شعارسال:ایران بهلحاظ تعداد کلنی زنبورعسل و تولید عسل مرغوب یکی از ۱۰ کشور فعال در جهان است. وجود اقلیمهای مختلف، بهویژه چهار فصلبودن کشور و همچنین برخورداری از منابع غنی مرتعی، جنگلی و باغ مشجر شرایط مناسبی را برای رشد و توسعه صنعت زنبورداری فراهم کرده، بهگونهای که این فعالیت تولیدی در تمام طول سال امکانپذیر است. با این حال، تداوم تولید در این حوزه و نیز رقابت در بازارهای داخلی و خارجی به لوازم و امکاناتی نیاز دارد که یکی از مهمترین آنها بهرهمندی از آزمایشگاههای پیشرفته بهمنظور پایش کیفیت عسل است. با توجه به این ضرورت، چند سالی است که اتحادیه سراسری زنبورداران ایرانزمین اقدام به تأسیس و راهاندازی یک آزمایشگاه تخصصی در این زمینه کرده که تاکنون بهرهبرداری نشده است. محمد دومیرایی، دبیر کارگروه عسل اتحادیه سراسری زنبورداران ایرانزمین، به علل عدمتحقق این امر، مشکلات و چالشهای صنعت زنبورداری و همچنین بررسی انتظارات فعالان این حوزه از دولت سیزدهم پرداخته است.
آزمایشگاه تخصصی عسل؛ مجهز، اما بیثمر
دبیر کارگروه عسل اتحادیه سراسری زنبورداران ایرانزمین درمورد وضعیت کنونی آزمایشگاه تخصصی عسل اظهار داشت: رئیس هیئت مدیره و اعضای هیئت مدیره اتحادیه سراسری زنبورداران کارگروهی را برای رفع مشکلات تشکیل دادهاند که دارای اهداف، برنامه و زمانبندی است که بهدلیل اختلافات مورد استقبال هیئت مدیره و رئیس دفتر زنبورعسل وزارت جهاد کشاورزی قرار نگرفته؛ هرچند این کارگروه متشکل از نخبگان صنعت زنبورداری است. این کارگروه برنامهای با هدف بررسی استاندارد و شناخت عسلهای ایران و بررسی تولیدکنندگان نمونه و حقیقی و میزان تولید واقعی عسل طبیعی در استانها و رصد آنها توسط آزمایشگاه اتحادیه و تأسیس شبکه آزمایشگاهی و برگزاری نمایشگاهها داد که مورد استقبال قرار نگرفت و پشت در بسته ماند.
محمد دومیرایی گفت: در زمان مدیرعاملی خانم عفت رئیسی در اتحادیه سراسری زنبورداران که مصادف با ریاست جمهوری آقای احمدینژاد بود، ایده راهاندازی آزمایشگاه تخصصی اتحادیه مطرح شد و با پیگیری خانم رئیسی در آن دوره اعتبارات لازم از دولت وقت دریافت و هزینههای بسیاری شد و بیش از ۹۰ درصد ابزار و تجهیزات مورد نیاز آزمایشگاه مذکور به ارزش بیش از ۲۰ میلیارد تومان (ارزش فعلی) فراهم شد. با این حال، در شرایطی که سالهاست که این آزمایشگاه آماده فعالیت است و در این زمینه هیچ نوع کم و کاستی ندارد، اما متأسفانه این مهم تاکنون محقق نشده و حتی صندوق توسعه زنبورداری کشور که برندی به نام «اکسیر» دارد و با این نام در حوزه فروش عسل طبیعی فعالیت میکند، انجام آزمایشهای مورد نیاز خود را به آزمایشگاه تخصصی اتحادیه سراسری کشور واگذار نمیکند که جای بسی سوال دارد.
علل عدم راهاندازی آزمایشگاه تخصصی عسل
دبیر کارگروه عسل اتحادیه سراسری زنبورداران ایرانزمین درباره علل عدمراهاندازی این آزمایشگاه اظهار کرد: اولین دلیل، عدمتعامل بین مسئولان مربوطه و اتحادیه سراسری کشور است. صنعت زنبورداری کشور را اگر بهشکل یک پرنده در نظر بگیریم، دارای اجزای مختلفی است که دو بازوی قوی آن اتحادیه و صندوق است و بدنه آن را زنبورداران و پر و بالش دفتر زنبورعسل وزارت جهاد کشاورزی است که متأسفانه این اجزا هماهنگ نیستند.
وی اظهار کرد: دلیل دوم عدمراهاندازی و فعالیت آزمایشگاه تخصصی اتحادیه سراسری کشور این است که متأسفانه افرادی که وارد اتحادیه سراسری کشور میشوند، از قوانین موجود نمیتوانند نهایت استفاده را ببرند. این یک ضعف بزرگ داخلی در این اتحادیه است. اتحادیه مذکور میتواند اتحادیههای استانی و تعاونیهای تحتپوشش خود را مجاب کند که نمونه عسل خود را جهت انجام آزمایش به آزمایشگاه تخصصی اتحادیه سراسری کشور ارسال کنند، نه اینکه این آزمایشها در جاهای دیگر انجام شود.
دبیر کارگروه عسل اتحادیه سراسری زنبورداران ایرانزمین راهحل مشکلات موجود را تغییر دیدگاه یا تغییر افراد در مدیریت اتحادیه سراسری زنبورداران کشور و صندوق توسعه زنبورداری کشور و مدیران مرتبط در وزارتخانه دانست و گفت: بینش متولیان امر باید تغییر کند.
وضع جریمههای سنگین از سوی نیروی انتظامی برای زنبورداران
وی افزود: افزایش فزاینده قیمت شکر، قوانین محدودکننده و غیرعملی ستاد کرونا برای رفت و آمد زنبورداران، وضع جریمههای سنگین از سوی نیروی انتظامی برای زنبورداران و فشار اتحادیههای غیرمرتبط با صنعت زنبورداری مثل خواربارفروشان و تشکیل پرونده برای مجوز فروش عسل تولیدی برای تولیدکنندگانی که میخواهند خودشان محصولشان را بفروشند، جزو موانع تولید است که البته مقام معظم رهبری به اصلاح آنها اشاره کردهاند، ولی هیچ اقدام عملی در جهت برداشت این موانع از سوی دفتر زنبورعسل وزارتخانه و از سوی دولت محترم نمیشود.
دومیرایی تصریح کرد: رشد شش برابری قیمت شکر و تمام ادوات مورد استفاده در صنعت زنبورداری و تولید عسل باعث خروج بسیاری از زنبورداران از صنعت زنبورداری شده است. در حال حاضر آنقدر شبهعسل پاتیلی داریم که این خلأ و عدم تولید را جبران میکند، ولی تولید عسلهای تقلبی به این صنعت چنان ضربهای میزند که تولیدکنندگان دیگر نمیتوانند سر پا شوند که راه مقابله با آن راهاندازی آزمایشگاه اتحادیه سراسری است.
رشد افسارگسیخته قیمت نهادههای صنعت زنبورداری
دبیر کارگروه عسل اتحادیه سراسری زنبورداران ایرانزمین درمورد مهمترین مشکلات صنعت زنبورداری در دولت تدبیر و امید اظهار کرد: عمدهترین مشکل و چالشی که در دولتهای یازدهم و دوازدهم در این صنعت بروز کرد، تورم فزاینده است. در ابتدای دوره ریاستجمهوری آقای روحانی شکر کیلویی سههزار تومان بود که اکنون خرید عمده آن با قیمت کیلویی ۱۴ هزار تومان انجام میشود. قیمت خرید کندوی خالی هم در ابتدای دوره روحانی حدود ۴۰ هزار تومان بود، اما درحالحاضر به ۳۰۰ هزار تومان افزایش یافته؛ بههمین منوال در این دوره تمام مواد و تجهیزات مورد نیاز ما و همچنین دستمزد نیروی کار دچار افزایش قیمت شده است.
دومیرایی در ادامه گفت: علاوهبر این، تغییرات وحشتناک اقلیمی در چند سال اخیر مانند آبوهوای نامناسب، بارشهای بیوقت، سیل و خشکسالی و سمپاشی نادرست و بیحد و غیرکارشناسی صنعت زنبورداری را به میزان زیادی آزار داده است.
وی دیگر مشکل صنعت زنبورداری را در دوره حاضر مربوط به شیوع ویروس کرونا، مدیریت اشتباه و مشکلات ناشی از آن دانست و گفت: درحالیکه در دیگر کشورها دولتها بابت گردهافشانی زنبورها در مراتع به زنبوردار پول پرداخت و از این طریق به وی کمک میکنند، اما در کشور ما زنبورداران که بهمنظور تداوم فعالیت تولیدی خود و عزیمت به محل زنبورداری مجبور به تردد در جاده هستند، به موجب قوانین محدودکننده وضع شده برای جلوگیری از شیوع کرونا در هر یک از ترددهای خود جریمه و متحمل پرداخت هزینههای بالایی میشوند.
دومیرایی مجموع این شرایط و مشکلات اقلیمی را دلایلی عنوان کرد که موجب شده است زنبورداران بهسختی امور خود را پیش ببرند و تداوم این مشکلات بدونشک صنعت زنبورداری را نابود و حرفه زنبورداری را به یک رویا تبدیل خواهد کرد.
دولت سیزدهم جلوی فعالیت ما را نگیرد
دبیر کارگروه عسل اتحادیه سراسری زنبورداران درخصوص انتظارات فعالان صنعت زنبورداری از دولت جدید اظهار کرد: انتظار خاصی از دولت آینده نداریم، چرا که در طول ۴۰ سال گذشته به جز دولت آقای احمدینژاد کمکی ندیدیم؛ فقط میخواهیم مزاحم کارکردن ما و تولید نشوند، برای فروش محصولمان از ما پول اضافی نگیرند، وقتی برای تردد به زنبورستان خود میرویم ما را جریمه نکنند، عوارض جادهای از ما نگیرند و عوارض خودرو را برای ما معاف کنند.
دومیرایی ادامه داد: ما برای فروش محصولمان باید به اتحادیه خواربارفروشان پول بدهیم تا محصولی را که با خون دل تولید کردهایم، بفروشیم و سودش را به اتحادیه خواربارفروشان و راهنمایی و رانندگی و دلالان شکر بدهیم. از مسئولان نه وام میخواهیم، نه اعتبار، نه بودجه، نه پروانه تولید و نه امتیاز دیگر، چرا پیشتر خواستهایم و جوابی نگرفتهایم، فقط جلوی فعالیت ما را نگیرند و ما را خانهنشین نکنند. بگذارند به جای خانهنشینی و ممنوعیت تردد و جریمه کار کنیم. این مطلب را بهعنوان دبیر کارگروه عسل اتحادیه سراسری ایرانزمین به نمایندگی از ۳۲ استان و ۲۶۲ تشکل در کشور میگویم که تنها انتظار ما از دولت این است که با اقدامات و قوانین نابهجای خود مانع فعالیت ما نشود.
گله زنبورداران از فرمانداری و اتحادیه خواربارفروشان پاکدشت
دبیر کارگروه عسل اتحادیه سراسری زنبورداران ایرانزمین گفت: امسال فرمانداری پاکدشت فقط یکبار به ما مجوز تردد به خوزستان را داد و با تلاش بسیار و پیگیری فراوان دست آخر فرماندار و معاونش گفتند اگر نگران زنبورت هستی جریمه بده و برو. اینها موانع تولید است و یا اتحادیه خواربارفروشان در شهرستان پاکدشت نامه پلمب به ما میدهد، برای اینکه به زور ما را تحت پوشش خود قرار دهد و بدون ارائه هیچ خدماتی از ما پول بگیرد تا به ما اجازه دهد محصول تولیدی خود را بفروشیم.
دومیرایی اظهار داشت: افراد بسیاری را میشناسم که امسال از این شغل شریف کناره گرفتهاند و میدانم بهدلیل عدم کنترل کیفی عسل بسیاری از متقلبان رو به تولید شبهعسلهای پاتیلی آوردهاند. راهکار حل همه این مشکلات را میدانیم و سالهاست فریاد میزنیم و طرح میدهیم، ولی کسی صدایمان را نمیشنود. من بهعنوان یک تولیدکننده از فرمانداری پاکدشت و اتحادیه خواربار این شهر خسته شدهام، در حالیکه آنها میگویند ما طبق قانون جواب میدهیم؛ البته قانونی که تنها بر سر راه تولید سنگاندازی میکند.
افزایش فزاینده قیمت شکر، قوانین محدودکننده و غیرعملی ستاد کرونا برای رفت و آمد زنبورداران، وضع جریمههای سنگین از سوی نیروی انتظامی برای زنبورداران و فشار اتحادیههای غیرمرتبط با صنعت زنبورداری مثل خواربارفروشان و تشکیل پرونده برای مجوز فروش عسل تولیدی برای تولیدکنندگانی که میخواهند خودشان محصولشان را بفروشند، جزو موانع تولید است که البته مقام معظم رهبری به اصلاح آنها اشاره کردهاند، ولی هیچ اقدام عملی در جهت برداشت این موانع از سوی دفتر زنبورعسل وزارتخانه و از سوی دولت محترم نمیشود
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سبزینه، تاریخ انتشار ۲۵ خرداد ۱۴۰۰، کدخبر: ۹۶۸۳۵، www.sabzineh.org