شعار سال: تاکنون بیش از ۴۶ میلیون دُز واکسن کرونا وارد کشور شده که بیش از دو سوم از این میزان در زمان دولت سیزدهم وارد شده و طی یک ماه و نیم آینده نیز حدود ۵۰ میلیون دُز دیگر وارد کشور خواهد شد که تنها همین میزان معادل ۳برابر کل واکسنی است که در هفت ماه آخر دولت دوازدهم وارد شده است.

واردات واکسن پس از روی‌کار آمدن دولت آیت‌الله رئیسی در حالی دنبال می‌شود که مقامات دولتِ قبل از جمله رئیس‌جمهور، سخنگوی دولت و رئیس بانک مرکزی بار‌ها واردات واکسن را به حل شدن مشکل تحریم گره زدند و حتی در چند نوبت مسئله FATF را هم پیش کشیده بودند. حال که ده‌ها میلیون واکسن وارد کشور شده، سؤال بخش زیادی از مردم - حتی افرادی که منتقد دولت فعلی بوده یا اساساً در انتخابات شرکت نکردند - این است که چه اتفاقی در حوزه تحریم‌ها یا مبادلات مالی ایران و سایر کشور‌ها رخ داده که واردات واکسن در این حجم عملیاتی شده و موجب رشد سرعت واکسیناسیون است. به نظر می‌رسد آنچه در دولت جدید شاهد آن بودیم افزایش مراودات سیاسی با دوستان شرقی ایران و تحرک و پویایی مجموعه دولت و به‌ویژه وزارت خارجه در یافتن مسیر‌های جدیدی برای واردات واکسن باشد. تبدیل وزارت خارجۀ «برجام و ارتباط با چند دولت مستکبر اروپایی» به وزارت خارجه به معنای دقیق کلمه، سبب گشایش‌هایی در ماجرای واکسن شد. این تجربه باید در حوزه دیپلماسی اقتصادی نیز ادامه یابد.

تحقق روزی دو میلیون تزریق در دولت سیزدهم

تقریبا می‌توان گفت رکورد واردات واکسن شکسته شده و محموله‌های چندین میلیونی به طور روزانه وارد کشور می‌شود. سقف یک میلیون تزریق در روز شکسه شده و هدف‌گذاری برای رسیده به دو میلیون تزریق از سوی رئیس‌جمهور جدید اعلام شده است. این درحالیست که بی‌بی‌سی روز‌های اول تیتر می‌زند که «واکسیناسیون گسترده با واکسن ضعیف چه اثراتی دارد؟» تا بلکه موج فزاینده و پرسرعت واکسیناسیون را به کندی بکشاند و از سوی دیگر حامیان دولت قبل واردات واکسن فعلی را دستاورد حسن روحانی می‌خوانند!

اما دقیقا چه اتفاقی افتاده است؟ در ابتدای امر به نظر می‌رسد تدبیر یا تصمیم پیچیده‌ای باعث چنین سرعتی در واردات و واکسیناسیون شده است، اما حقیقت چیزی جز یک تماس ساده تلفنی نیست! تماس رئیس جمهور ایران با شی جین‌پینگ رئیس جمهور چین. رئیس هلال احمر در گفتگویی با اشاره به عزم دولت سیزدهم برای تزریق ۱۸۰ میلیون دوز واکسن تا بهمن ماه، اعلام کرده که موج واردات واکسن در هفته‌های اخیر حاصل گفتگوی تلفنی آیت‌الله رئیسی با رئیس جمهور چین بوده است. اقدامی که گویا پیش از این برای حسن روحانی بسیار سخت می‌آمده و اساسا دغدغه‌ای برای حل این مشکل وجود نداشته است.

 

وقتی تنها یک تماس چندین میلیون دوز واکسن راهی کشور می‌کند.

اما در تماس تلفنی رئیس‌جمهور منتخب با شی جین‌پینگ چه گذشت؟ به طور کلی می‌توان گفت برآیند سخنان این دو رئیس‌جمهور بر محکم‌تر شدن هرچه بیشتر روابط این دو کشور در زمینه‌های مختلف بود. در زمینه واردات واکسن به کشورمان، آیت‌الله رئیسی خطاب به رئیس‌جمهور چین می‌گوید: از همکاری دولت چین برای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا و فروش واکسن به ایران قدردانی کرده و امیدواریم در تامین میلیون‌ها دوز واکسن‌های خریداری شده تسریع شود.

همچنین شی جین پینگ با تمجید از همکاری‌های سازنده ایران و چین در دوران همه گیری کرونا اظهار می‌کند: چین حداکثر توان خود را برای تحویل واکسن به ایران و کمک به غلبه ایران بر ویروس کووید۱۹ به کار خواهد گرفت.
در قدم بعدی آیت‌الله رئیسی با همتای روسی خود به تماس تلفنی می‌نشیند و مهمترین موضوع این روز‌های کشور یعنی کرونا را پیش می‌کشد و می‌گوید: با تشکر از همکاری‌های روسیه برای پیشگیری از شیوع کرونا و نیز تلاش برای تولید مشترک واکسن کرونا، ایران به دلیل شرایط خاص کنونی درخواست دریافت محموله‌های بیشتری از واکسن کرونا را دارد.

پوتین نیز در جواب به همتای ایرانی خود با اشاره به در جریان بودن فرآیند تحویل واکسن کرونا به ایران تصریح می‌کند: آهنگ تحویل واکسن کرونا به ایران از سپتامبر سرعت بیشتری خواهد گرفت.

طراحی و انتشار گسترده هشتگ «واکسن بخرید» که متاسفانه با همراهی برخی سلبریتی‌ها و سیاسیون در داخل اوج گرفت، بیش از هر چیزی این انگاره را در ذهن افکار عمومی ایجاد کرد که کشور با رویکردی سیاسی نمی‌خواهد واکسن بخرد، چون نمی‌خواهد الزاماتی مانند «اف‌ای‌تی‌اف» را بپذیرد.

 

بی تدبیری دولت تدبیر و امید در روند واکسیناسیون

تغییر استدلال این افراد از «واکسن بخرید» به «چرا دولت جدید واکسن می‌خرد؟» به‌خوبی مشخص می‌کند که این افراد بیش از آنکه دغدغه سلامت مردم را داشته باشند هدفی جز مخالف‌خوانی و ایجاد بی‌اعتمادی میان مردم و دولت ندارند.

مسئله، اما واضح است؛ واردات واکسن کرونا هم مانند بسیاری دیگر از مسئولیت‌های دولت‌ها یک امر اجرایی و مدیریتی است که با وجود عوامل موثر بیرونی، اگر عزم و برنامه‌ریزی کافی برای آن وجود نداشته باشد به‌خوبی انجام نمی‌پذیرد.

اراده دولت سیزدهم در پیگیری هم‌زمان دو راهبرد ساخت و واردات واکسن و تلاش برای رفع موانع خارجی موجب شد تا روزانه حجم مناسبی از واکسن وارد کشور شود و روند واکسیناسیون عمومی شتاب بیشتری بگیرد.
اینکه بعضا گفته می‌شود «نگذاشتند دولت قبل واکسن بخرد» کاملا عاری از حقیقت است، زیرا در دولت جدید شخص آیت‌الله رئیسی در تماس با رئیس جمهور چین درخواست خرید ۹۰ میلیون دوز واکسن را مطرح کرد و با پذیرش «شی جین پینگ» روند واردات واکسن «سینوفارم» به یک باره متحول شد.

این در حالی است که در دولت آقای روحانی نه تنها چنین اتفاقی رخ نداد بلکه علاوه بر برخی اظهارات مانند آنچه آقایان نمکی و جهان‌پور علیه چینی‌ها گفتند، سمت و سوی درخواست‌ها برای واردات واکسن بیشتر به سمت کشور‌هایی بود که در عمل دیدیم نیاز ما را برآورده نکردند.

به هر شکل تلاش دولت قبل برای خرید واکسن، مجموعا منجر به خرید ۳۰ میلیون دوز شده بود که تاکنون نزدیک به ۲۴ میلیون دوز آن وارد شده است و گشایش حاصل شده در امر ورود واکسن خارجی به کشور عمدتا از طریق خط جدید با چین و روسیه رقم خورده است.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری دانشجو، تاریخ انتشار:۲۲ شهریور ۱۴۰۰، کدخبر: ۹۶۳۲۹۶، snn.ir