دفاع سلبی از وضع موجود ارزشیابی کیفی و حساسیت پائین به رخوت دانش آموزان با هیولا تراشی از ارزشیابی کمی

محمد محمدی مدیرکل آموزش پیش دبستانی و دبستانی وزارت آموزش و پرورش گفت: در دوره ابتدایی نمی‌توان مفهوم کیفیت علمی دانش آموز را وزن کرد. ارزشیابی توصیفی به صورت دقیق‌تر کیفی-توصیفی است. در دوره ابتدایی الزامی است که تفکر و نگاهمان را از یادگیری وزنی به یادگیری کیفی انتقال دهیم. وی افزود: باید بپذیریم این دانش آموزان، فرزندان عصر جدید هستند و همانطور که در مهارت فناوری از نسل‌های قبلی جلوتر هستند در ارزیابی وضعیت علمی آن‌ها نیز باید متفاوت عمل کرد. ارزش‌گذاری روی موضوع سطح علمی دانش آموزان کیلویی نیست. از خانواده‌ها خواهش می‌کنیم اعتماد کنند و اجازه دهند مدرسه با آخرین آموزه‌های ارزشیابی علمی کارش را انجام دهد و ما نیز قطعا اشکالات موجود را برطرف می‌کنیم تا چشم‌انداز مطلوبی برای بچه‌های ایران ترسیم کنیم.

شعار سال: «محمد محمدی» مدیرکل آموزش پیش دبستانی و دبستانی وزارت آموزش و پرورش در خصوص ارزشیابی به شیوه توصیفی در مقطع ابتدایی و قابل درک بودن آن برای دانش آموزان و آگاهی آن‌ها از وضعیت تحصیلی‌شان توضیح داد: این سوال در واقع سوال کلیدی آموزش و پرورش و حتی حوزه تعلیم و تربیت است؛ وقتی ما بزرگسالان به عنوان مثال برای خرید میوه به مغازه‌ای می‌رویم برایمان مهم است که صرفا پنج کیلو میوه بخریم یا اینکه کیفیت میوه‌ای که خریدیم برای ما مهم‌تر است؟ کیفیت برای ما مهم‌تر است و واقعیت در دوره ابتدایی هم به این صورت است که این دوره، دوره کمیت نیست بلکه دوره کیفیت است.

مدیرکل آموزش پیش دبستانی و دبستانی وزارت آموزش و پرورش افرود: در دنیا هم به این دوره آموزشی، دوره آموزش و پرورش عمومی می‌گویند و کودک در شش سال ابتدایی باید مهارت‌های مورد نیاز زندگی شایسته‌ای را کسب کند که اگر در آینده نقش‌هایی در زندگی جمعی و فردی برعهده گرفت، در آن جایگاه نیز فرد مناسبی باشد.

محمدی با تاکید بر اینکه نمی‌توان در دوره ابتدایی مفهوم کیفیت علمی دانش آموز را وزن کرد، اظهار کرد: نمی‌توان گفت کیفیت کار دانش آموز در این دوره با عدد چقدر است. ارزشیابی توصیفی به صورت دقیق‌تر کیفی-توصیفی است. در دوره ابتدایی الزامی است که تفکر و نگاهمان را از یادگیری وزنی به یادگیری کیفی انتقال دهیم.

او یادآور شد: مطالعات دینی، علمی و جهانی در موضوع اهمیت یادگیری کیفی شکی ندارند، اما اینکه چنین مهمی را چطور اجرا می‌کنیم، نقد‌هایی وجود دارد. ما قرار است با این شیوه کیفیت یادگیری را بسنجیم. سنجش کیفیت یادگیری کار سختی است و ابزار آن امتحانی نیست که بعد از تصحیح به دانش آموز بگوییم ۱۶ شدی یا ۲۰. کیفیت یادگیری بستگی به عملکرد کودک دارد.

محمدی تصریح کرد: کودک باید آرامش داشته باشد و اضطراب برای او سم است، حالا ریاضی را ۲۰ بشود، اصلا بتواند هر مسئله ریاضی را حل کند، اما وقتی آرام نیست چه سودی دارد؟ ما در دوره ابتدایی بچه‌هایی می‌خواهیم که در محیطی آرام باشند و از زندگی لذت ببرند. هزار بار به ما دروغ گفتند کودکی مقدمه زندگی است، اشتباه می‌کنند؛ کودکی عین زندگی است.

مدیرکل آموزش پیش دبستانی و دبستانی وزارت آموزش و پرورش با تاکید بر اینکه ارزشیابی توصیفی در عین حال که می‌گوید کودکی زیباترین دوره زندگی است، باید بهترین استفاده را نیز از این زمان برد. وقتی ارزشیابی را در ابتدایی به صورت قطره‌ای کنیم یعنی دانش آموز با ۱۹ یا ۱۹.۷۵ شدن درگیر شود، به جای اینکه عمیق فکر کند قطره‌ای فکر می‌کند.

محمدی با طرح این پرسش که آیا در حال حاضر ارزشیابی توصیفی در کشور به خوبی اجرا می‌شود، اینطور پاسخ داد: خیر، اما امروز نقد‌های زیاد و جدی به ارزشیابی کیفی و توصیفی داریم. این ارزشیابی یک سری اصلاحات جدی نیاز دارد که این اصلاحات را آغاز کرده‌ایم و با معلمان و نظر خبرگان آن‌ها به جمع‌بندی‌هایی رسیده ایم. همچنین از چند دانشگاه معتبر کشور نظراتشان را احصا می‌کنیم و بعد از پایان علمی نتایج این کار را به شورای عالی آموزش و پرورش انتقال می‌دهیم. اطمینان می‌دهم که در آیین نامه جدید ارزشیابی کیفی توصیفی که سعی می‌کنیم به زودی منتشر شود حداقل اندکی از اشکالات و نواقص کار را بگیریم.

او با اشاره به اینکه خانواده‌ها با نظام ارزشیابی کمی تربیت و بزرگ شده اند، گفت: امروز خانواده‌ها می‌خواهند نتایج ارزشیابی کیفی بچه‌هایشان را به کمی ترجمه کنند که این امر شدنی نیست. باید بپذیریم این دانش آموزان، فرزندان عصر جدید هستند و همانطور که در مهارت فناوری از نسل‌های قبلی جلوتر هستند در ارزیابی وضعیت علمی آن‌ها نیز باید متفاوت عمل کرد. ارزش‌گذاری روی موضوع سطح علمی دانش آموزان کیلویی نیست. از خانواده‌ها خواهش می‌کنیم اعتماد کنند و اجازه دهند مدرسه با آخرین آموزه‌های ارزشیابی علمی کارش را انجام دهد و ما نیز قطعا اشکالات موجود را برطرف می‌کنیم تا چشم‌انداز مطلوبی برای بچه‌های ایران ترسیم کنیم.

محمدی در پاسخ به این سوال که آیین نامه جدید ارزشیابی کیفی توصیفی تا چه زمانی تدوین و منتشر خواهد شد، اظهار کرد: ما نمی‌توانیم در آیین نامه امسال دست ببریم چرا که نوبت اول امتحانات سال تحصیلی جاری تمام شده و این یعنی تا ۳۱ شهریور ۱۴۰۲ نمی‌توانیم در آیین دست ببریم اگر هم این کار را کنیم خیلی محدود خواهد بود، اما برای سال تحصیلی بعدی قطعا آیین نامه ارزشیابی اصلاح شده و اصلا ما موظف به این کار هستیم.