- سازمان بازرسی وضعیت گرید D-E-F الکترو موتور‌های کولرهای آبی را از وزیر نیرو و صنعت پیگیری کند + وعده درمانی مجدد یا واقعیت عملکردی؟
- آقای وزیر ارتباطات، خجالت نمی کشی از این سطح توانمندی! مثلا وزیری ؟
- فاجعه ای جدید با ابلاغ قانون «مانعزدایی از توسعه صنعت برق» توسط رئیس جمهور + متن قانون
- همکاری مشترک بنیاد مستضعفان با روسیه در اجرای خط لوله تابش
- شرکت مخابرات باید ضرر و زیان مشتریان را جبران کند
- اختلال؛ میهمان همیشگی شبکه اینترنت کشور
شنبه ۰۱ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 2024 April 20 
نفت، نفت خام و مشتقات نفتی در دید مردم عادی، می‌تواند بصورت واژه‌ای یکسان معنا شود. اما جالب است بدانیم که طیف وسیعی از مواد بشدت سنگین تا کاملا سبک، از نفت خام قابل استخراج است. دسته بندی کلی این مواد در ادامه متن آورده شده است. دسته بندی که کمک کار مناسبی در شناخت محصولات اصلی پالایشگاه‌ها و پترو پالایشگاه‌ها توسط شهروندان، خواهد بود.
شعار سال: اجزای نفت خام
هیدرو کربن‌ها
هیدرو کربن‌ها، ترکیباتی آلی هستند که فقط از کربن و هیدروژن تشکیل شده اند وقسمت عمده نفت خام تشکیل می‌دهند.
هیدروکربن‌ها شامل انواع زیر می‌شوند:
آلکان‌ها (پارافین ها):هیدروکربن‌هایی با زنجیره‌های خطی یا ساختمان زنجیری شاخه دار سیرشده هستند.
آلکن‌ها (اولفین ها): هیدروکربن‌ها یا زنجیره‌های خطی یا ساختمان زنجیری شاخه دار سیر نشده هستند؛ که در نفت خام نسبتا کمیاب باشند. در فرایند تصفیه خاص، طیف وسیعی از آلکن‌ها به وسیله کراکینگ و هیدروژن زدایی تولید می‌شود.
آلی سیکلیک‌ها (نفتن ها):این هیدروکربن‌ها ساختمان حلقوی سیرشده با حلقه‌های ۸ و۶ تایی دارند. زمانی که تعداد حلقه‌ها یکی باشند
تک حلقه‌ای و در صورتی که ۲ یا بیشتر حلقه داشته باشند چند حلقه‌ای نام دارد.
آروماتیک ها: ساختمان حلقوی با پیوند‌های دوگانه مزدوج در حلقه‌های ۶ کربنی بنزن را شامل می‌شوند. اجزاء آروماتیکی به ۶ گروه تقسیم می‌شوند: مونوآرهموماتیک ها، پنتا آروماتیک ها، دی آروماتیک ها، تری آروماتیک ها، تتراآروماتیک ها، پنتاآروماتیک ها، آروماتیک‌های پیچیده.
همه آروماتیک ها، ازجمله تک و چند حلقه ای، می‌توان سرطان زا و از دید زیست محیطی خطرساز باشند.
ترکیبات غیرهیدروکربنی
بسیاری از مواد موجود در نفت خام شامل عناصری غیراز هیدروژن و کربن می‌شوند. این اتم‌های داخل حلقه‌ها یادر گروه‌های اسخلاف شده به هیدروکربن مشاهده می‌شوند. ترکیبات آلی گودگرددار بیشترازمولکول‌های اکسیژن دار و نیتروژن دار در ساختار نفت خام یافت می‌شوند. ترکیبات آلی – فلزی نیز به مقدار کمی درترکیب شیمیایی نفت خام وجود دارند. ترکیبات آلی گودگردار و نیتروژن عمدتا به صورت مولکول هایهتروسیکل هستند؛ در مقابل عمده مولکول های اکسیژن دار به صورت کربوکلسیلیک اسید‌ها هستند. اسید‌های آلیفاتیک سیرشده، تیوفن آروماتیک‌ها و به مقدار ناچیزی از فنون‌ها و فوران‌ها نیز ممکن است در ساختار موجود باشند. البته مولکول‌های بسیار بزرگ و سنگین وآسفالتن‌ها که آمیزه‌ای ازساختمان آروماتیک و هتروسیلیک هستند، نیز در نفت خام وجود دارند.
انواع روغن پایه‌های معدنی:
روغن پارافینیک
امروزه بیشتر روانکار‌های مورد استفاده در ماشین آلات از روغن‌های پارافینک ساخته می‌شوند. روغن‌های پارافینک، هیدروکربن‌های سیر شده‌ای هستند که از به هم پیوستن هیدروژن و کربن‌های سیرشده‌ای هستند که از بهم پیوستن هیدروژن و کربن تشکیل شده اند. این روغن‌ها را هیدروکربن‌های نرمال و هیدرو کربن‌های ایزو تشکیل می‌دهند. ممکن است در ساختمان این روغن‌ها مقادیر روغن‌های نفتنیک نیز وجود داشته باشد. مولکول پارافینک می‌تواند در دما پایین تشکیل کریستال‌های واکس بدهد. درپنینی وضعی روغن پارافینک سطح موتورو را با یک یک فیلم واکس می‌پوشاند و در مورد تشکیل رسوب می‌دهد.
روغن هایش نفتینک
روغن‌های نفتینک هیدرو کربن‌های حلقوی سیر شده یک یا چند حلقه میباشند. هرحلقه می‌تواند دارای ۵ تا ۶ کربن باشد این روغن‌ها در مقایسه باروغن‌های پارافینیک دارای خواص زیر هستند:
مقاومت نه چندان خوب در مقابل اکسیژن
نقطه ریزش پایین‌تر به دلیل نداشتن واکس
شاخص گرانروی پایین‌تر
چگالی نسبی بالاتر
خاصیت حل کنندگی بهتر
روغن‌های نفتنیک به طور کلی برای محدوده دمایی کم و هنگامی که نقطه ریزش پایین میر ود نیاز باشد. به کار گرفته می‌شود مخصوصا در هیدرولیک، روغن سرد کننده، روغن فرایند و تولید لاستیک روغن‌های فلزکاری و در روانکار‌های سیلندر برای موتور‌های بزرگ و گریس‌ها قابل استفاده اند.
هیدرو کربن‌ها
هیدرو کربن‌ها، ترکیباتی آلی هستند که فقط از کربن و هیدروژن تشکیل شده اند وقسمت عمده نفت خام تشکیل می‌دهند.
هیدروکربن‌ها شامل انواع زیر می‌شوند:
آلکان‌ها (پارافین ها):هیدروکربن‌هایی با زنجیره‌های خطی یا ساختمان زنجیری شاخه دار سیرشده هستند.
آلکن‌ها (اولفین ها): هیدروکربن‌ها یا زنجیره‌های خطی یا ساختمان زنجیری شاخه دار سیر نشده هستند؛ که در نفت خام نسبتا کمیاب باشند. در فرایند تصفیه خاص، طیف وسیعی از آلکن‌ها به وسیله کراکینگ و هیدروژن زدایی تولید می‌شود.
آلی سیکلیک‌ها (نفتن ها):این هیدروکربن‌ها ساختمان حلقوی سیرشده با حلقه‌های ۸ و۶ تایی دارند. زمانی که تعداد حلقه‌ها یکی باشند
تک حلقه‌ای و در صورتی که ۲ یا بیشتر حلقه داشته باشند چند حلقه‌ای نام دارد.
آروماتیک ها: ساختمان حلقوی با پیوند‌های دوگانه مزدوج در حلقه‌های ۶ کربنی بنزن را شامل می‌شوند. اجزاء آروماتیکی به ۶ گروه تقسیم می‌شوند: مونوآرهموماتیک ها، پنتا آروماتیک ها، دی آروماتیک ها، تری آروماتیک ها، تتراآروماتیک ها، پنتاآروماتیک ها، آروماتیک‌های پیچیده.
همه آروماتیک ها، ازجمله تک و چند حلقه ای، می‌توان سرطان زا و از دید زیست محیطی خطرساز باشند.
ترکیبات غیرهیدروکربنی
بسیاری از مواد موجود در نفت خام شامل عناصری غیراز هیدروژن و کربن می‌شوند. این اتم‌های داخل حلقه‌ها یادر گروه‌های اسخلاف شده به هیدروکربن مشاهده می‌شوند. ترکیبات آلی گودگرددار بیشترازمولکول‌های اکسیژن دار و نیتروژن دار در ساختار نفت خام یافت می‌شوند. ترکیبات آلی – فلزی نیز به مقدار کمی درترکیب شیمیایی نفت خام وجود دارند. ترکیبات آلی گودگردار و نیتروژن عمدتا به صورت مولکول هایهتروسیکل هستند؛ در مقابل عمده مولکول های اکسیژن دار به صورت کربوکلسیلیک اسید‌ها هستند. اسید‌های آلیفاتیک سیرشده، تیوفن آروماتیک‌ها و به مقدار ناچیزی از فنون‌ها و فوران‌ها نیز ممکن است در ساختار موجود باشند. البته مولکول‌های بسیار بزرگ و سنگین وآسفالتن‌ها که آمیزه‌ای ازساختمان آروماتیک و هتروسیلیک هستند، نیز در نفت خام وجود دارند.
انواع روغن پایه‌های معدنی:
روغن پارافینیک
امروزه بیشتر روانکار‌های مورد استفاده در ماشین آلات از روغن‌های پارافینک ساخته می‌شوند. روغن‌های پارافینک، هیدروکربن‌های سیر شده‌ای هستند که از به هم پیوستن هیدروژن و کربن‌های سیرشده‌ای هستند که از بهم پیوستن هیدروژن و کربن تشکیل شده اند. این روغن‌ها را هیدروکربن‌های نرمال و هیدرو کربن‌های ایزو تشکیل می‌دهند. ممکن است در ساختمان این روغن‌ها مقادیر روغن‌های نفتنیک نیز وجود داشته باشد. مولکول پارافینک می‌تواند در دما پایین تشکیل کریستال‌های واکس بدهد. درپنینی وضعی روغن پارافینک سطح موتورو را با یک یک فیلم واکس می‌پوشاند و در مورد تشکیل رسوب می‌دهد.
روغن هایش نفتینک
روغن‌های نفتینک هیدرو کربن‌های حلقوی سیر شده یک یا چند حلقه میباشند. هرحلقه می‌تواند دارای ۵ تا ۶ کربن باشد این روغن‌ها در مقایسه باروغن‌های پارافینیک دارای خواص زیر هستند:
مقاومت نه چندان خوب در مقابل اکسیژن
نقطه ریزش پایین‌تر به دلیل نداشتن واکس
شاخص گرانروی پایین‌تر
چگالی نسبی بالاتر
خاصیت حل کنندگی بهتر
روغن‌های نفتنیک به طور کلی برای محدوده دمایی کم و هنگامی که نقطه ریزش پایین میر ود نیاز باشد. به کار گرفته می‌شود مخصوصا در هیدرولیک، روغن سرد کننده، روغن فرایند و تولید لاستیک روغن‌های فلزکاری و در روانکار‌های سیلندر برای موتور‌های بزرگ و گریس‌ها قابل استفاده اند.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری ایسنا، تاریخ انتشار: مرداد ۱۴۰۰، کدخبر: ....... ، www.iroilmarket.com
برگزیده ها