شعار سال : به منظور ارتقا خدمات رسانی ، افزایش شفاف سازی ها و اطلاع رسانی ها منجر به کاهش کلاهبرداری یا سو استفاده از حساب مشتریان، بانک ها اقدام به ارایه خدمات پیامکی برای هر تراکنش بانکی می کنند.عموم این پیامک ها( موبایل بانک، اینترنت بانک، رمز دوم و غیره ) رایگاه بوده و تنها حوزه واریز و برداشت از حساب، در صورت انتخاب داوطلبانه صاحب حساب، دارای هزینه است. ممکن است هزینه هر پیامک در شرایط عادی مثلا 10 تومان باشد، اما شهروندان مسلما مطلع هستند که این مبلغ برای بانک ها حدود 30 تومان است که توسط اپراتورها اخذ می شود. مبلغ مورد اشاره برای پیامک با تعداد کارکترهای پایه بوده و در حالت عادی ، یک پیامک بانکی در حد دو پیامک پایه بعلاوه هزینه 30 تومانی کسر شده برای خزانه دولت، هزینه بر می باشد(حدود 90 تومان برای هر پیامک).
طرف دیگر داستان را باید در افزایش تمایل مردم به استفاده از خدمات پولی کارت محور ( الکترونیک) و الزام و حرکت نظام اقتصادی به تقویت این شیوه مبادلات پولی و خرید کالا و خدمات جستجو نمود. یک شهروند حقیقی (نه حقوقی و فعال اقتصادی) در جامعه هم بطور متوسط سه تراکنش در روز را انجام داده ( نظیر استفاده از کارتخوان، عابر بانک،بانکداری موبایلی و اینترنتی، ...) و به تبع آن، پیامک برایش ارسال می شود. همه این موارد برای مشتریان رایگان بوده و هزینه ها توسط بانک ها پرداخت می شود.
به هر اندازه که بر میزان فعالیت اقتصادی افراد اضافه شود(حساب های صنفی ، شخصیت های حقوقی و شرکتی) ، تعداد تراکنش های پرداخت و دریافت از حساب افزایش یافته و ارسال پیامک ها هم زیادتر خواهد شد. زمانی این واقعیت را بهتر متوجه می شویم که بدانیم در کشوری نظیر کشور ایران، حدود 18میلیون دستگاه کارتخوان قانونی و غیر قانونی فعال بوده که با اتصال به درگاه مالیاتی به حدود 9 میلیون تقلیل وضع داده است (بیشتر از کل 28 کشور اروپایی کارتخوان داشتیم). کشور در حدود 63 هزار دستگاه عابر بانک فعال و در حال ارایه خدمات دارد. در کشور در حدود 400 میلیون کارت بانکی( همه نوع) فعال است. در کشور میلیون ها ثبت شرکت و ثبت واحد صنفی فعال داریم.
داستان تکراری هزینه دریافت پیامک بانکی
یکی از رسانه ها با انتشار تصویری از رقم یکی از بانکهای خصوصی بابت هزینه ارسال پیامک واریز و برداشت وجه از حساب، آورده بود، پیام ارسالی مخاطبان نشان میدهد برخی بانکهای خصوصی هزینه ۱۰۰ هزار تومان بابت ارسال پیامک بانک از حساب مشتریان خود کسر کردهاند. این رسانه ، هیچ اشاره ای به داوطلبانه بودن انتخاب این خدمات و همچنین شخصیت حقوقی طرف حساب ، نکرده است.
با شیطنتی خاص ، یک خبر سوخته قبلی (منتشره در شهریور 1401) با تصویری به روز گردیده از پیامک ارسالی، در رسانه های دست دوم مرتبط با یک رسانه خاص و رسانه های کم اثر تر( اصطلاحا حاشیه ای)، بازنشر می شود. تمرکز بازنشر هم بر فضای مجازی نیم بند موجود قرار داشته و مثلا راهبرد موج سازی چند قله ای منجر به تخریب، دنباله گیری می شود.
اصل داستان و مصوبات قانونی موجود :
در آذر ماه 1400 محمدرضا جمشیدی دبیر کانون بانک ها و موسسات اعتباری خصوصی اظهار کرد، طبق آخرین مصوبه شورای عالی کانون بانکهای خصوصی هزینه سرویس پیامکی بانکهای خصوصی برای هر حساب بانکی متعلق به اشخاص حقیقی و حقوقی به ترتیب به ۲۰ و ۱۰۰ هزار تومان افزایش پیدا کرد که بانکها ملزم به دریافت این مبلغ هستند و باید آن را در دو یا یک نوبت به شرط اطلاع به مشتری و اعلام رضایت او دریافت کنند که تنها در صورت رضایت مشتری حق کسر این هزینه از حساب مشتری را دارند.
تکرار داستان در شهریور 1401 و ایجاد حاشیه ها برای یک بانک بزرگ خصوصی باعث شد که کانون بانکهای خصوصی در واکنش به گرانی پیامک بانکها ، اعلام کند: طبق بخشنامه آبان ۹۹ بانک مرکزی، هزینه ارسال پیامکهای بانکی ۳۰ تومان به اضافه هزینه پیامک یا حق اشتراک سالانه متناسب با کارکرد مشتری تعیین شده است. به همین دلیل بانکها میتوانند با توجه به تعداد تراکنشهای مشتریان و هزینههای مرتبط (از جمله نرم افزاری، سخت افزاری و اداری) نسبت به هزینه یابی و مطالبه از مشتریان اقدام کنند. کانون بانکها پس از ابلاغ بخشنامه تلاش کرد هماهنگی را با توجه به متوسط هزینهها تعیین کند. زیرا علیرغم گذشت زمان، مشکلات در تمهید امکانات الکترونیکی، تعداد زیادی از بانکها امکان یکسان سازی تعیین هزینه مربوطه را علیرغم افزایش شدید آن فراهم نکردند؛ لذا این امکان برای بانکها به وجود آمد کارمزد مربوطه را حتی با اغماض بخشی از هزینهها تعیین و به مشتریان اعلام و صرفاً بر اساس رضایت آنان اقدام کنند.
هزینه هر پیامک براساس قراردادهای منعقده با اپراتور اول ۲۶.۸ تومان و ایرانسل ۳۰.۸ تومان (صرفاً برای تعداد مشخصی از حروف و اعداد) است که در سال جاری ۳۰ تومان جهت واریز به حساب خزانه به این مبالغ اضافه شد. ارسال هر پیامک به منظور تراکنشهای واریز و برداشت با توجه به تعداد حروف و اعداد حداقل شامل دو پیامک خواهد شد. از این رو هزینه هر پیامک برای مشتریان صرف نظر از هزینههای سخت افزاری، نرم افزاری و اداری برای اپراتور همراه اول و ایرانسل، حداقل ۵۹.۶ و ۶۷.۶ تومان برای بانکها هزینه خواهد داشت که دلیلی بر نادرستی خبرهای منتشره در این زمینه است. با توجه به اینکه ارسال پیامکها و پرداخت هزینه اعلامی هر یک از بانکها به صرف اعلام موافقت و درخواست مشتریان انجام میگیرد و در صورت عدم رضایت مندی آنان نسبت به بهرهمندی از این خدمت، هیچ گونه هزینهای به آنان تعلق نخواهد گرفت، اما مشتریان میتوانند همچون گذشته از خدمات پیامکهای ورود به اینترنت بانک، موبایل بانک، رمز دوم پویا و یا سایر پیامهای مشابه آنها رایگان بهرهمند شوند.
نظیر این نوع خدمات دهی هزینه ای را در زمان استفاده از عابر بانک ها و درخواست چاپ یا روئیت موجودی حساب هم می توانیم ملاحظه کنیم. صدای کسی هم بلند نمی شود و اما برای یک بانک پیشرو و موفق و مورد اعتماد و رضایت مشتریان ، دنبال حاشیه سازی هستیم؟ با پیش فرض ارسال و دریافت یک پیامک واریز و برداشت وجه ، افکار عمومی را از شخصیت حقوقی یا حقیقی صاحب حساب دور نموده و هیچ اشاره ای هم به داوطلبانه بودن ارایه این نوع خدمات نمی شود؟
سوال اینجاست که با توجه به ادله های ارایه شده و مصوبات قانونی موجود که به احتمال زیاد، رسانه های منتشر کننده اخبار شیطنت آمیز، بخوبی از آن مطلع هستند و همچنین با توجه به داوطلبانه بودن استفاده از این نوع خدمات، چه نیتی را می توان برای تولید و انتشار این نوع اخبار، مورد توجه قرار داد؟ قضاوت را به خود شهروندان می سپاریم.
اختصاصی پایگاه تحلیلی خبری شعار سال،برگرفته از منابع گوناگون