است.

نحوه اثربخشی باغ‌های مدرن امروزی بر زندگی شهری

شهرنشینان در ایجاد باغ‌های مدرن امروزی بر جنبه زیبایی، تأمین خوراک و تقویت روابط بین شهرنشینان تمرکز می‌کنند. سازگارسازی این باغ‌ها در محیط شهری مستلزم ایده‌پردازی خلاقانه است چرا که ساختار متراکم شهرها، فضای زیادی برای ایجاد پوشش‌های سبز بر جای نگذاشته است. به عنوان مثال مدیران پایتخت انگلستان اقدام به ایجاد فضای سبزی سیار در پارک المپیک شهر کرده‌اند که تمام اجزای آن قابل انتقال به سایر نقاط است. سبزیجات در گلدان‌هایی بزرگ پرورش داده می‌شود که هر لحظه امکان جا به جایی آن‌ها برای سازگارسازی بیشتر با شرایط جدید وجود دارد.

پارک‌ها انواع مختلفی دارد و در ایجاد آن‌ها، اهداف متفاوتی در نظر گرفته شده است به عنوان مثال، بسیاری از شهرنشینان فضا‌های سبز را مکان‌هایی برای برقراری تعاملات اجتماعی در نظر می‌گیرند، برخی از مردم در پارک‌ها به پرورش محصولات کشاورزی و در نتیجه کسب درآمد می‌پردازند و بسیاری از شهرنشینان نیز از این فضا‌های سبز به عنوان مکان‌هایی برای به آرامش رسیدن و رهایی از هرج و مرج‌های اطراف بهره می‌گیرند.

افزایش مزارع شهری و کوچک شدن شهر‌ها

اگر چه جمعیت شهر‌های سراسر جهان روز به روز در حال افزایش است و پیش‌بینی شده که تا آینده‌ای نزدیک، بیش از دو سوم جمعیت جهان در شهر‌ها سکونت پیدا کنند با این حال هر روز از اندازه شهر‌های کوچک کاسته می‌شود. بدون شک کوچک شدن اندازه شهر‌ها آن هم همزمان با افزایش جمعیت می‌تواند رویدادی بسیار عجیب و یا حتی محال به نظر برسد، اما آیا چنین چیزی ممکن است؟

طی چند دهه اخیر، هر روز بر تعداد کمپانی‌ها و دیگر مراکز کاری کلانشهر‌ها افزوده شده است و همین امر، مردم ساکن در شهر‌های کوچک را در پی یافتن فرصت‌های شغلی بهتر، از شهرک‌ها به سمت کلانشهر‌ها سوق داده است در نتیجه جمعیت این شهر‌های کوچک رو به کاهش نهاده و بسیاری از خانه‌های مسکونی به متروکه‌هایی تبدیل شده است در نهایت مدیران این شهرها، به فضا‌های زیادی برای گسترش پوشش‌های سبز و دیگر ایده‌ها دست یافته و به تدریج ساختمان‌های مسکونی را برای رسیدن به این اهداف تخریب کرده‌اند به همین دلیل تعداد فضا‌های سبز در چنین شهر‌هایی افزایش یافته و در عوض، سازه‌ها کاهش یافته که همین امر منجر به کوچک‌تر شدن چنین شهر‌هایی شده است.

به عنوان مثال دیترویت در ایالت میشیگان آمریکا، در زمان‌های قدیم شهری پر جنب و جوش بود که در آن مردم به فعالیت‌های کاری مشغول بودند، اما گذشت زمان و مهاجرت مردم به سایر شهر‌ها در پی یافتن فرصت‌های شغلی بهتر باعث شد بسیاری از سازه‌های شهر جای خود را به پوشش‌های سبز بدهد و در نتیجه اندازه شهر کوچک شود.