شعار سال: سخنگوی دستگاه دیپلماسی این را هم تأکید کرد که «ایران در جریان مذاکرات احیای توافق برجام حاضر به پذیرش چیزی کمتر از برجام و پذیرش تعهدی بالاتر از آن نیست و هیچگونه توافق موقتی و گام به گام را هم نخواهد پذیرفت».

سعید خطیب‌زاده همچنین با بیان اینکه هیأت ایران با تعامل و انعطاف وارد وین شد، ولی طرف مقابل چنین نبود، افزود: منتظریم نظر طرف مقابل را درباره دو سند دریافت کنیم. هرکجا لازم باشد هم سند‌ها و پیش‌نویس‌های جدید قابل رد و بدل شدن است. مهم این است که آخراین هفته که گفتگو‌ها از سرگرفته می‌شود، چون گفتگو‌ها متوقف نشده بلکه تنفس چند روزی داده شده است.

او تصریح کرد: آخر این هفته دور بعدی آغاز خواهد شد و تاریخ دقیق در گفت وگوی باقری و مورا به زودی نهایی خواهد شد.

این موضع‌گیری پس از آن مطرح شد که مقامات ایران و کشور‌های ۱+۴ از هشتم آذرماه، هفتمین دور از مذاکرات خود را با هدف احیای برجام و لغو تحریم‌ها در هتل «کوبورگ» وین آغاز کرده‌اند. این در حالی بود که هیأت ایرانی به نمایندگی از دولت سیزدهم نخستین حضور خود در این ادوار از مذاکرات را تجربه می‌کرد و همین امر سبب بروز، اما و اگر‌های بسیاری از سوی گروه‌ها و جریان‌هایی شده بود که بر شکست زودهنگام این مذاکرات چشم دوخته بودند، اما محصول این تفاسیر شتابزده، مشارکت کم فروغ نمایندگان اروپایی بود که بدون هیچ ابتکار عملی بر سر میز مذاکره حضور یافتند و در مواجهه با حضور برنامه‌ریزی شده هیأت ایرانی، غافلگیر شدند. به این ترتیب ادعایی که با ساده‌سازی می‌کوشید ایران را متهم به وقت کشی در مذاکرات کند، در عمل با بسته پیشنهادی دیپلمات‌هایی رو‌به‌رو شد که با ۳ پیشنهاد روشن حاوی مؤلفه‌هایی قابل اجرا در میدان دیپلماتیک وین حضور پیدا کرده بود.

هرچند «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه امریکا ساعاتی پس از وقفه کوتاه مدت در مذاکرات با این ادعا که تهران در این مذاکرات جدی نیست، کوشید از بار غافلگیری خود و شرکای اروپایی اش در برابر حضور پرقدرت هیأت ایرانی بکاهد، اما شواهد خود گویای آن بود که طرح ابتکاری ایران افق‌های تازه‌ای در آرایش قوای شرکای برجامی گشوده است و طبعاً منافع بازیگران پرنفوذ این صحنه را در مخاطره قرار داده است تا بدان اندازه که حاضر یا ناگزیر شده‌اند که به آب و آتش بزنند تا این فرایند را متوقف سازند.

ایران در طرف درست صحنه دیپلماتیک

شاهد بر درستی مسیر دیپلماتیک کشور همین بس که به‌جای اجماع جهانی علیه ایران، اکنون کشمکش در جبهه تحریم کنندگان نشسته است. دستپاچگی طرف غربی از شروع طوفانی ایران در مذاکرات وین بهترین دلیل بر قرار داشتن این گفتگو‌ها در مسیر درست خود است و این خود به خود حاصل نشده بلکه رهاورد تشخیص بموقع و حرکت دقیق هیأت دیپلماتیک ایران در روز‌های اخیر است. تأکید نمایندگان چین و روسیه بر سازنده بودن مذاکرات اخیر و این موضع «جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که گفتگو‌های اخیر را ثمربخش و واقع گرایانه توصیف کرده است، بر قرار داشتن ایران در سمت درست ماجرا صحه می‌گذارد.

«میخائیل اولیانوف»، نماینده روسیه در مذاکرات وین در جدیدترین اظهار نظر خود در این باره تأکید کرده که لحن مذاکراتی تهران عرصه را برای مذاکره به وجود آورده است. او همچنین تأکید کرده که فقط با صبر می‌توان به زبان مشترک رسید و باید از نتیجه‌گیری‌های عجولانه پرهیز نمود.

این چنین بود که ادعا‌های واهی وزیر خارجه امریکا مبنی بر ترک کردن زودهنگام وین به‌دلیل عدم جدیت ایران، گوش شنوایی از سوی دیگر طرف‌های برجام پیدا نکرد و از سخنگوی دستگاه دیپلماسی در نشست خبری روز گذشته نیز این‌طور پاسخ گرفت: «امریکایی‌ها به‌جای اینگونه اظهارات که بیشتر در چارچوب مقصر نمایی است برای اینکه از مسئولیت خودشان فرار کنند، بهتر است به راه ساده‌تر برگردند و اینکه به تعهداتشان در ذیل آنچه در ۲۰۱۵ امضا کردند، عمل کنند».

ادامه رایزنی کارشناسان در وین

بسته پیشنهادی ایران که به گفته علی باقری، رئیس هیأت مذاکره کننده کشورمان با دو پیشنهاد درباره لغو تحریم‌ها و همچنین اقدامات متقابل ایران برای بازگشت به تعهدات هسته‌ای اش همراه بود، مورد بحث و تبادل نظر هیأت‌های کارشناسی در وین قرار گرفته است. کارشناسان ایرانی و کشور‌های مقابل که در وین مانده‌اند، از فرصت وقفه کوتاه مدت در رایزنی‌های دیپلماتیک بهره برده و سعی دارند با طراحی سازوکار‌های اجرایی، اختلاف نظر‌های جاری را به کم‌ترین میزان ممکن برسانند. امری که نشان می‌دهد با‌وجود تلاش جریان سازان برای ابری نشان دادن هوای مذاکرات در وین، می‌توان چشم‌اندازی روشن برای این دور از گفتگو‌ها پیش‌بینی کرد. قابل انتظار بود طرح مکتوب تهران که با هدف روشن لغو تحریم‌ها و از سرگیری تعهدات برجامی اش طراحی شده بود، مجال چندانی به نمایندگان غربی برای گفتگو و چانه زنی ندهد و آن‌ها که با خواسته‌های حداقلی و سردرگم خود را به وین رسانده بودند، از هیأت ایرانی بخواهند برای کسب تکلیف به پایتخت‌های خود بازگردند.

با وجود این به گفته «انریکه مورا»، مسئول اروپایی هماهنگ کننده برجام این وقفه چند روزه چهارشنبه یا پنجشنبه آینده به پایان می‌رسد و رایزنی‌های داغ برجامی بار دیگر از سر گرفته خواهد شد.

رجزخوانی بی‌حاصل تل آویو

رایزنی‌های دیپلماتیکی که این روز‌ها از سوی مقامات صهیونیستی با مسئولان بلندپایه غربی با موضوع ویژه ایران به جریان افتاده است در کنار تهدیدات موهوم گاه و بیگاه نظامی «تل آویو»، نشان از آن دارد که رژیم اسرائیل همچنان از راهبرد مشت آهنین در منطقه و مظلوم نمایی در غرب دست نکشیده است و اکنون گمان می‌کند که فرصتی برای بهره‌برداری از تحولات جاری یافته است.

«نفتالی بنت»، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در جدیدترین ادعا‌های خود از قدرت‌های جهانی خواسته ایران را تحت فشار قرار دهند که غنی‌سازی اورانیوم را تا قبل از دور بعدی مذاکرات متوقف کند. خواسته‌ای که به اعتقاد سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در شرایطی مطرح شده که این رژیم در حضیض مشروعیت و قدرت خود است و مدام در پی فرافکنی و ایجاد موضوعات مصنوعی در نظام بین‌الملل است.

وجه جالب خواسته نخست‌وزیر رژیم اسرائیل، بهره‌مندی از کلاهک‌های هسته‌ای است که هرگز خود را برای چرایی و چگونگی داشتن آن پاسخگوی مراجع حقوقی بین‌الملل ندانسته است. با این همه گفتن ندارد که موقعیت رژیم اسرائیل در افکار عمومی منطقه و جهان رو به وخامت نهاده است. از این‌رو از نظر تل آویو، ممانعت از دستیابی ایران به حقوق مسلم خود ذیل رفع تحریم‌ها و القای موهوم وجود خطرات از سوی آن، کشور‌های غربی را وادار می‌کند مجدداً پشت اسرائیل صف کشیده و به سیاست حمایت بی‌چون و چرا از این رژیم روی بیاورند. افزون شدن این تلاش‌ها در شرایطی که حضور پررنگ دولت جدید ایران در مذاکرات اخیر وین زیرپای تل آویو را سست و سست‌تر کرده است، معنادار شده است.

از سوی دیگر وجه دیگر دست و پا زدن‌های بی‌حاصل تل آویو در مواجهه با ایران را باید در پیروزی‌های مهمی دید که جریان مقاومت اسلامی با حمایت ایران در برابر رژیم اسرائیل کسب کرده و نتیجه‌ای جز تحقیر شدن رهبران این رژیم در چشم شهروندان عرب و بی‌معنا کردن رجزخوانی‌های بی‌حاصل آن‌ها نداشته است.

به هر روی مذاکرات هوشمندانه نمایندگان دولت جدید ایران در عرصه دیپلماتیک با قدرت‌های بزرگ جهانی برای رفع تحریم‌های ناعادلانه همه روند‌های مورد نظر دشمنان را به هم ریخته است. پیداست که این رویکرد طراحی شده در حوزه سیاست خارجی منطقه‌ای و جهانی ایران، میدان تأثیری خواهد داشت که از نظر مقامات کشورمان دور نخواهد ماند و به پیگیری سیاستی می‌انجامد که مانع از به‌ثمر رسیدن تلاش برای ایجاد جبهه متحدی به رهبری پنهان اسرائیل شود.

بــــرش
امیرعبداللهیان: سه کشور اروپایی هیچ ابتکار عمل چشمگیر و قابل ارائه‌ای نداشتند

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه در خلال نشست خبری مشترک با «فیصل مقداد»، همتای سوری‌اش از رویکرد منفعلانه تروئیکای اروپایی در مذاکرات وین انتقاد کرد.

امیرعبداللهیان با اعلام اینکه ما با حسن نیت و جدیت، برنامه و با ابتکار در دور اول مذاکرات جدید در وین حضور یافتیم، به رایزنی‌های اخیر با همتایان خارجی خود درباره این موضوع اشاره کرد و گفت: «من از چند روز قبل چه در تماس با وزرای خارجه پنج کشور عضو برجام و چه گفتگو‌ها با «جوزپ بورل» اعلام کردم که آن‌ها باید به اندازه‌ای که در هفته‌های گذشته و چهار ماه گذشته علاقه‌مند و مشتاق برپاشدن میز مذاکرات در وین بوده‌اند، در مذاکره حضور پیدا کنند و در این مرحله دارای ابتکار عمل و حسن نیت و برنامه‌ای برای لغو تحریم‌های برجام باشند.»

او هدفگذاری دولت جدید را پیگیری لغو کامل تحریم‌های برجامی و بازگشت کامل طرف‌های مقابل به تعهداتشان در برجام و اجرای آن تعهدات دانست.

وزیر خارجه همچنین درباره مذاکرات وین و اظهارنظراتی که به نقل از یکی از مشاوران رئیس تیم مذاکره‌کننده بیان شده مبنی بر اینکه ایران در صورت شکست مذاکرات «پلان B» دارد، نیز گفت: «ما مشاور رسانه‌ای بی نام و نشان نداریم و مواردی این‌چنینی بیان می‌شود مورد تأیید ما نیست. مواضع رسمی ایران و تیم مذاکره‌کننده ما یا توسط مذاکره‌کننده ارشد ما یا توسط سخنگوی وزارت خارجه یا من عنوان می‌شود.»


شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه ایران، تاریخ انتشار:۱۶ آذر ۱۴۰۰، کد خبر: ۷۶۲۸۹۲، www.ion.ir