سه‌شنبه ۰۴ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 2024 April 23 
شعار سال:سعید فلاح‌فر، هنرمند عکاس و پژوهشگر در یادداشت اختصاصی نوشت: جدی‌تر اگر به موضوع بپردازیم، متوجه اهمیت موضوع و اتفاقاً پیچیدگی‌ها تعیین‌کننده این پرسش خواهیم شد. حداقل باید از بسندگی پاسخ «آری» یا «خیر» فراتر رفت. «هنر» اسراری است برای خواص یا پیامی است برای عوام؟ عوام فهم بودن تا چه اندازه می‌تواند بسترهای «عوامفریبی هنر» را فراهم کند؟ بخش مهمی از فن‌آوری‌ها و ابداعات فنی، اگرچه توسط متخصصان ابداع و تولید می‌شوند، اما مصرف عمومی دارند. آیا این الگو قابلیت تعمیم به آثار هنری هم دارد؟
«عوام» در این سئوال دلالت بر چه کسانی دارد؟ آیا عوام جامعه امروزی همان عوام بیرون از درباری است که در کنار زمزمه های «هنر غیردرباری» و «هنر مردمی» چشم به انتظار خروج و ظهور هنرمندان بود؟ آیا ممکن است طبقه‌بندی‌های اجتماعی «مفهوم عوام» را به مفهومی شناور و تغییرپذیر در ساختار جامعه تبدیل کند؟ آیا در جهان معاصر می‌توان طبقه هدفی را ـ به عنوان طبقه متوسط و مشروط به خصائصی ـ در حد فاصل دربار و عوام، برای هنر شناسایی و ختم ماجرا کرد؟ آیا «هنر» هنوز شبیه همان دلبری های هنرمندان برای پادشاهان و صاحبان پول و قدرت است؟ آیا درباریان ـ غیر از جغرافیای ثروت و قدرت ـ در مقابل هنر، مراتبی متمایز از عوام داشتند؟ نسبت هر یک از این مفاهیم قابل تشخیص یا قابل تطبیق «عوام» با هنر چگونه است و به چه عوامل دیگری بستگی دارد؟ «تخصص گرایی» در مقابل «عوام گرایی» در موضوع هنر؛ تشخصی مترادف با رشد است و یا انحراف از ذات و معنای واقعی؟ و آیا «واقعی» صفت درخوری برای هنر محسوب می شود؟ «هنر عوامانه» عبارتی تحقیرآمیز است یا افتخارآفرین؟
در ادامه گره در گره خواهد افتاد وقتی این سئوال ناچار به جایی می‌رسد که باید پرسید: «آیا هنر عوام فهم همان هنر عامیانه یا هنر عوام پسند است؟» آیا باید میان درک و فهم هنر و پسند و سلیقه هنری تفاوتی قائل شد؟ چرا که هر تمایلی در اجزا و عناصر این بحث، به شکل تازه‌ای از هنر و معنای هنر منجر خواهد شد. آیا این تنها بازی و شیطنت ساده کلام است یا فلسفه‌ای برای تحولات ماهوی هنر؟ آیا می شود با حذف مخاطب، تمام این تردیدها را ندیده گرفت؟
آیا در دوره معاصر، بازار هنر، رسانه ها و سویه گیری های هدایت شده منتقدان هنری و نظام اداری را می توان جایگزین همان مفهوم و ساختار حامیان و سفارش دهندگان دربارهای گذشته دانست؟ پاسخ عملی به این دست سئوالات به عهده هنرمندان است و یا این سیاست‌گذاران اقتصادی و برنامه‌ریزان شهری هستند که با مداخلات مستقیم و غیرمستقیم در جهت دهی و القاء پاسخ‌های دلخواه نقش اصلی را بازی می‌کنند؟ هنوز فرصتی برای عوام باقی مانده که خود جایگاه و سهم موردنظر خود را از هنر هنرمندان مطالبه کنند؟ و آیا اصولاً عوام، در کنار عملکرد هنرمندان، چنین حقی را برای خود قائلند؟
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری اسکان نیوز ، تاریخ انتشار: 13 شهریور1400، کدخبر: 36766،www.eskannews.com
