شعار سال: رضا فریدی، روانشناس بالینی و کارشناس آسیب‌های اجتماعی گفت: با گذشت ماه‌ها از شروع پاندمی کرونا در کشورمان، پیامد‌های شیوع غیر منتظره این ویروس در حال رخ‌نمایی است.

او با بیان اینکه در کنار مشکلات اقتصادی، ارتباطات اجتماعی و آموزش از راه دور، حالا مسئله جدی‌تری مطرح می‌شود و آن هم سلامت روان است، افزود: هر چند که از ابتدای شیوع کرونا با آغاز قرنطینه و قرارگرفتن خانواده‌ها و فرزندان آن‌ها برای مدت زمان طولانی در کنار هم کسادشدن کسب و کار‌ها و مشکلات اقتصادی خانواده‌ها، نگرانی‌ها از فشار‌های روانی بالا رفته بود، اما در ادامه راه با طولانی‌شدن این وضعیت، مرگ‌های پی‌درپی، سوگ‌های ناتمام و خانه‌نشینی طولانی و همچنین دوربودن از فضای آموزشی و روابط اجتماعی، صدمه‌های سنگین‌تری به روان افراد وارد شد.

فریدی ادامه داد: بررسی‌های انجام‌شده در پاندمی پایان‌نیافته کرونا از افزایش مشکلات رفتاری، وسواس، اضطراب و ترس و همچنین مشکلات مربوط به سازگاری، افزایش شدت اختلالات روان و افسردگی پس از آسیب را نشان می‌دهد.

او با اشاره به اینکه منبع و منشاء اغلب اختلالات سلامت روان در شرایط فعلی جامعه یعنی اضطراب‌ها، استرس‌ها، ترس و نا امیدی، پرخاشگری و غیره، علاوه بر آنچه از پیش موجود بوده؛ از خود بحران کرونا سرچشمه گرفته است، گفت: لذا اولویت اول کشور باید کنترل این بحران و همه گیری باشد؛ به عبارتی بهتر است قبل از جاری شدن سیل، جلوی مجاری آب‌های آلوده را ببندیم وگرنه این مجاری به هم پیوسته و سیل نابودگر کرونا جاری می‌شود.  کنترل تبعات روانی بحران کرونا در پیشگیری از ابتلا و مهار موثر اپیدمی معنا می‌شود.

 

 

او افزود: نبود ارتباطات اجتماعی و انسانی در اپیدمی‌ها می‌تواند زمینه‌ساز کاهش سرمایه اجتماعی و بروز عوارض روانی - اجتماعی متعددی در جامعه باشد که هم اکنون نیز در پاندمی کووید ۱۹ شاهد آن هستیم لذا کنترل عوارض و تبعات روانی بحران کرونا، در درجه‌ی اول به کنترل و مدیریت آمار مبتلایان و فوتی‌های آن بستگی دارد، نمی‌توان از یک طرف مبتلا تولید کرد و از طرف دیگر عوارض آن را جارو کرد.

او با بیان اینکه باید برای کاهش تبعات و عوارض روانی این بحران راهکاری اندیشیده شود، ولی ابتدا باید منشاء و منبع تولید این استرس‌ها را مسدود و محدود کنیم که در پاندمی کرونا، کنترل و مدیریت بحران و کاهش آمار ابتلا و فوتی این مهم را محقق می‌کند، ادامه داد: باید توجه داشته باشیم که با ابتلای هر فرد؛ خود او، خانواده و در کل جامعه از نظر روانی تحت تاثیر قرار می‌گیرد، آثار روحی ناشی از فوت نزدیکان و آشنایان و حجم اخبار منفی که روزانه منتشر می‌شود، همگی بر سطح سلامت جامعه اثرگذار است که باید برای کنترل همه گیری به فکر راه چاره باشیم و در درجه بعد رفاه مردم را بهبود داده و در مراحل بعدی به مردم برای مدیریت این استرس آموزش دهیم.

فریدی افزود: مطالعات نشان داده مبتلایان و حتی بهبودیافتگان به دلیل استرس، اضطراب و ناراحتی شدید دچار عوارض روانی عدیده‌ای می‌شوند. همچنین نگرانی، اضطراب و ناراحتی خانواده مبتلایان و وجود ترس، استرس و بلاتکلیفی موجود در جامعه می‌تواند زمینه ساز بروز انواع اختلالات سلامت روان در حین دوران کرونا و پساکرونا باشد.

این روان شناس با اشاره به اینکه باید توجه داشت که در اپیدمی‌ها وجود کمی استرس و اضطراب در سطح مشخص و نرمال کاملا طبیعی است، چراکه فرد را هوشیار نگه داشته و به رعایت پروتکل‌ها و دستورالعمل‌های بهداشتی کمک می‌کند، تصریح کرد: در طرف مقابل نیز بی خیالی و ریلکس بودن بیش از حد خوب نیست، چراکه فرد بدون توجه به پروتکل‌ها رفتار کرده و جان خود و اطرافیانش را به خطر می‌اندازد.

او افزود: بهتر است از به کاربردن لفظ فاصله اجتماعی به جای فاصله‌گذاری فیزیکی در اپیدمی کووید ۱۹ جلوگیری کنیم. شرایط غیرقابل پیش بینی و بلاتکلیفی ناشی از بحران کرونا خواه ناخواه افراد را از نظر جسمانی از هم دور کرده که این مسئله به خودی خود تبعات روانشناختی متعددی به دنبال خواهد داشت بنابراین در این شرایط واجب است که ضمن حفظ کلیه پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری‌های فیزیکی، با استفاده از سایر ابزار و امکانات ارتباطی همچون اینترنت، تلفن و برقراری ارتباط با دیگران، فاصله اجتماعی ایجاد شده در سطح جامعه را کمتر کنیم.

افزایش تاب آوری و آستانه تحمل راهکاری موثر برای کنترل تبعات روانشناختی بحران‌ها

فریدی با بیان اینکه در این میان افزایش تاب آوری و آستانه تحمل راهکاری موثر در جهت کنترل و مدیریت تبعات روانشناختی بحران کرونا محسوب می‌شود، گفت: آموزش ارتقای سطح تاب آوری باید از سنین پایین، در برنامه آموزشی مدارس گنجانده شود البته نه در کتب درسی بلکه در قالب بازی و به صورت متنوع همانند آموزش مهارت‌های زندگی و به صورت کاربردی باید تحت آموزش قرار گیرند. مسئله بعد مدیریت زمان و کنترل استرس است که به آرامش و کنترل شرایط در بحران کمک زیادی می‌کند.

این روان شناس تصریح کرد: البته بسیاری از زخم‌ها و عوارض روانی اینگونه بحران‌ها نادیدنی ودارای ریشه‌های کمتر محسوس ساختاری است، همه چیز را نمی‌توان با آموزش و مشاوره روانپزشکی یا روانشناسی حل کرد اول باید نیاز‌های اساسی انسان‌ها را برآورده کرد؛ به عبارت دیگر هرگونه تغییر در روان انسان‌ها یک جنبه خالص روانشناختی و یک جنبه اقتصادی و اجتماعی دارد که گاهی جنبه اقتصادی و اجتماعی آن جدی‌تر است.

فریدی با بیان اینکه به عنوان نمونه سلامت روان در محله‌های فقیرنشین و کم برخوردار معنا و مفهوم دیگری داشته و با مشکلات و اختلالات متعددی همراه است، ساکنان این مناطق همواره با مشکلات عدیده‌ای دست و پنجه نرم می‌کنند، افزود: معمولا در این محلات فقر، کم سوادی، اعتیاد، خشونت، بیکاری و اختلالات و مشکلات روانی ناشی از آن موج می‌زند.

او با اشاره به اینکه در این پاندمی سخت رسانه‌ها هم بسیار می‌توانند روی روان مردم مفید فایده واقع شوند، ادامه داد: در وهله اول باید از رسانه‌ها خواهش کنیم که طی این بحران ضرری نرسانند.

این روان شناس تصریح کرد: متاسفانه برخی رسانه‌ها بدون علم و آگاهی لازم از افراد غیرمتخصص با ادعا‌های ثابت نشده دعوت به عمل آورده و صحبت‌های غیرعلمی و غیرتخصصی آن‌ها را در سطح عموم منتشر می‌کنند، ادعا‌های غیرمستندی که گاهی جان افراد را به خطر می‌اندازد، متاسفانه نمونه‌های آن هم کم نیست؛ از تجویز نمک به جای ماسک گرفته تا نیش زنبور و عنبرنسارا.

 

او با بیان اینکه البته رسانه‌ها می‌توانند ضمن اطلاع رسانی‌های سریع در رابطه با پروتکل‌ها و سایر تصمیمات کشوری، در جهت آگاه‌سازی و ارتقای سطح سواد سلامت جامعه نقش مثبتی ایفا کنند، ادامه داد: در رابطه با تبعات روانشناختی بحران پیشنهاد می‌شود که ابتدا نیاز‌های روانشناختی و اجتماعی مردم را با حضور در بین مردم و گفتگو با آنان شناسایی کنند و سپس برای کمک به رفع این نیاز‌ها اقدام شود.

فریدی تصریح کرد: مسئولین باید با مردم شفاف بوده و شرایط را به صورت واقع بینانه تشریح کنند همچنین هر تصمیمی که در جهت مقابله با بیماری اتخاذ می‌شود از جمله تعطیلی‌ها، ممنوعیت سفر، ممنوعیت برگزاری مراسم مختلف و غیره، دلایل علمی و تاثیر این تصمیمات در پیشگیری از شیوع و انتقال بیماری را به صورت شفاف برای مردم توضیح داده و آن‌ها را اقناع کنند، در این صورت مردم نیز احساس مسئولیت بیشتری کرده و سطح رعایت‌ها افزایش پیدا می‌کند؛ برای مردم و با مردم.

این روان شناس در پایان گفت: امیدوارم موضوع واکسیناسیون قشر‌های مختلف بسیار جدی‌تر گرفته شود و مردم هر چه زودتر واکسینه شوند و در آینده‌ای نزدیک شاهد کمرنگ شدن ابتلا به این ویروس و خارج شدن از شرایط قرمز باشیم.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از برنا، تاریخ انتشار: ۱۳ شهریور ۱۴۰۰، کد خبر: ۱۲۲۸۳۶۲، www.borna.news