شعار سال: حجت‌الاسلام و المسلمین محمد جواد غروی سخنران و کارشناس مذهبی، در ابتدا به اساسی‌ترین رکن قیام اباعبدالله (ع) اشاره کرد و گفت: «امر به معروف و نهی از منکر» دو فریضه الهی هستند که از عناصر اساسی فرهنگ سیاسی دین مبین اسلام به ویژه در فرهنگ شیعه به شمار آمده اند. در چارچوب آن ها، مشارکت سیاسی در امر حکومت و نظارت همگانی بر هیئت حاکم تحقق می‌یابد و سلامت جامعه در ابعاد گوناگون تضمین می‌شود. در سایه این مشارکت و نظارت همگانی، همه فرامین دین اجرا می‌شوند و عمل به آن‌ها ضامن بقا و استمرار حکومت و نظام اسلامی صالح و عادل است.

اساس نهضت رهبران الهی

وی ادامه داد: مطالعه در تاریخ پیامبران الهی و بزرگان دینی گویای این است که علت قیام و نهضت آن‌ها پیش از هر چیز این دو فریضه مهم بوده است. هدف از نهضت مهم عاشورا، به رهبری سیدالشهداء اباعبدالله الحسین (ع) همان امربه معروف و نهی از منکر بوده و در احادیث، تاریخ و سخنان خود امام حسین (ع) در بیان فلسفه نهضت حضرتش، کاملا مشهود و روشن است. ایشان پیش از حرکت از مدینه و آغاز قیام فرمودند: «من برای صلاح و اصلاح در امت جدم پیامبر خاتم، از مدینه خارج شدم و قصد و نیتم این است که به معروف امر کنم و از منکر بازبدارم».

این کارشناس مذهبی افزود: تمام نهضت‌های به حق و مورد تأیید اسلام و ائمه اطهار (ع) و فلسفه آن به این دو امر حیاتی بازمی‌گردد. ایستادن در برابر زورگویان و زیر بار ظلم نرفتن و جلوگیری از جنایات و کار‌های ضد انسانی و ضد اسلامی حاکمان و استبدادجویان، از جمله وظایف مسلمانان بوده و سیره ائمه (ع) در برابر غاصبان خلافت، بهترین گواه و شاهد بر این مطلب است.

مسئولیت پذیری در جامعه؛ ثمره امر به معروف و نهی از منکر

حجت الاسلام غروی تصریح کرد: از مجموع آیات و روایاتى که در موضوع امر به معروف و نهى از منکر وجود دارد می‌توان تشخیص داد که اسلام درصدد تربیت همه افراد جامعه اسلامى با ایجاد حس مسئولیت نسبت به یکدیگر است؛ زیرا مصالح و سعادت دنیوى و اخروى افراد جامعه به یکدیگر پیوند خورده و اعمال و رفتار افراد اجتماع در سرنوشت همنوع خود، تأثیر می‌گذارد. بازتاب صلاح و فساد افراد، تنها به خود آن‌ها محدود نمی‌شود، بلکه نتایج مثبت و منفى بسیارى از رفتار‌های مردم در جامعه، به کسانى بر می‌گردد که در آن جامعه زیست می‌کنند.

 

 

وی توضیح داد: همانطور که کارهاى خوب نیکوکاران در سعادت دیگران مؤثر است، کارهاى خطا نیز در جامعه اثر می‌گذارد؛ و اساساً افراد جامعه، مانند اعضاى یک پیکرند که اگر یکى از عضو‌ها سلامت خود را از دست بدهد، دیگر اعضا را نیز با مشکل روبه رو می‌کند. از همین رو، حتى در جوامع غربى فردگرا که معمولًا مردم در کار یکدیگر دخالت نمی‌کنند، نسبت به امورى که‏ در جامعه، آثار منفى دارد و منافع مادى آنان را به خطر می‌اندازد، حساسیت نشان داده و در این باره، نظارت و کنترل دارند.

این پژوهشگر مذهبی ادامه داد: پیامبر اکرم (ص) درباره اهمیت امر به معروف در روایتی می‌فرمایند: «یک فرد گناه‌کار در میان مردم، همانند کسى است که با جمعى سوار کشتى شود و به هنگامى که در وسط دریا قرار گیرد تبرى برداشته و به سوراخ کردن موضعى که در آن نشسته است بپردازد و هرگاه به او اعتراض کنند در جواب بگوید: من فقط در جایی که هستم، تصرف می‏ کنم. اگر دیگران او را از این عمل خطرناک باز ندارند، طولى نمی‌کشد که آب دریا به داخل کشتى نفوذ کرده و یک باره همگى در دریا غرق می‏ شوند.»

امر به معروف و نهی از منکر؛ تعیین کننده محدوده آزادی

حجت الاسلام غروی در ادامه مطرح کرد: اسلام با تشریع امر به معروف و نهى از منکر و تحت عناوین «معروف» و «منکر» چارچوب آزادى را تعیین نموده است؛ یعنى انسان‌ها در حکومت و نظام اسلامى، تنها در چارچوب «معروف» می‌توانند در زمینه‌هاى مختلف فرهنگى، اقتصادى و سیاسى فعالیت کنند و باید از انجام هر فعالیتی که عنوان «منکر» بر آن صادق است، بپرهیزند. به عنوان نمونه بر اساس اصل آزادی، انسان در ابراز اندیشه‌ها و افکار خود و نیز چاپ و نشر آن‌ها آزاد است، اما پرهیز از دروغ، نشر باطل، ترویج منکرات، اهانت به فرد یا جامعه و آنچه موجب تضعیف نظام و امت اسلامى است، واجب و ارتکاب آن‌ها حرام است.

وی در پایان گفت: دو فریضه امر به معروف و نهی از منکر را می‌توان اساس و بنیاد حرکت‌های خیرخواهانه و حق مدار دانست که شریعت اسلامی تمام آحاد حقیقی و حقوقی جامعه را به آن ملزم کرده است و اباعبدالله (ع) بر مبنای این طرز تفکر بر زمین کربلا قدم نهاد. اهمیت دادن به این دو فرمان الهی و تاکید بر اجرای آن، نه فقط در انجام مسائل فردی که در متبلور شدن قوانین انسان‌ساز اسلام در سطح کلان جامعه نمود و ظهور خواهد داشت.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ انتشار: ۲۱ مرداد ۱۴۰۰، کدخبر: ۷۸۵۳۵۷۴، www.yjc.news