شنبه ۰۱ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 2024 April 20 
رییس پیشین سازمان انرژی اتمی، بسط عدالت اجتماعی، خطر پذیر بودن و ایجاد بستر جستجوگری و پرسشگری را از ملزومات توسعه علم دانست و گفت: علم خانه می‌خواهد و باید در خانه خود سکونت کند و باید از سرگردانی نجات یابد. علم باید با توسعه قرین شود و این امر صرفا از طریق همکاری می‌تواند میسر شود.
شعار سال: دکتر علی اکبر صالحی معاون پیشین رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در مراسم بیست و دومین دوره جایزه ترویج علم؛ نکوداشت دکتر علی اکبر صالحی، ضمن تشکر و قدردانی از اقدام انجمن ترویج علم برای برگزاری این مراسم، گفت: در مراسم مباحث خوبی در زمینه علم مطرح شد. امروز نیز شاهدیم که فردی به نام خدا سر می‌برد و فرد دیگری به نام خدا، به انسان‌ها جان می‌بخشد.
وی پزشکان و جراحان را واسطه فیض میان خالق و مخلوق توصیف کرد و ادامه داد: برای یک پژوهنده در ۱۴۰۰ سال قبل در زمینه علم بیانات قابل توجهی ارائه شده است، به گونه‌ای که اگر در تمام دانشگاه‌های دنیا جستجو کنیم، به این بیانات می‌رسیم. حضرت رسول در آن زمان می‌فرمایند: علم گنج بزرگی است که تمامی ندارد. این عبارت کوتاه، ولی پراز معنا است و در ۱۴۰۰ سال قبل در حجاز و عربستان گفته شده است.
وی به فرمایشات دیگر حضرت رسول اشاره می‌کند که دانایی سرآمد همه خوبی‌ها و نادانی سرآمد همه بدی‌ها است، اظهار کرد: همچنین حضرت علی می‌فرمایند علم قدرت است و هر کس آن را بیابد، چیره می‌شود و هر که فاقد آن باشد، به او چیره شوید. این گفته در شرایط فعلی کشور، خیلی معنا دارد.
صالحی با تاکید بر اینکه بدون سلاح علم بخواهیم قدرت نمایی کنیم، بهتر است انجام ندهیم چرا که گرفتار می‌شویم، یادآور شد: در تولید علم نیاز به زمینه‌های متعددی داریم، ولی چند عامل مهم دارد که اولین آن "بسط عدالت اجتماعی"است. در جامعه‌ای که عدالت نباشد، علم پا نخواهد گرفت و این به معنای دسترسی یکسان به آموزش است.
رییس سابق سازمان انرژی اتمی با اشاره به تجربه فعالیتش در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به عنوان وزیر، گفت: بار دوم در اوایل ابتدای دهه ۷۰ بود و در این زمینه تمرکز کردیم؛ چرا که چه بسیار ابن سینا‌هایی در استان هایی، چون سیستان و بلوچستان، کرمان و کرمانشاه در کشور بودند که به دلیل عدم دسترسی به آموزش تلف می‌شدند.
وی با تاکید بر اینکه اگر در جامعه عدالت اجتماعی نباشد، شرایط را برای توسعه علم فراهم نکرده ایم؛ گفت: در همان دهه ۷۰ ما شاهد بودیم که دانش آموزی که پدر و مادرش زندانی بودند، ولی جزو دانش آموزان سرآمد بوده است و جمهوری اسلامی کاری کرده است که این فرد درس بخواند.
صالحی، بسط عدالت آموزشی را یک ضرورت برای تولید علم دانست و ادامه داد: خطر پذیر بودن و اهل گفتگو و تعاملی بودن و برخوردار بودن از روحیه مشارکت جمعی از دیگر ضرورت‌های تولید و توسعه علمی در کشور است. روحیه همکاری و کار گروهی در این زمینه بسیار مهم است و حتی در اسلام توصیه شده است که حتی برای غذا خوردن در جمع باشیم و فرادی آن را نخوریم.
وی با تاکید بر اینکه اهل سنت این مورد را به خوبی رعایت کردند، با بیان اینکه برکت در جمع بودن است، گفت: حکیم فردوسی قهرمانی را در شاهنامه خود آفریده است که ما به اشتباه آن را رستم می‌دانیم، ولی او ایران را قهرمان کرد و قهرمان فردوسی ایران و ملت ایران بوده است. همه در ایران می‌خواهند رستم شوند، در حالی که ما باید با هم رستم شویم.
رییس سابق دانشگاه صنعتی شریف، ایجاد بستر جستجوگری و پرسشگری را از دیگر ملزومات توسعه علم نام برد و اظهار کرد: علاوه بر آن نیاز به تکریم عالم داریم. در کشوری علم رواج می‌یابد که عالم آن مورد تکریم قرار گیرد و تکریم عالم نیز شرایط خاص خود را دارد، ضمن آن که تشخیص عالم نیز در این زمینه مهم به شمار می‌رود.
صالحی با اشاره به انتساب القابی، چون دکتر و مهندس در جامعه با تاکید بر اینکه باید در این زمینه آفت زدایی کنیم تا عالم واقعی پیدا شود، خاطر نشان کرد: در تکریم عالم، دادن حس احترام اجتماعی در بیان آزاد اندیشه و آرای خود بسیار مهم است. اگر می‌خواهیم عالمی را تکریم کنیم، باید این حس را به آن‌ها القا کنیم که بدون دغدغه آرای خود را مطرح کند.
صالحی، نشر علم را از دیگر ضروریات توسعه علم دانست و گفت: در نشر علم تنها مردم و دانشگاه‌ها مسوول نیستند، بلکه مسوولان نیز در این زمینه نقش مهمی دارند؛ چرا که اگر مسوولان به سراغ دانشگاه‌ها نروند، آن‌ها چاره‌ای ندارند جز آنکه علم خود را مقاله کنند که به درد دیگران بخورد.
وی ادامه داد: در این زمینه در تدوین برنامه‌ها باید به دانشگاه‌ها توجه کنند، ولی از سوی دیگر در نشر علم نباید جدا از دنیا باشیم.
صالحی تاکید کرد: علم خانه می‌خواهد و باید در خانه خود سکونت کند و باید از سرگردانی نجات یابد. علم باید با توسعه قرین شود و این امر صرفا از طریق همکاری می‌تواند میسر شود.
در بیست و دومین جایزه ترویج علم به پاس خدمات تحقیقاتی و علمی دکتر علی اکبر صالحی از وی با حضور آیت الله محقق داماد رییس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم ایران و برخی از اساتید دانشگاه‌ها و محققان کشور تقدیر به عمل آمد و از سوی انجمن ترویج علم لوح یادبودی اعطا شد.
وی پزشکان و جراحان را واسطه فیض میان خالق و مخلوق توصیف کرد و ادامه داد: برای یک پژوهنده در ۱۴۰۰ سال قبل در زمینه علم بیانات قابل توجهی ارائه شده است، به گونه‌ای که اگر در تمام دانشگاه‌های دنیا جستجو کنیم، به این بیانات می‌رسیم. حضرت رسول در آن زمان می‌فرمایند: علم گنج بزرگی است که تمامی ندارد. این عبارت کوتاه، ولی پراز معنا است و در ۱۴۰۰ سال قبل در حجاز و عربستان گفته شده است.
وی به فرمایشات دیگر حضرت رسول اشاره می‌کند که دانایی سرآمد همه خوبی‌ها و نادانی سرآمد همه بدی‌ها است، اظهار کرد: همچنین حضرت علی می‌فرمایند علم قدرت است و هر کس آن را بیابد، چیره می‌شود و هر که فاقد آن باشد، به او چیره شوید. این گفته در شرایط فعلی کشور، خیلی معنا دارد.
صالحی با تاکید بر اینکه بدون سلاح علم بخواهیم قدرت نمایی کنیم، بهتر است انجام ندهیم چرا که گرفتار می‌شویم، یادآور شد: در تولید علم نیاز به زمینه‌های متعددی داریم، ولی چند عامل مهم دارد که اولین آن "بسط عدالت اجتماعی"است. در جامعه‌ای که عدالت نباشد، علم پا نخواهد گرفت و این به معنای دسترسی یکسان به آموزش است.
رییس سابق سازمان انرژی اتمی با اشاره به تجربه فعالیتش در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به عنوان وزیر، گفت: بار دوم در اوایل ابتدای دهه ۷۰ بود و در این زمینه تمرکز کردیم؛ چرا که چه بسیار ابن سینا‌هایی در استان هایی، چون سیستان و بلوچستان، کرمان و کرمانشاه در کشور بودند که به دلیل عدم دسترسی به آموزش تلف می‌شدند.
وی با تاکید بر اینکه اگر در جامعه عدالت اجتماعی نباشد، شرایط را برای توسعه علم فراهم نکرده ایم؛ گفت: در همان دهه ۷۰ ما شاهد بودیم که دانش آموزی که پدر و مادرش زندانی بودند، ولی جزو دانش آموزان سرآمد بوده است و جمهوری اسلامی کاری کرده است که این فرد درس بخواند.
صالحی، بسط عدالت آموزشی را یک ضرورت برای تولید علم دانست و ادامه داد: خطر پذیر بودن و اهل گفتگو و تعاملی بودن و برخوردار بودن از روحیه مشارکت جمعی از دیگر ضرورت‌های تولید و توسعه علمی در کشور است. روحیه همکاری و کار گروهی در این زمینه بسیار مهم است و حتی در اسلام توصیه شده است که حتی برای غذا خوردن در جمع باشیم و فرادی آن را نخوریم.
وی با تاکید بر اینکه اهل سنت این مورد را به خوبی رعایت کردند، با بیان اینکه برکت در جمع بودن است، گفت: حکیم فردوسی قهرمانی را در شاهنامه خود آفریده است که ما به اشتباه آن را رستم می‌دانیم، ولی او ایران را قهرمان کرد و قهرمان فردوسی ایران و ملت ایران بوده است. همه در ایران می‌خواهند رستم شوند، در حالی که ما باید با هم رستم شویم.
رییس سابق دانشگاه صنعتی شریف، ایجاد بستر جستجوگری و پرسشگری را از دیگر ملزومات توسعه علم نام برد و اظهار کرد: علاوه بر آن نیاز به تکریم عالم داریم. در کشوری علم رواج می‌یابد که عالم آن مورد تکریم قرار گیرد و تکریم عالم نیز شرایط خاص خود را دارد، ضمن آن که تشخیص عالم نیز در این زمینه مهم به شمار می‌رود.
صالحی با اشاره به انتساب القابی، چون دکتر و مهندس در جامعه با تاکید بر اینکه باید در این زمینه آفت زدایی کنیم تا عالم واقعی پیدا شود، خاطر نشان کرد: در تکریم عالم، دادن حس احترام اجتماعی در بیان آزاد اندیشه و آرای خود بسیار مهم است. اگر می‌خواهیم عالمی را تکریم کنیم، باید این حس را به آن‌ها القا کنیم که بدون دغدغه آرای خود را مطرح کند.
صالحی، نشر علم را از دیگر ضروریات توسعه علم دانست و گفت: در نشر علم تنها مردم و دانشگاه‌ها مسوول نیستند، بلکه مسوولان نیز در این زمینه نقش مهمی دارند؛ چرا که اگر مسوولان به سراغ دانشگاه‌ها نروند، آن‌ها چاره‌ای ندارند جز آنکه علم خود را مقاله کنند که به درد دیگران بخورد.
وی ادامه داد: در این زمینه در تدوین برنامه‌ها باید به دانشگاه‌ها توجه کنند، ولی از سوی دیگر در نشر علم نباید جدا از دنیا باشیم.
صالحی تاکید کرد: علم خانه می‌خواهد و باید در خانه خود سکونت کند و باید از سرگردانی نجات یابد. علم باید با توسعه قرین شود و این امر صرفا از طریق همکاری می‌تواند میسر شود.
در بیست و دومین جایزه ترویج علم به پاس خدمات تحقیقاتی و علمی دکتر علی اکبر صالحی از وی با حضور آیت الله محقق داماد رییس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم ایران و برخی از اساتید دانشگاه‌ها و محققان کشور تقدیر به عمل آمد و از سوی انجمن ترویج علم لوح یادبودی اعطا شد.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری ایسنا، تاریخ انتشار: ۲ دی ۱۴۰۰، کد خبر:۱۴۰۰۱۰۰۲۰۱۲۵۹، www.isna.ir
برگزیده ها