شعار سال: امیر هاشمی مقدم، پژوهشگر فرهنگی و عضو بخش تحلیلی یک رسانه، در یادداشتی به بهانه‌ی انتشار یک ویدیو نوشت:

به‌عنوان کسی که سال‌هاست دارم از حقوق جانوران دفاع می‌کنم (و مثلا همین چند روز پیش هم در نقد خرید ماهی قرمز برای سفره هفت‌سین در همین کانال نوشتم)، گاهی احساس می‌کنم باید از دست برخی طرفداران حقوق حیوانات به خداوند پناه برد.

کلیپ زیر نشان می‌دهد چگونه یک خانم ظاهرا طرفدار حقوق سگ‌ها، جلوی یک مرد روستایی را گرفته و سگی که برای گله‌داری خریداری کرده را به زور از او می‌گیرد؛ با این توجیه که آن مرد لابد برای شهرداری کار می‌کند و می‌خواهد سگ یادشده را بکشد. مرد به جان چهار فرزندش سوگند می‌خورد که برای شهرداری کار نمی‌کند و سگ را برای گله‌داری خریده. اما دختر مدافع حقوق سگ‌ها به خودش و چهار فرزندش توهین زشتی می‌کند. اسف‌بار اینکه مادر آن دختر هم دارد از این رفتار پر افتخار دخترش فیلم می‌گیرد و به التماس‌های مرد روستایی برای میانجی‌گری توجهی نمی‌کند.

 

شوربختانه بسیاری از رفتار‌هایی که ظاهر محیط زیست‌گرایی و حیوان‌دوستی دارد، دقیقا در جهت خلاف این اهداف عمل می‌کند. برای نمونه اکنون جمعیت سگ‌های خیابانی و بیابانی (و به‌طور کلی آنچه سگ ولگرد نامیده می‌شود) بسیار زیاد شده و خود این‌ها یکی از اصلی‌ترین خطرات برای محیط زیست ایران هستند. بسیاری از گونه‌های جانوری کمیاب ایران از سوی همین گله‌های سگ ولگرد مورد حمله قرار گرفته و خیلی اوقات با تهدید جمعیتی روبرو شده. در برخی جزایر ایرانی خلیج فارس تا چند سال پیش گله‌های آهو را می‌شد حتی در کوچه و خیابان‌ها نیز دید. اما اکنون تقریبا چنین چیزی محال است. چرا که یا به‌طور کلی این آهوان از میان رفته‌اند و یا آنکه شمارشان بسیار کاهش یافته و به اندازه‌ای نیست که بتوان به سادگی دیدشان. یکی از دلایل این پدیده، گله‌های سگ ولگردی است که به آن‌ها حمله کرده و این آهوان را شکار می‌کنند (البته آلودگی‌های محیط زیستی به‌ویژه در بخش نفت و همچنین شکار غیرقانونی نیز از دیگر دلایل عمده این کاهش شمار آهوان در جزیره‌های خلیج فارس است). پیشنهاد می‌کنم این یادداشت عادل نیکجو که چند وقتی است برای انجام پایان‌نامه دکترایش در قشم به سر می‌برد را در اینستاگرام بخوانید. [لینک]همچنین کلیپ‌هایی در دست است که نشان می‌دهد چگونه گله‌های سگ در برخی نقاط ایران به پلنگ، خرس و گراز حمله کرده و آن‌ها را می‌کشند. احتمالا یوزپلنگ و برخی گونه‌های دیگر نیز چنین تجربیاتی در برخورد با گله‌های سگ ولگرد داشته باشند. دقیقا دو شب پیش که از تهران به اصفهان می‌رفتم، در یکی از جایگاه‌های پمپ بنزینِ سر راه، گله‌ای از سگ‌ها که شاید شمارشان بیش از ۲۰ تا بود آنجا ایستاده و به برخی از خودرو‌ها حمله می‌کردند. موارد مشابه دیگر نیز گاهی این‌سو و آن‌سو دیده می‌شود. این‌ها هشدار‌هایی جدی است که نباید به سادگی از کنارشان گذشت.

شخصا تا چند سال پیش معمولا در خودرو نان خشک، استخوان و… داشتم و هر کجا سگ ولگردی می‌دیدم غذایش می‌دادم. اکنون اعتراف می‌کنم که آن رفتارم به شدت نادرست بوده و باعث می‌شد ساختار و نظم «تنازع بقا» و «انتخاب اصلح» را به هم بزنم و به رشد جمعیت سگ‌ها که چنانچه نامتعادل باشد، تهدیدی است علیه دیگر گونه‌های جانوری بعضا کمیاب و در خطر انقراض، کمک کنم.

البته سال‌هایی که در ترکیه دانشجو بودم، همراه دیگر دانشجویان به وضعیت سگ‌ها و دیگر جانوران رسیدگی و مثلا آن‌ها را تغذیه می‌کردم. اما در ترکیه عموما برنامه‌های عقیم‌سازی و واکسیناسیون این حیوانات به‌طور منظم و جدی انجام می‌شود (این یادداشتم را که به مقایسه شرایط سگ‌های ولگرد در ایران و ترکیه پرداخته و در واقع نقدی بوده بر یکی از موضع‌گیری‌های دکتر حسین آخانی عزیز، توضیحات بیشتری در این باره می‌دهد).

 

به نظر می‌آید در سال‌های اخیر در بسیاری از زمینه‌ها دچار افراط و تفریط شده‌ایم. حقوق حیوانات و محیط زیست نیز یکی از آنهاست. از یکسو شهرداری‌ها و برخی از دیگر نهاد‌های مسئول در این زمینه برنامه‌های عمدتا غیر کارشناسانه (همچون اجیر کردن تفنگداران برای کشتار بی‌رحمانه سگ‌ها) در پیش می‌گیرند و از سوی دیگر برخی از مردم در واکنش به چنین رفتارهایی، با غذارسانی به سگ‌ها و گربه‌های خیابانی و نیز برخی رفتار‌های احساساتی از آن لبه‌ی بام می‌افتند.

یادآوری: این یادداشت به قلم کسی است که تاکنون ده‌ها یادداشت در دفاع از حقوق جانوران و محیط زیست در رسانه‌ها نوشته، اما اکنون از رفتار‌های احساسی برخی ایرانیان در زمینه دفاع از حیوانات و نیز تهدید‌های این حیوانات علیه دیگر گونه‌های جانوری و محیط زیست به شدت نگران است.

 

شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از پایگاه خبری و تحلیلی انصاف، تاریخ انتشار: ۲۶ اسفند ۱۴۰۰، کد خبر: ۳۳۵۴۹۷، www.ensafnews.com