شعار سال : «شیرین هانتر»، درباره گفتگو‌های ایران و عربستان گفت: با توجه به اختلافات عمیق بین ایران و عربستان سعودی نباید انتظار پیشرفت زیاد و سریع در زمان کوتاه را داشت.

وی با بیان اینکه با وجود به نتیجه نرسیدن گفت‌وگوها، نفس مذاکرات میان این دو قدرت منطقه‌ای بسیار مهم و مثبت است، اظهار داشت: ممکن است که انتخابات ریاست جمهوری ایران هم در سرنوشت گفتگو‌ها اثرگذار باشد و سعودی‌ها نیم‌نگاهی به نتایج انتخابات ایران داشته باشند.

این تحلیلگر مسائل خاورمیانه درباره دلایل آغاز گفتگو‌های ایران و عربستان سعودی تصریح کرد: دلیل اصلی عربستان سعودی برای بهبود روابط با ایران، شکست‌های منطقه‌ای این کشور به ویژه در جنگ ۶ ساله یمن است.

ادامه وضع موجود، برای تهران و ریاض زیان‌آور است

هانتر با اشاره به تغییر رویکرد منطقه‌ای آمریکا با تغییر رییس‌جمهور این کشور خاطرنشان کرد: تغییر موضع آمریکا در قبال عربستان سعودی و تردید دولت بایدن در حمایت بی، چون و چرا از ریاض نیز در تغییر مواضع منطقه‌ای عربستان سعودی و تلاش این کشور برای حل مشکلات منطقه‌ای‌اش تاثیرگذار بوده است.

وی ادامه داد: باید توجه داشت که هنوز گفتگو‌های ایران و عربستان سعودی به نتیجه نهایی و دستیابی به توافق نرسیده است؛ بنابراین هنوز نباید روی بهبود پایدار در روابط این دو کشور حساب باز کرد و باید احتمال پیش آمدن هر نتیجه‌ای را داد.

به گفته این استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه جورج تاون واشنگتن، روابط ایران و عربستان سعودی در ماه‌های گذشته بسیار متشنج بوده، اما هنوز به جایی نرسیده بود که تنها انتخاب بین دو کشور، گفتگو یا رویارویی چه بسیار نظامی باشد. آن‌ها می‌توانند این وضعیت را ادامه دهند، اگرچه این برای دو زیان‌آور خواهد بود.

روابط ایران با کشور‌های عربی متاثر از روابط تهران و واشنگتن است

هانتر در پاسخ به این سوال که آیا گفتگو‌های تهران و ریاض می‌تواند به توافقی کلی و پایدار منجر شود؟ ابراز داشت: پیش‌بینی این امر مشکل است، اما به نظر من در آینده قابل پیش‌بینی، امکان توافق کامل بین ایران و عربستان سعودی احتمال زیادی ندارد.

وی درباره تاثیر و فشار دولت آمریکا به تغییر رویکرد منطقه‌ای عربستان سعودی به ویژه در موضوع ایران هم بیان کرد: مسلما آمدن بایدن در تغییر رویکرد ریاض در مسائل منطقه‌ای بی‌اثر نبوده است و احتمالا سعودی‌ها با این دست فرمان و با این سرعت، اقدام به تنش‌زدایی نمی‌کردند، اما شکست‌های سیاست خارجی عربستان اثر بیشتری در این باره داشته است.

این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی درباره تاثیر مذاکرات وین برای احیای برجام بر عربستان سعودی هم یادآور شد: روابط بین ایران با عربستان سعودی و همچنین با دیگر کشور‌های عربی خلیج فارس متاثر از روابط تهران و واشنگتن بوده است.

ریاض نمی‌تواند از احیای توافق هسته‌ای جلوگیری کند

هانتر ادامه داد: با توجه به اینکه احیای برجام از تنش‌های ایران و ایالات متحده کم می‌کند، موقعیت منطقه‌ای ایران نیز بهبود پیدا می‌کند. عربستان سعودی در این شرایط مجبور به تعدیل موضع خود در برابر ایران خواهد شد.

وی درباره رویکرد عربستان سعودی به مذاکرات وین برای احیای برجام گفت: موقعیت امروز توافق برجام با سال ۲۰۱۴ که هنوز توافقی حاصل نشده بود، متفاوت است. اگر ایران و ایالات متحده آمریکا اختلافات خود را به نحوی حل کنند، من گمان نمی‌کنم که ریاض بتواند از احیای توافق هسته‌ای جلوگیری کند.

استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه جورج تاون واشنگتن درباره تاثیر عادی‌سازی روابط تهران و ریاض بر روابط ایران با سایر کشور‌های عربی اظهار داشت: روابط ایران با سایر کشور‌های عربی نظیر مصر، شرایط خاص خود را دارد. به عبارت دیگر، روابط ایران با بسیاری از کشور‌های عربی به صورت مستقیم به روابط ایران و عربستان وابسته نیست. با این حال، تعدیل روابط سیاسی ایران و عربستان سعودی، ممکن است اثر خوبی در روابط با سایر کشور‌های عربی داشته باشد.

تنش‌زدایی تهران و ریاض از شدت تنش‌های منطقه‌ای می‌کاهد

هانتر درباره پیامد‌های تنش‌زدایی روابط ایران و عربستان در منطقه خاورمیانه تصریح کرد: بحران‌های لبنان، سوریه و یمن، تک عاملی نیستند و هم ریشه‌های داخلی، هم منطقه‌ای و بین‌المللی دارند. رقابت‌های منطقه‌ای فقط یکی از این ریشه‌ها هستند.

وی با بیان اینکه صرف بهبود روابط ایران و عربستان سعودی به سرعت و مستقیما مشکلات و بحران‌های منطقه‌ای را حل نخواهد کرد، خاطرنشان کرد: تنش‌زدایی در روابط تهران و ریاض، ممکن است از شدت تنش‌ها بکاهد و امکانات بیشتری برای حل این بحران‌ها ایجاد کند. این موضوع به خصوص در مورد یمن صادق است.


شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات، برگرفته از خبرگزاری ایرنا، تاریخ انتشار: ۱۹ خرداد ۱۴۰۰، کد خبر: ۸۴۳۵۶۴۱۴، www.irna.ir