شعار سال: محمد شریفی مقدم در واکنش به خبر نهایی شدن مصوبه تعرفههای خدمات پرستاری در هیات وزیران، با اشارهای به کش و قوسهای اجرای این قانون طی ۱۵ سال، گفت: «تا سال ۷۵ مدل پرداخت در وزارت بهداشت مثل سایر وزارتخانهها بود و در آن زمان تفاوت پرداختها میان کادر پزشک و غیر پزشک یک تا دو برابر بود. از سال ۷۵ طرحی به نام طرح نوین خودگردانی بیمارستانها اجرا شد به این بهانه که این طرح میتواند به درآمد بیمارستانها کمک کند در حالی که چنین نبود.»
وی در ادامه گفت: «در دهه ۷۰ برای هزار خدمت پزشکان تعرفه تعیین کردند و گفتند اگر عمل حراجی صورت گیرد به اسم پزشک ثبت میشود و یک درآمدی ایجاد میشود که اگر جزء حرفهای آن را صد در صد بگیریم تا ۶۵ درصد درآمد به جیب پزشک میرود ۵ درصد این درآمد هم به جیب روسای دانشگاهها میرود، ده درصد به بیمارستان اختصاص پیدا میکند که بسیار ناچیز است و حتی هزینه لوازم مصرفی بیمارستان هم نمیشود و ۲۰ درصد این درآمد صرف نیروهای غیرپزشک میشود.»
۷۰ درصد درآمد بیمارستانها به جیب پزشکان میرود
وی افزود: «تناسب نیروی پزشک و غیرپزشک در بیمارستانها به این صورت است که ۹۳ درصد نیروی بیمارستانها غیرپزشک هستند و تنها ۷ درصد پزشک هستند یعنی ۷۰ درصد درآمد بیمارستانها صرفا به اسم پزشکان تمام میشود این یک اختلاف فاحشی در پرداختیها ایجاد میکرد که اختلاف درآمد نیروی پزشک و غیر پزشک حتی تا ۳۰، ۴۰ برابر هم میرسید که در آن زمان مورد اعتراض بقیه گروهها از جمله پرستاران که بیشترین گروه غیرپزشک را تشکیل میدهند قرار گرفت. نظام پرستاری هم نسبت به این موضوع اعتراض داشت.»
سیستم مافیای پزشکی اجازه افزایش پرداختی به پرستاران را نداد
وی گفت: «اعتراضات نسبت به اختلاف فاحش درآمد ادامه داشت. در زمان وزارت دکتر مسعود پزشکیان بر وزارت بهداشت در اواخر سال ۷۹ اعتراضات جامعه پرستاری را مطرح کردیم که وی هم نحوه پرداختیها را ناعادلانه دانست و چندین بار خواست پرداختی به پرستاران را افزایش دهد، اما سیستم مافیای پزشکی این اجازه را نداد. در آن زمان یکی از مسولان در وزارت بهداشت اظهار کرد این ۲۰ درصد از درآمد بیمارستانها که به نیروهای غیرپزشک میدهیم از صدقه سری پزشکان است و این درآمد را پزشکان برای بیمارستانها تولید میکنند که حرف این انگیزهای برای نظام پرستاری و جامعه پرستاری شد که تعرفههای پرستاری را قانونی کنیم.»
هدف اصلی قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری
وی در ادامه گفت: «تا سال ۸۶ قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری در مجلس به تصویب رسید و در خود قانون هم به صراحت اعلام شده خدمات پرستاری باید در قالب بستههای خدمتی مثل بقیه گروهها تعریف شود، اما در این ۱۵ سال همواره وزارت بهداشت از ابتدا مخالف اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری بود.»
شریفی مقدم تاکید کرد: «هدف اصلی و شاه بیت تصویب قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری این بود که عدالت در پرداختها ایجاد شود و پرداختها در گروههای پزشکی و پرستاران عادلانه شود. برای این قانون ده هزار ساعت کار کارشناسی صورت گرفته بود و برای خدمات پرستاری مانند خدمات پزشکی به صورت موردی تعرفه تعیین کردند.»
در طرح تحول سلامت یک شبه خدمات پزشکان را تعرفه دار کردند
وی در ادامه گفت: «البته به تدریج به تعداد خدمات پزشکی تعرفه دار اضافه شد تا اینکه طرح تحول سلامت اجرا شد و تعداد خدمات پزشکی تعرفه دار از هزار خدمت به ۴ هزار خدمت رسید و سپس در طرح تحول سلامت یک شبه خدمات پزشکان را ۴ هزار خدمت به ۸ هزار خدمت تعرفه دار کردند و در حال حاضر در کتاب ارزش نسبی خدمات سلامت ده هزار نفر ساعت خدمت پزشکان را تعرفه گذاری کرده اند که نزدیک به ۸ هزار خدمت مربوط به پزشکان است و دو هزار خدمت هم به صورت غیرمستقیم برای پزشکان مثل پزشکان آزمایشگاهها و پیراپزشکان و ماماها تعرفه گذاری شده است.»
معاونت پرستاری وزارت بهداشت وقت، بر علیه پرستاران!
وی تاکید کرد: «در یک دوره یکی از روسای جمهور ۶ دستور برای اجرای تعرفههای خدمات پرستاری داد که معاون اول وی کمیتهای را در بالاترین سطح تشکیل داد و بارها رییس جمهور وقت به وزارت بهداشت دستور اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری را داد، اما مافیای وزارت بهداشت اجازه اجری این قانون را در آن دوران ندادند مستندات این مسئله وجود دارد. در دولت بعد از آن این موضوع کمی کمرنگتر شد، ولی باز هم با پیگیریهایی که شد چندین بار موضوع تعرفههای پرستاری در سال ۹۵-۹۶ به کمیسیون اجتماعی دولت رفت و در این کمیسیون همه موافق اجرای این قانون بودند، اما معاونت پرستاری وزارت بهداشت به عنوان نماینده وزارت بهداشت تنها مخالف در این کمیسیون بود که با اجرای این قانون مخالفت کرد و اجرای این قانون از دستور کار دولت خارج شد.»
نهادهای پرستاری در اختیار سیستم وزارت بهداشت هستند
وی افزود: «در اواخر دولت روحانی آیین نامه این قانون را تصویب کردند در حالی که قانون سال ۸۶ میگوید باید ظرف ۶ ماه آیین نامه این قانون توسط وزارت رفاه، وزارت بهداشت و سازمان نظام پرستاری تهیه شود و به شورای عالی برود و تصویب شود و اجرایی شود بعد از تایید دولت، اما اجرای این قانون از ۶ ماه به ۱۵ سال رسید. در اواخر دولت روحانی این آیین نامه تصویب شد و قرار شد بستههای خدمتی را وزارت بهداشت، وزارت رفاه و سازمان نظام پرستاری تهیه کنند، اما معاونت پرستاری وزارت بهداشت که ابزار دست سیستم پزشک سالار بود مانع شد. مشکل ما در پرستاری این است که نهادهای پرستاری متاسفانه در اختیار سیستم وزارت بهداشت هستند.»
بی توجهی به دستور مقام معظم رهبری و سران سه قوهوی در ادامه گفت: «زمانی که آقای رییسی رییس قوه قضاییه بود دستور داد قوانین برجای مانده پرستاری احصا شود، اما اقدامی صورت نگرفت. علیرغم تمام اقدامات کارشناسی طی این ۱۵ سال و پیگیریهای جامعه پرستاری و سران سه قوه و مقام معظم رهبری که در سال ۹۹ در روز پرستار به صراحت اعلام کردند باید قانون تعرفه گذاری پرستاری به نفع پرستاران اجرایی شود باز هم به این موضوع توجه نشد تا اینکه در سال ۱۴۰۰ مقام معظم رهبری اظهار کردند باید این قانون اجرایی شود.»
وی درباره نهایی شدن مصوبه تعرفههای خدمات پرستاری در هیات وزیران در امسال گفت: «تعرفه گذاری هر خدمتی در وزارت بهداشت یک فرمول و رویهای دارد به این صورت که هر قسمتی که میخواهند برای آن تعرفه تعیین کنند بررسی میکنند چقدر ریسک خطر برای عامل انجام خدمت دارد و چقدر ریسک خطر برای بیمار دارد، چقدر وقت صرف ارائه این خدمت میشود و ارائه کننده خدمت چه مدرکی دارد. انتظار ما این بود که خدمات پرستاری را هم مثل سایر گروههای پزشکی جزء به جزء تعرفه گذاری کنند. مثل خدمات پزشکی که ده هزار تعرفه دارد برای جامعه پرستاری ممکن است این خدمات به ۶ هزار خدمت برسد البته پرستاران خدماتشان متنوعتر و پرتکرارتر است.»
انتظار جامعه پرستاری در تعیین تعرفهها برآورده نشدشریفی مقدم گفت: «انتظار جامعه پرستاری این بود که با همان ترازو و فرمولی که خدمات پزشکی تعرفه گذاری شده بود برای پرستاران هم به همین صورت اعمال شود، اما متاسفانه سه نهاد وزارت بهداشت، وزارت رفاه و نظام پرستاری تعرفههای پرستاری را به روشی دیگر تعیین کردند. به این صورت که یک بیمار که در یک بخش بستری میشود پرستار یکسری خدمت به این بیمار ارائه میدهد از جمله اینکه بیمار را پذیرش میکند، فشارخون بیمار را میگیرد، ممکن است سرم یا دارو تزریق کند اینها را جمع کردند و گفتند به جای اینکه جزء به جزء خدمت پرستای را تعیین کنیم یک رقم برای آن در نظر بگیریم رقم هم با k تعیین میشود. هر K نزدیک به ۱۴ هزارتومان است.»
۸۰ هزارتومان تعرفه مراقبت ۲۴ ساعته از یک بیمار در بخشوی در ادامه گفت: «گفتند ما حساب کردیم یک بیمار که به عنوان مثال در بخش جراحی بستری میشود ۶K برای آن در نظر گرفتند که نزدیک به ۸۰ هزار تومان میشود. این مبلغ ۸۰ هزارتومان بابت کلیه خدماتی است که گروه پرستاری برای بیمار در ۲۴ ساعت ارائه میدهند یعنی حتی این تعرفه کمتر از ویزیت یک پزشک متخصص است. بعد گفتند تعرفههای پرستاری برای بقیه بخشها را نیز مانند بخش جراحی تعیین میکنیم. نزدیک به ۱۰۰ تنوع بخش داریم که تعرفههای پرستاری این ۱۰۰ بخش را در یک سطح در نظر گرفتند و تعرفه خدمت پرستاری در این بخشها همه ۶K میشود و ۱۷ بسته در نظر گرفتند و تعرفه پرستاری ۹۰ درصد بخشها را به همین شکل دسته بندی کردند، اما بخش روان ۵K و برخی بخشها را حتی دو دهم K در نظر گرفتند و کلا خدمات پرستاری را در یک سطح که ۱۷ ستون است خلاصه کردند.»
وی گفت: «این نوع تعرفه گذاری اصلا آن چیزی نبود که جامعه پرستاری انتظار آن را داشت با این روش تعرفه گذاری در حق بیماران هم اجحاف میشود. در سیستم پزشکی هر بیماری هر خدمتی که دریافت میکند یک تعرفه خاص دارد به عنوان مثال یک بیمار که عمل ارتوپدی انجام دهد چندین مدل جراحی وجود دارد که سن بیمار، نوع بخیهای که برای بیمار میزنند اینکه بخیه در کدام قسمت بدن بیمار زده شود هر کدام تعرفه پزشکی خاص خود را دارد بنابراین میبینیم که تعرفههای پزشکی را اینچنین ریز به ریز دیده اند، ولی در خصوص پرستاری چنین نیست.»
شریفی مقدم افزود: «با این روش تعرفه گذاری به بیماران هم ظلم شده است در یک بخش جراحی بیماران متفاوت هستند به عنوان مثال یک بیمار جوان که آپاندیسش را عمل میکنند همه کارش را خودش انجام میدهد، ولی یک فرد سالمندی که مثلا کیسه صفرایش را عمل کنند و نیاز به این دارد که ۹۰ درصد کارش را پرستار انجام دهد، اما بیمار جوان شاید ده درصد نیاز به خدمت پرستار داشت باشد، اما هر دوی این بیمار یک مبلغ یکسان یعنی ۸۰ هزارتومان را باید پرداخت کنند.»
بی عدالتی در اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاریتعرفههای پرستاری را خلاصه کردندوی گفت: «بعد از ۱۵ سال و اینهمه کار کارشناسی، در نحوه اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری بی عدالتی شده است. جامعه پرستاری ۱۵ سال چشم انتظار این بود که تحولی در پرداختیهای آنها صورت گیرد. اگر تعرفههای پرستاری به صورت واقعی انجام میشد شاید کارانه یک پرستار از کارانه یک پزشک هم بیشتر میشد به دلیل اینکه درست است که ارزش خدمت پرستار از خدمت یک پزشک کمتر است، ولی تکرار خدمتی که ارائه میدهد و تنوع خدماتی که دارند بیشتر است لذا ممکن است کارانه یک پرستار از کارانه یک پزشک بیشتر شود. در دنیا هم چنین است که هرکسی که بیشتر کار کند باید دریافتی بیشتری داشته باشد، ولی در ایران تعرفههای پرستاری را خلاصه کردند و سقف هم برای آن گذاشته اند و یک بودجه ۵ هزار میلیاردی گرفتند و آن را بر تعداد تختهای بیمارستانی تقسیم کرده اند و یک رقمی را تعیین کرده اند که این اصلا با روح قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری سازگاری ندارد. کاری کردند جامعه پرستاری از اجرای قانون تعرفه گذاری پشیمان شوند.»
شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از سلامت نیوز، تاریخ انتشار:۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۱، کد خبر: ۳۳۹۲۱۳، www.salamatnews.com