جمعه ۳۱ فروردين ۱۴۰۳ - 2024 April 19 
با گسترش اینترنت و استفاده روزافزون از گوشی‌های هوشمند چند سالی است که در کنار رسانه‌های رسمی شاهد شکل‌گیری رسانه‌های موازی هستیم.رسانه‌هایی که فردی هستند و هر کدام بر اساس سلایق شخصی شکل گرفته‌اند.
شعار سال:حتماً تا به حال برای یک بار هم شده مطلبی در تلگرام برایتان ارسال شده که به دل‌تان نشسته و علاقه‌مند شده‌اید مطالبی مشابه را پیگیری کنید. با جست‌وجو و رجوع به منبع، با تولیداتی مواجه شده‌اید که باب پسندتان بوده و با لمس کلمه JOIN جزو مخاطبان و دنبال‌کنندگان آن شده‌اید. در میدان رقابت این دست رسانه‌ها برگ برنده با آن‌هایی است که با مخاطب شناسی و پرداخت ایده‌های نو، مخاطب را برای همیشه با خود همراه کنند. کانال تلگرامی «صدا باز» یکی از همین نمونه‌ها برای علاقه‌مندان به دنیای ادبیات است. بهناز بستان‌دوست که فارغ التحصیل رشته نمایش با گرایش ادبیات نمایشی است و عمده فعالیتش در زمینه بازگیری تئاتر است با اتکا به تجربیاتش به عنوان گوینده، بازیگر و نویسنده، توانسته با نشر داستان‌های داخلی و خارجی جایی بین علاقه‌مندان دنیای ادبیات باز کند. با او که این روز‌ها و با شیوع کرونا کارهایش بیشتر دیده شده، درباره ایده راه‌اندازی این کانال، انتخاب داستان‌ها، تأثیر شیوع کرونا بر دیده شدن این رسانه‌ها و... گفتگو کرده‌ایم.
ایده ساخت کانال تلگرامی «صداباز» از کجا آمد؟
همیشه تجربه‌های تازه برای من جذاب و انگیزه‌بخش است. معتقدم باید در هر لحظه پویا بود. فضای مجازی این امکان را فراهم کرد که پیگیر دلمشغولی و علایقم باشم و از تجربه‌هایم به همان شکلی که خودم دوست دارم استفاده کنم. در واقع تولید کننده و سفارش دهنده اثر خودم باشم و باب میل سفارش‌دهنده کار نکنم. به مرور با بازخوردی که از مخاطب گرفتم این دلمشغولیِ شخصی تبدیل به مسئولیت و دغدغه فرهنگی شد.
از دریافت بازخورد مخاطب گفتید. کدام مؤلفه برای مخاطب جذب کننده بود؛ انتخاب درست داستان‌ها، نحوه اجرا یا موسیقی و نمایشنامه و... یا حتی برنامه «هزار توی داستان» که دوشنبه‌ها منتشر می‌شود و علاوه بر مرور زندگی و آثار نویسندگان و داستان‌خوانی توسط شما از نظرات کارشناسانه اساتید این حوزه همچون کیهان بهمنی بهره می‌برد؟
البته «هزار توی داستان» برنامه جدید و جزو تولیدات تازه است. صادقانه بگویم در زمان شروع کار چشم انداز امیدوارانه‌ای به لحاظ جذب مخاطب و محتوای تولید نداشتم فقط دوست داشتم این مدیوم را تجربه کنم؛ بنابراین هر نوع محتوای صوتی که مطابق با علاقه‌مندی‌هایم بود از شعر و مقاله و داستان و داستانک و طنز تا برنامه‌سازی با رویکرد‌های فلسفی و روانشناسی و هنری را تولید می‌کردم، اما به مرور متوجه شدم بیشترین بازخورد مربوط به داستان‌هایی است که می‌خواندم و اتفاقاً از دلِ همین تجربه و استقبال مخاطب به برنامه «هزارتوی داستان» رسیدم. پیشنهاد این برنامه را به رادیو نمایش دادم و خوشبختانه از این ایده استقبال شد. همان طور که می‌دانید این برنامه توسط رادیو نمایش تولید و پخش می‌شود، اما از طریق کانال «صداباز» هم در اختیار دوستداران ادبیات داستانی قرار می‌گیرد.
درباره انتخاب مؤلفه‌های انتخاب داستان و نویسنده و تحقیق در مورد دیدگاه و آثار نویسندگان و اجرا و تحلیل داستان توضیح دهید. مسلماً تولید هر قسمت از این برنامه مستلزم زمان و تحقیق زیاد است.
برای تولید هر قسمت وقت و انرژی بسیاری صرف می‌شود البته من با افتخار و عشق این کار را انجام می‌دهم. خوشبختانه برنامه‌ریزی مناسب راهگشا بود. برای شروع، زمانی که داستان کوتاه در جهان به صورت آکادمیک تعریف شد را مبنا قرار دادم؛ یعنی اوایل قرن نوزده و ادگار آلن‌پو که برای این گونه ادبی یعنی داستان کوتاه تعریف ارائه داد. پس از آن تاریخ تولدِ نویسندگانِ مطرح را مبنا قرار دادم و ۱۰ سال ۱۰ سال جلو آمدم تا امروز که مشغول بررسی نویسندگانی هستم که در دهه ۳۰ قرن ۲۰ به دنیا آمده اند. این مبنا نظمی داد که هم دوران تاریخی، هم شرایط سیاسی، هم پیشرفت این گونه ادبی و هم سبک‌ها بررسی شده و سیر تحول واقعی آن‌ها لحاظ شود. برای هر ماه چهار نویسنده باید بر همین اساس یعنی تاریخ تولدشان انتخاب شوند. انتخاب بهترین داستان هم از لحاظ محتوا و هم از جهت زمانی مناسب مرحله دوم روند تولید است. گاهی برای هر نویسنده چندین جلد کتاب می‌خوانم، بررسی می‌کنم، اما در نهایت برای انتخاب دچار مشکل می‌شوم. گاهی از نویسنده‌ای بسیار با اهمیت، آثار ترجمه شده زیادی که مناسب بررسی در برنامه باشد موجود نیست و بر همین اساس انتخاب سخت‌تر می‌شود. بعد از انتخاب داستان، نوبت مرحله پرکارِ تحقیق و بررسی کلی آثار و سبک نویسنده و نوشتن زندگینامه و طرح سؤال‌های کارشناسی براساس نظریه‌های علمی نقد است.
با شیوع کرونا و کم رنگ شدن اجرا‌های تئاتر و وضعیت نیمه‌تعطیل سینما، کتاب‌های صوتی طرفدار زیادی پیدا کرده است. خودتان کدام را ترجیح می‌دهید؛ گوش کردن یا خواندن کتاب؟
برای خود من تأثیر خواندن کتاب بیشتر و بهتر است. ولی ظاهراً خیلی از عزیزان با کتاب صوتی بهتر ارتباط می‌گیرند. مهم محتوای کتاب است که باید دریافت شود، حالا هر کس به هر شکلی که برایش راحت‌تر است این محتوا را دریافت می‌کند.
ایده ساخت کانال تلگرامی «صداباز» از کجا آمد؟
همیشه تجربه‌های تازه برای من جذاب و انگیزه‌بخش است. معتقدم باید در هر لحظه پویا بود. فضای مجازی این امکان را فراهم کرد که پیگیر دلمشغولی و علایقم باشم و از تجربه‌هایم به همان شکلی که خودم دوست دارم استفاده کنم. در واقع تولید کننده و سفارش دهنده اثر خودم باشم و باب میل سفارش‌دهنده کار نکنم. به مرور با بازخوردی که از مخاطب گرفتم این دلمشغولیِ شخصی تبدیل به مسئولیت و دغدغه فرهنگی شد.
از دریافت بازخورد مخاطب گفتید. کدام مؤلفه برای مخاطب جذب کننده بود؛ انتخاب درست داستان‌ها، نحوه اجرا یا موسیقی و نمایشنامه و... یا حتی برنامه «هزار توی داستان» که دوشنبه‌ها منتشر می‌شود و علاوه بر مرور زندگی و آثار نویسندگان و داستان‌خوانی توسط شما از نظرات کارشناسانه اساتید این حوزه همچون کیهان بهمنی بهره می‌برد؟
البته «هزار توی داستان» برنامه جدید و جزو تولیدات تازه است. صادقانه بگویم در زمان شروع کار چشم انداز امیدوارانه‌ای به لحاظ جذب مخاطب و محتوای تولید نداشتم فقط دوست داشتم این مدیوم را تجربه کنم؛ بنابراین هر نوع محتوای صوتی که مطابق با علاقه‌مندی‌هایم بود از شعر و مقاله و داستان و داستانک و طنز تا برنامه‌سازی با رویکرد‌های فلسفی و روانشناسی و هنری را تولید می‌کردم، اما به مرور متوجه شدم بیشترین بازخورد مربوط به داستان‌هایی است که می‌خواندم و اتفاقاً از دلِ همین تجربه و استقبال مخاطب به برنامه «هزارتوی داستان» رسیدم. پیشنهاد این برنامه را به رادیو نمایش دادم و خوشبختانه از این ایده استقبال شد. همان طور که می‌دانید این برنامه توسط رادیو نمایش تولید و پخش می‌شود، اما از طریق کانال «صداباز» هم در اختیار دوستداران ادبیات داستانی قرار می‌گیرد.
درباره انتخاب مؤلفه‌های انتخاب داستان و نویسنده و تحقیق در مورد دیدگاه و آثار نویسندگان و اجرا و تحلیل داستان توضیح دهید. مسلماً تولید هر قسمت از این برنامه مستلزم زمان و تحقیق زیاد است.
برای تولید هر قسمت وقت و انرژی بسیاری صرف می‌شود البته من با افتخار و عشق این کار را انجام می‌دهم. خوشبختانه برنامه‌ریزی مناسب راهگشا بود. برای شروع، زمانی که داستان کوتاه در جهان به صورت آکادمیک تعریف شد را مبنا قرار دادم؛ یعنی اوایل قرن نوزده و ادگار آلن‌پو که برای این گونه ادبی یعنی داستان کوتاه تعریف ارائه داد. پس از آن تاریخ تولدِ نویسندگانِ مطرح را مبنا قرار دادم و ۱۰ سال ۱۰ سال جلو آمدم تا امروز که مشغول بررسی نویسندگانی هستم که در دهه ۳۰ قرن ۲۰ به دنیا آمده اند. این مبنا نظمی داد که هم دوران تاریخی، هم شرایط سیاسی، هم پیشرفت این گونه ادبی و هم سبک‌ها بررسی شده و سیر تحول واقعی آن‌ها لحاظ شود. برای هر ماه چهار نویسنده باید بر همین اساس یعنی تاریخ تولدشان انتخاب شوند. انتخاب بهترین داستان هم از لحاظ محتوا و هم از جهت زمانی مناسب مرحله دوم روند تولید است. گاهی برای هر نویسنده چندین جلد کتاب می‌خوانم، بررسی می‌کنم، اما در نهایت برای انتخاب دچار مشکل می‌شوم. گاهی از نویسنده‌ای بسیار با اهمیت، آثار ترجمه شده زیادی که مناسب بررسی در برنامه باشد موجود نیست و بر همین اساس انتخاب سخت‌تر می‌شود. بعد از انتخاب داستان، نوبت مرحله پرکارِ تحقیق و بررسی کلی آثار و سبک نویسنده و نوشتن زندگینامه و طرح سؤال‌های کارشناسی براساس نظریه‌های علمی نقد است.
با شیوع کرونا و کم رنگ شدن اجرا‌های تئاتر و وضعیت نیمه‌تعطیل سینما، کتاب‌های صوتی طرفدار زیادی پیدا کرده است. خودتان کدام را ترجیح می‌دهید؛ گوش کردن یا خواندن کتاب؟
برای خود من تأثیر خواندن کتاب بیشتر و بهتر است. ولی ظاهراً خیلی از عزیزان با کتاب صوتی بهتر ارتباط می‌گیرند. مهم محتوای کتاب است که باید دریافت شود، حالا هر کس به هر شکلی که برایش راحت‌تر است این محتوا را دریافت می‌کند.
شعارسال، بااندکی تلخیص واضافات برگرفته از ایران، تاریخ انتشار:۲۵ شهریور ۱۴۰۰، کدخبر:۵۸۷۱۱۴، www.irannewspaper.ir
برگزیده ها