خودفریبی در هر لباسی که ظاهر شود (از جهل گرفته تا عدم تربیت و شرایط خاص محیطی) بستر را برای ریا (ظاهر فریبی، خدعه و نیرنگ) فراهم خواهد ساخت و ریا شرایط را برای نفاق (ایجاد شکاف عامدانه با ظاهری منطقی و موجه) مهیا میکند. فرد منافق از خشکه مقدسها و خود فریبها بعنوان ابزار کار استفاده نموده و این چرخه شوم با هدف نابود سازی پایههای تمدنی، به کار خود ادامه میدهد. شهید مرتضی مطهری، تفاسیر و تحلیلهای جالبی در این خصوص دارد که مسلما شنیدنی است.
شعار سال: منافق کسی است که فکر و اندیشه اش یک جور میگوید زبانش جور دیگری، درست بر ضد آن. احساسات و عواطفش در یک جهت است، ولی تظاهرات ظاهریش در جهت دیگر. در دل خدا را قبول ندارد، اما متظاهر به خداپرستی است؛ پیغمبر را قبول ندارد متظاهر به احترام به پیغمبر است؛ قرآن را قبول ندارد متظاهر به احترام به قرآن است؛ علی را قبول ندارد متظاهر به احترام به علی است؛ و همین طور همه مقدسات دین.
پردهای بر روی کفر خودش کشیده است؛ بنابراین نفاق یعنی کفرِ در زیر پرده، منافق یعنی کافری که کفر خودش را در پشت پرده مخفی نگه داشته است. حدیثی در نهج البلاغه است. امیرالمؤمنین در نامهای که به محمد بن ابی بکر وقتی او را والی مصر کرده بودند نوشته اند میفرمایند:
من از پیغمبر اکرم این حدیث را شنیدم. پیغمبر نسبت به آینده امت اظهار نگرانی میکرد و میگفت من از منافقان نگرانم. پیغمبر از آینده امت خودش اظهار نگرانی میکرد، ولی نه از ناحیه کافران، نه از ناحیه کسانی که مسلمان نیستند و میگویند ما اسلام را قبول نداریم، بلکه از ناحیه کسانی که اسلام را به ظاهر قبول کرده اند و در باطن قبول نکرده اند.
عبارت حضرت این است که پیغمبر میفرمود: اِنّی لا اَخافُ عَلی اُمَّتی مُؤْمِناً وَ لا مُشْرِکاً من از مؤمنین بر امتم بیم ندارم، از مشرکین هم بر امتم بیم ندارم اَمَّا الْمُؤْمِنُ فَیَمْنَعُهُ اللّهُ بِایمانِهِ، اما مؤمن، خدا به موجب همان ایمانش او را باز میدارد؛ یعنی ایمان مؤمن به او اجازه نمیدهد خطری برای اسلام به وجود بیاورد. وَ اَمَّا الْمُشْرِکُ فَیَقْمَعُهُ اللّهُ بِشِرْکِهِ مشرک، چون متظاهر به شرک خودش هست خدا او را به همین موجب میکوبد وَ لکِنّی اَخافُ عَلَیْکُمْ کُلَّ مُنافِقِ الْجَنانِ عالِمِ اللِّسانِ (نامه ۲۷ نهج البلاغه) آن که من از او بر شما نگرانم منافق است که زبانش دانا و متظاهر است و به خیر و اسلام میچرخد، بلکه همه تظاهراتش تظاهرات اسلامی است، اما دلش به سوی دیگر است.
مجموعه آثار شهید مطهری. ج ۲۵، ص: ۲۰۷
اختصاصی پایگاه تحلیلی خبری شعار سال، برگرفته از منابع گوناگون