شعار سال: تحولات سه هفته اخیر در فضای پیرامونی ایران، در بردارنده چه نشانه‌هایی است؟ چرا بیشتر جنبه نظامی و استراتژیک دارد؟ جایگاه ایران در این میان چیست و کجا است؟ در آغاز به شماری از این رخداد‌ها بنگریم:

۱- برگزاری رزمایش چندی پیش ۳ برادر با مشارکت جمهوری آذربایجان، ترکیه و پاکستان در فضای خارج نزدیک ایران؛
۲- انجام دو رزمایش سنگین از سوی سپاه پاسداران و ارتش در نوار مرزی شمال باختری؛
۳- اعلام برنامه آنکارا و باکو برای برگذاری یک رزمایش مشترک (برادری خدشه ناپذیر) در منطقه نخجوان و نزدیکی مرز‌های ایران و ارمنستان طی ۱۳ تا ۱۶ مهرماه؛
۴- سفر اعلان نشده دیروز (دوشنبه=۱۲ مهر) «آرارات میرزویان» وزیر امور خارجه ارمنستان به تهران در همین ارتباط؛
۵- برگزاری همایش "صلح و بازگشت" در اقلیم کردستان، جهت عادی سازی مناسبات با اسرائیل؛
۶- افتتاح سفارت اسرائیل (اشغالگر) در بحرین با سفر وزیر خارجه این رژیم به منامه و بازدید وی از مقر فرماندهی ناوگان آمریکا در این جزیره؛
۷- انفجار در یک مرکز تحقیقات موشکی سپاه پاسداران در تهران؛
۸- انتقاد یکی از رهبران طالب از دخالت ایران در امور افغانستان؛
۹- اعلام مقامات باکو مبنی بر دریافت ۳۰۰ دلار بابت حق ترانزیت از کامیون‌های ایرانی از مسیر گوریس-کاپان. هم چنین اجبار آنان به گذر فقط در طول روز از این جاده؛
۱۰- شدت گرفتن فشار نیروی هوایی روسیه در ادلب و عقب نشینی گام به گام ترکیه و گروه‌های سلفی متحدش از این ناحیه؛
۱۱- آغاز به کار پروژه ایجاد «تیپ برادری» به عنوان‌گام مهم بنیادی بین آنکارا- باکو با هدف افزایش توان همکاری و توان عملیاتی مشترک میان ارتش‌های این دو کشور؛
۱۲- گسترش همکاری‌های مشترک جدی اسرائیل- کشور‌های جنوبی خلیج فارس و توسعه آن‌ها تا رسیدن به مقیاس استراتژیک؛
۱۳- تلاش پاکستان برای سیستماتیک کردن نفوذش در افغانستان؛ از جمله برنامه مشترک با ترکیه برای در اختیار گرفتن فرودگاه ها؛
۱۴- نوسازی و تجهیز نیروی دریایی ترکمنستان در حوزه خزر از طریق خریداری چندین فروند شناور جنگی -تهاجمی نوین؛
۱۵- برنامه عربستان برای خرید سیستم گنبد آهنین از اسرائیل به عنوان جایگزین یا مکمل موشک‌های پاد و پاتریوت؛
۱۶- گسترده‌تر شدن مشارکت نطامی- امنیتی اسرائیل با باکو، به ویژه در پایگاه‌ها و بلکه جدار مرزی با ایران؛
۱۷- برنامه برای محاصره ایران در شمال غربی از سوی گرجستان رو به تکمیل است. چنان‌که در ماه‌های اخیر ورود اتباع ایرانی به این کشور ممنوع و یا سخت شده است.

یادآوری می‌شود دولت گرجستان از دوشنبه نیز مرز‌های زمینی خود بر روی کامیون‌های ایران را بست و بدین ترتیب راه زمینی ایران به روسیه عملا مسدود شد. پیش از این ورود اتباع و گردشگران ایرانی از سوی تفلیس ممنوع شده بود.

در صورت تداوم سیاست‌های فعلی تفلیس، تنها راه باقی مانده برای ایران جهت تشکیل کریدور شمال - جنوب، فعال سازی مسیر آبی بندرانزلی به بندر آستراخان روسیه خواهد بود؛
۱۸- نزولی شدن میزان نفوذ ایران بین مردم عراق و سوریه. نتایج انتخابات یک شنبه ۱۸ مهرماه در عراق، برای ایران بس خطیر است؛
۱۹- تداوم خشونت در افغانستان.

آن چه روشن است، تداوم یافتن تحولات در ماه‌ها، هفته‌ها و بلکه روز‌های آینده، با همین جنس است. سه محوری که از این رویداد‌ها می‌توان استخراج کرد، عبارت است از:
۱- تمرکز این تحولات بر ایران؛
۲- بنیادی یا استراتژیک بودن این تحولات، به ویژه خشونت آمیز بودن جهت آن ها؛
۳- تطهیر اسرائیل.

ولی چرا طی ۴۰ روز گذشته تا کنون شتاب تحولات در مقیاس استراتژیک بالا گرفته است. سه عامل در این زمینه نقش دارند:

۱- احساس خلا وجود آمریکا
این تحولات در شمار پیامد‌های کوچک و بلکه ناچیز ناشی از خروج آمریکا از منطقه است. پیامد‌های کلان‌تر می‌تواند در قالب تکوین نبرد‌ها و شعله ور شدن دشمنی‌های متروکه مزمن باشد. با وجود خلا قدرت، منطقه آبستن رخداد‌های بزرگ و خشونت آمیز و پیچیده‌ای است؛
۲- هزار خنجر
این‌تحولات بخشی از جلوه‌های استراتژی هزار خنجر اسرائیل (اشغالگر) برای واکنش در برابر ایران است؛
۳-شتاب آنکارا- باکو
ترکیه و باکو، با درک شرایط امروز ایران و تنهایی اش و با آگاهی از این که بالاخره این انزوا پایان یافته و ایران با نظم جهانی سازگار خواهد شد، می‌کوشند تا پیش از آن، به اهداف درازمدت خود جامه عمل بپوشانند.
یداله کریمی پور

پایگاه تحلیلی خبری شعار سال برگرفته از کانال مجمع فعالان اقتصادی