پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

سرویس ویژه نمایندگی لنز و عدسی های عینک ایتالیا در ایران با نام تجاری LTL فعال شد اینجا را ببینید  /  سرویس ویژه بانک پاسارگارد فعال شد / سرویس ویژه شورای انجمنهای علمی ایران را از اینجا ببینید       
پنجشنبه ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ - 2024 March 28
کد خبر: ۳۸۷۸۰۱
تاریخ انتشار : ۲۷ فروردين ۱۴۰۲ - ۱۵:۵۱
امروزه، دسترسی امارات متحده عربی به غذا به قدرت سیاسی و اقتصادی آن بستگی دارد، که خود را در ظرفیت لجستیکی و امکانات مالی آن برای به دست آوردن زمین و کالاهای کشاورزی نشان می دهد. لجستیک ویژگی اصلی امنیت غذایی امارات است که به تسهیل در ادغام با سرزمین‌های جدید، تشدید الگوهای توسعه ناهموار جغرافیایی و دگرگونی در حرکت فیزیکی کالاهای اساسی کمک کرده و به طور متفاوت دولت‌ها را در بازارهای کشاورزی منطقه‌ای و بین‌المللی ادغام می‌کند.

شعارسال: برای کشورهایی مانند امارات متحده عربی که 80 درصد به واردات مواد غذایی وابسته هستند، مسئله وابستگی و آسیب پذیری امنیت غذایی از منظر سیاسی، در استراتژی امنیت غذایی ملی امارات متحده عربی که تلاش می‌کند با مسائل فقدان آب و کمبود زمین‌های قابل کشت از طریق رویکرد چند جانبه "سرمایه‌گذاری تکنولوژیک و تنوع منابع واردات" مقابله کند، جایگاه ویژه ای دارد. هدف استراتژی امنیت ملی غذا و آب در این کشور"حمایت از تسهیل تجارت کشاورزی از طریق حمایت تمام عیار دولتی و تضمین امنیت غذایی تحت هر شرایطی" است. این یادداشت به تأثیر این سیاست با استفاده از شرکت های تجاری و لجستیکی اماراتی، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های حمل‌ونقل و ردپای امارات بر رژیم غذایی منطقه ای و بین المللی ناشی از این رویکرد به امنیت غذایی می پردازد.

 

اقتصاد سیاسی شبکه‌ لجستیک کالاهای کشاورزی امارات متحده عربی

*استراتژی "امنیت غذایی شرکتی"

امارات دریافته که تقاضای وارداتی اقتصادهای نوظهور در جنوب جهانی در حال تغییر شکل بازارهای کشاورزی اند و استراتژی "امنیت غذایی شرکتی" امارات متحده عربی در حال تغییر جهت تولید غذا و تثبیت زنجیره کالاهای غذایی از تولید به توزیع است. استراتژی امنیت غذایی شرکتی امارات اساساً یک استراتژی "امنیتی-لجستیکی" مبتنی بر گسترش فرامرزی، کنترل حداکثری زیرساخت‌های لجستیکی و یکپارچه‌سازی زنجیره‌های تامین، دستیابی به زمین‌های کشاورزی فرامرزی، مسیرهای تجاری و ادغام عمودی زنجیره محصولات کشاورزی تحت کنترل شرکت‌های امارات متحده عربی است. در واقع، پیوند "دولتی-شرکتی" و رابطه هم افزایی بین دولت و تجارت کشاورزی و سازماندهی مجدد فضایی تولید کشاورزی از طریق "دریچه فرآیندها و مفصل بندی های منطقه ای خاص" زیربنای مداخلات امارات در بازارهای کشاورزی است. در این میان، فضای لجستیک عرصه مهمی برای اتصال زمین های کشاورزی به بازارهای امارات متحده عربی و تسریع درگردش محصولات عمل می کند. سیستم های لجستیک امارات از مرزها عبور می کنند و از طریق زیرساخت های حمل و نقل شبکه ای حرکت کرده و شبکه های فیزیکی تجارت را گسترش می دهند. با بررسی لجستیک مواد غذایی در امارات متحده عربی، چندین ویژگی مرتبط آشکار می شود. اولا، لجستیک، امکان گشودن مرزهای جدید بهره برداری از منابع طبیعی را فراهم می کند که به نوبه خود انباشت سرمایه را گسترش می دهد. ثانیا، فرسودگی ناشی از استخراج آب از سفره‌های زیرزمینی تجدیدناپذیر در کشورهای حاشیه خلیج فارس، سرمایه‌گذاران خلیج‌فارس را وادار کرده است تا مزارع خود را به هزاران کیلومتر دورتر منتقل کنند.

کشت فراسرزمینی، یک ویژگی حیاتی و در عین حال کمتر مورد بحث در اقتصاد سیاسی خلیج فارس است. امارات متحده عربی به طور خاص سرمایه گذاری های کشاورزی در مقیاس بزرگ را در مصر، اتیوپی و سودان جنوبی انجام داده است. علاوه بر این، کارایی استراتژی امنیت غذایی سازمانی خاص امارات متحده عربی در ادغام عمودی زنجیره‌های تامین زیر چتر شرکت‌های تجاری کشاورزی خصوصی آشکار می‌شود. به این ترتیب، سیاست امنیت غذایی شرکت‌های امارات متحده عربی نه تنها بر تجارت کشاورزی، بلکه بر شرکت‌های حمل‌و نقل نیز متکی است که سرمایه‌گذاری زیادی در بنادر، شهرهای لجستیکی، کریدورها، و جاده‌ها برای باز کردن فضاهای جدید دارند. در واقع، هدف این است که به طور همزمان کنترل ایمن بر مسیرهای حمل و نقل و یکپارچه سازی زنجیره تامین کشاورزی مد نظر باشد. با تسهیل سیاست های امنیت غذایی توسط دولت، شرکت های تجاری و لجستیکی امارات متحده عربی برای تقویت سلطه امارات متحده عربی و ورود به سرزمین های جدید برای کشت فراسرزمینی با یکدیگر همکاری می کنند. این پدیده در سرمایه‌گذاری‌های کشاورزی و لجستیکی امارات در سراسر دره نیل و ساحل دریای سرخ به عنوان مناطق مهم در سیستم غذایی منطقه‌ای کاملا آشکار است.

*نفوذ در قلمروهای ژئواکونومیک جدید

طی 13 سال اخیر؛ امارات نقش اقتصادی، سیاسی و نظامی خود را در کشورهای ساحلی دریای سرخ از جمله مداخلات نظامی مستقیم (یمن)، سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی و کشاورزی بی‌شماری در (اتیوپی، مصر، سودان) و تامین پایگاه‌های نظامی؛ به سرعت گسترش داده است، مجاورت جغرافیایی این بازارها، زمین های کشاورزی بلا معارض، منابع آبی و محصولاتی با حاشیه سود مناسب، این مداخلات را جذاب تر می کند. زیرا هزینه ها و زمان حمل و نقل محصول را کاهش می دهد. در حقیقت پویایی های منطقه ای و رابطه بین سیاست دولت، سیاست غذایی و رویکرد لجستیک و تدارکات، نشان می دهد که از زمان قیام های عربی در سال 2010 امارات متحده عربی استراتژی مداخله جویانه ای را برای تعمیق و ایجاد اتحادهای جدید با این کشورها، بمنظور تسهیل دسترسی به بازارهای کشاورزی آنها و پیوند نزدیک آنها با شبکه های لجستیکی خود آغاز کرده است. امروزه، دسترسی امارات متحده عربی به غذا به قدرت سیاسی و اقتصادی آن بستگی دارد، که خود را در ظرفیت لجستیکی و امکانات مالی آن برای به دست آوردن زمین و کالاهای کشاورزی نشان می دهد. لجستیک ویژگی اصلی امنیت غذایی امارات است که به تسهیل در ادغام با سرزمین‌های جدید، تشدید الگوهای توسعه ناهموار جغرافیایی و دگرگونی در حرکت فیزیکی کالاهای اساسی کمک کرده و به طور متفاوت دولت‌ها را در بازارهای کشاورزی منطقه‌ای و بین‌المللی ادغام می‌کند.

*نگاه امارات به استراتژی لجستیکی غذا

لجستیک به مثابه دریچه ای برای درک ماهیت استراتژی امنیت غذایی امارات متحده عربی، با تمرکز ویژه بر هم افزایی بین بخش های کشاورزی و پیوستگی زنجیره تامین، که با حمایت دولت تقویت می شود عمل میکنداین رویکرد در امارات، نوعی استراتژی نوین لجستیکی را شکل داده است. از نگاه تاریخی، از دهه 1970، بخش غذای امارات متحده عربی دستخوش دگرگونی اساسی شده است، و از اتکا به سیستم کشاورزی معیشتی همراه با تجارت سنتی فاصله گرفته و به وابستگی شدید به مواد غذایی وارداتی که از طریق شبکه ای از شرکت های تجاری کشاورزی مدیریت می شود، تغییر کرده است. این شکلی از انتقال از یک اقتصاد کشاورزی کوچک مقیاس پیرامونی به اقتصادی بود که اینک قرار بود در هسته زنجیره‌های کالاهای غذایی جهانی قرار گیرد. بنابراین تغییرات گسترده و سریع در بخش غذایی امارات متحده عربی به شدت به ظرفیت لجستیکی این کشور وابسته و این دو بخش به شدت درگیر یکدیگر شدند. قبلا باید عنوان نمود که انتخاب این استراتژی، مستقیماً با واقعیت زراعی-اکولوژیکی امارات متحده عربی مرتبط است. امارات متحده عربی کمبود زمین قابل کشت و منابع آبی دارد و در نتیجه به واردات از مناطق مختلف جهان وابسته است. با این حال، قبل از سال 2000، امارات متحده عربی مقدار قابل توجهی از محصولات را در داخل تولید می کرد.

کشاورزی محلی کشور از یک سیستم یارانه سخاوتمندانه بهره مند می شد که بخشی از آن برای اطمینان از عرضه مواد غذایی و بخشی دیگر برای توزیع رانت و تضمین ثبات سیاسی عمل میکرد با این حال، این سیاست بسیار بر مصرف آب استوار بود و منجر به کاهش سفره های آب زیرزمینی شد که عمدتاً تجدید ناپذیر بودند. بتدریج هزینه آب و انرژی مورد نیاز برای استخراج آن در متابولیسم اجتماعی به شکل اتکای فزاینده به آب شیرین شده از دریا آشکار شد. در نتیجه فرسودگی منابع آبی، امارات استراتژی غذایی خود را دوباره پیکربندی کرد. در سال 2006، تولید بسیاری از محصولات" پرمصرف آب بر" را متوقف کرد و تولید را به سایت‌های فرامرزی انتقال داد. این سیاست دو بعد داشت. یکی از ابعاد، تنوع عرضه در بازار آزاد بود، اقدامی که شامل تهیه غذا از تعداد بی شماری از تولیدکنندگان در سراسر جهان بود. بطوری که در همان زمان، امارات متحده عربی و شرکت‌های تجاری کشاورزی آن به دنبال خرید یا اجاره زمین کشاورزی در مکان‌های مختلف، عمدتاً در کشورهای همسایه در خاورمیانه بودند. هدف این بود که این سایت‌ها به بخش مواد غذایی امارات متحده عربی اجازه دهند تا در برابر نوسانات بازاری محافظت شود و از طریق یکپارچه‌سازی عمودی امکان کنترل بیشتر را فراهم نماید. این موضوع در سال 2008 به دنبال افزایش قیمت جهانی مواد غذایی که منجر به نگرانی‌هایی در مورد دسترسی بازار به مواد غذایی و وابستگی امارات متحده عربی به واردات شد، مورد توجه قرار گرفت. در دستیابی به چنین "کنترلی" بر "کل زنجیره ارزش"، شانس با امارات متحده عربی یار بود و این کشور از بازسازی نولیبرالی دولت های متعامل با خویش، تحت فشار نهادهای مالی(بانک جهانی و صندوق بین المللی پول)، به سمت کشاورزی صادرات محور و خصوصی سازی زمین سود برد. این امر به امارات متحده عربی اجازه ورود به بازارهای کشاورزی بزرگ مانند مصر و سودان و شمال آفریقا را داد و امکان دستیابی به زمین های کشاورزی و گسترش زنجیره تامین خویش را فراهم کرد. تا کنون استراتژی امنیت غذایی امارات متحده عربی برای ایجاد انگیزه بین‌المللی کردن شرکت‌های کشاورزی امارات متحده عربی و کنترل آنها بر مدارهای کشاورزی منطقه‌ای و بین‌المللی بخوبی عمل کرده است.

از سال 2015، امارات متحده عربی و حدود 14 شرکت مستقر در امارات متحده عربی در یک "اتحاد امنیت غذایی" برای هماهنگی چنین پروژه های خارجی با یکدیگر در تعدادی از کشورها از جمله مصر، پاکستان، نامیبیا، سودان، ویتنام، صربستان، رومانی، سرمایه گذاری و در آمریکای شمالی و جنوبی و استرالیا همکاری کرده اند. در بین تمام کشورهای خلیج فارس، امارات متحده عربی بزرگترین خریدار زمین کشاورزی در خارج از کشور بین سال‌های 2000 تا 2015 بوده است. امارات با درک ماهیت ژئوپلیتیکی این بخش و استراتژی امنیت غذایی، به عنوان یک "گفتمان امنیتی" ؛ گسترش جغرافیایی بخش تجارت کشاورزی خویش را در چارچوب گسترده تر "بین المللی شدن سرمایه خلیج فارس" گنجانده و "شرکت های کشاورزی خلیج فارس را در هسته کل زنجیره ارزش کشاورزی قرار داده است". شایان ذکر است که پیوند نزدیک بین دولت و بخش کشاورزی در ساختار سهامداری آنها آشکار است. در برخی موارد، شرکت‌های تجاری سرمایه‌گذاری کشاورزی مستقیماً تحت مالکیت دولت هستند، در حالی که برخی دیگر از طریق سهامداران خود(معمولاً اعضای خانواده حاکم یا خانواده‌های تجاری مرتبط با آنها ) با دولت مرتبط هستند،. این ویژگی ها در دو تا از بزرگترین شرکت های تجارت کشاورزی در امارات، "الدهرا و جنعان" آشکار است. سرمایه گذاری های جهانی الدهرا بیش از 800 میلیون دلار آمریکا ارزش دارد و دارای "بانک زمین های کشاورزی" با حدود 200000 جریب زمین ملکی و اجاره ای در سراسر جهان است این شرکت متعلق به "حمدان بن زاید آل نهیان"، برادر ولیعهد ابوظبی است. سرمایه جنعان(Jenaan ) حدود یک میلیارد دلار است و دارای زمین در مصر، سودان، اتیوپی، اسپانیا و ایالات متحده است و البته سهامدارانش عمومی نیستند. اما پیوند آن با دولت در قرارداد با دولت ابوظبی برای واردات 600000 تن خوراک دام در هر سال آشکار است.

*یک نگاه تاریخی به توسعه کریدور غذا در امارات

امارات متحده عربی از نظر ژئواستراتژیک در امتداد مسیر تجاری آسیا – اروپا قرار دارد. مجموعه ای غنی از ادبیات تاریخی وجود دارد که به تأثیر سیاست های استعماری بریتانیا بر ظهور امارات متحده عربی به عنوان یک گره حمل و نقل کلیدی در امتداد مسیرهای تجاری استعماری آسیا-اروپا اشاره کرده است با تکیه بر این نقش، امارات متحده عربی به طور قابل توجهی در توسعه بخش حمل و نقل خود در دهه های 1970 و 80، با تمرکز بر زیرساخت های عظیم حمل و نقل ، از جمله بنادر دریایی و فرودگاه های تجاری، و همچنین خطوط هوایی، اپراتورهای بندری، و مناطق آزاد تجاری، سرمایه گذاری کرد و این امکان به امارات داده شد تا به یک دروازه بزرگ تجاری منطقه ای و "صادرات مجدد" تبدیل شود. حتی بنادر بسیار مجهز و خودکار آن به گونه‌ای طراحی شده‌اند که کشتی‌های بزرگ را در خود جای داده و حرکت کالاها را با حداقل مقررات تسریع ‌کنند. کار علمی در بخش لجستیک امارات متحده عربی تا حد زیادی بر روی "دبی" به عنوان مرکز اصلی حمل و نقل بین المللی، و دارای بزرگترین بندر دریایی در منطقه، جبل علی متمرکز شده است، امروزه شرکت جبل علی، به یک اپراتور بندر بین المللی با پایانه های دریایی و داخلی جهانی تبدیل شده است. فصل عمده گسترش فعالیتهای بین المللی بخش حمل و نقل و لجستیک امارات در اوایل دهه 2000 بود که عمدتاً بر اساس امواج خصوصی سازی در سطح بین المللی همزمان گردید، به طوری که شرکت های حمل و نقل امارات دارایی های فیزیکی خود را در خارج از کشور از طریق مشارکت های دولتی و خصوصی (PPPs)، اخذ امتیازات و توسعه تملک ها گسترش دادند. در بخش کشاورزی نیز، این گسترش بر اساس یک رابطه نزدیک "دولت-سرمایه داری خصوصی" استوار بود که توسط واسپاری هلدینگ دولتی تقویت شده است. استراتژی امنیت غذایی امارات متحده عربی بخش لجستیک و بخش تجارت کشاورزی را گردهم ‌آورده، این استراتژی به طور مساوی مبتنی بر تنوع بخشیدن به منابع تولید و همچنین تضمین کنترل بر لجستیک و کل زنجیره تامین است. شرکتهای "کنگلومرایی" که اساساً استراتژی امنیت غذایی امارات متحده عربی را هدایت و راهبری می کنند، زمین های کشاورزی، سیلوهای مواد غذایی و تاسیسات فرآوری را خریداری و راه اندازی کرده و با سایر نهادهای حمل و نقل اماراتی (شرکت ها و ارگان های دولتی) برای ایمن سازی مسیرهای حمل و نقل همکاری می کنند. سیاست امنیت غذایی امارات متحده عربی هم بین‌المللی کردن تجارت کشاورزی امارات متحده عربی و هم شرکت‌های حمل‌ونقل را در بر می‌گیرد که به امنیت دسترسی و حمل و نقل به بازارهای جدید کمک می‌کند. سیاست، امنیت غذایی مستلزم ایمن سازی مسیرهای تجاری و ایجاد شبکه های لجستیکی،تجمیع و کنترل بر کل زنجیره تامین غذا است. در داخل امارات 12 بندر تجاری تجاری، 310 اسکله، با تناژ بار 80 میلیون تن وجود دارد. بندر جبل علی در دبی، یکی از شلوغ ترین بنادر کانتینری در سطح بین المللی است و در حال حاضر به عنوان یک بندر تغذیه کننده مهم و مرکز صادرات مجدد به بقیه خاورمیانه و شرق آفریقا عمل می کندهولدینگ "" DP World، یک شرکت با ساختار کنگلومرایی پیشرو در بندر بین‌المللی امارات متحده عربی، هفت پایانه دریایی و داخلی را در آفریقا از جمله یک پایانه کانتینری در سنگال و تأسیسات در مصر، موزامبیک، سومالی‌لند، رواندا، الجزایر و جمهوری دموکراتیک کنگو راه‌اندازی کرده است. طی این سالها، بنادر داخلی شرکای کلیدی در استراتژی امنیت غذایی شرکت‌های امارات بوده‌اند و با جذب سرمایه خارجی، سرمایه‌گذاری‌های قابل‌توجهی در واحدهای ذخیره‌سازی مواد غذایی در مقیاس بزرگ در بنادر متعدد امارات انجام شده است و بنادر به عنوان مرکز حمل و نقل و مراکز ذخیره‌سازی مواد غذایی عمل می‌کنند.

از اوایل سال 2000، دولت با بازیگران برجسته بخش خصوصی برای توسعه تأسیسات ذخیره سازی و توزیع مواد غذایی با هدف تقویت نقش امارات متحده عربی به عنوان مرکز صادرات مجدد کالاهای غذایی عملا شریک شده است. به عنوان مثال، ترمینال غذا و کشاورزی" DP World " در بندر جبل علی دروازه بزرگی برای بخش غذا و نوشیدنی است. بندر "خلیفه" در ابوظبی نیز به طور مداوم ظرفیت های ذخیره سازی کالاهای اساسی کشاورزی و مواد غذایی خود را گسترش می دهد.این هولدینگ اخیراً توافق نامه ای برای توسعه کارخانه های ذخیره سازی و فرآوری غلات در بندر خلیفه امضا کرده است که توسط" National Feed" مدیریت می شود. این تنها یکی از نمونه‌هایی از روش‌هایی است که شرکت‌های تجاری کشاورزی و بندری با هم در راستای خطوط کلی استراتژی امنیت غذایی شرکت‌های امارات متحده عربی کار می‌کنند. این فرآیند توسط دولت از طریق قوانین امنیت غذایی و ایمنی فدرال تسهیل می شود که به کسب و کارهای کشاورزی خصوصی انگیزه می دهد تا منابع دارایی های خود را متنوع کنند. از نظر باربری هوایی، خطوط هوایی امارات متحده عربی" اتحاد" و امارات هر دو بخش عمده حمل و نقل هوایی باربری" Emirates SkyCargo و Etihad Cargo " با شبکه گسترده ای از 300 سایت در سطح بین المللی، اداره می کنند. در داخل امارات" SkyCargo" و در خارج از امارات" SkyCentral" با یک مرکز عملیات در فرودگاه بین المللی دبی (DXB) و دبی ورلد سنترال (DWC) که هر دو مقصد مرکزی حمل و نقل هوایی در سطح بین المللی هستند، فعالیت می کند. در طول همه‌گیری کووید 19، شرکت "امارات اسکای کارگو" تنها بخش خطوط هوایی امارات بود که خسارتی را ثبت نکرد، در واقع گسترش یافت و با کاهش ظرفیت حمل‌ونقل بین‌المللی به دلیل محدودیت‌های همه‌گیری، فعالیت‌های خود را حتی افزایش داد. امارات اسکای کارگو یکی دیگر از شرکای مهم در استراتژی امنیت غذایی امارات است، هواپیماهای آن به طور منظم میوه و سبزیجات، غذاهای دریایی، گوشت، مواد غذایی و مواد غذایی آماده برای مصرف را حمل می کنند. در طول همه‌گیری، شرکت حمل‌ونقل هوایی "Emirates SkyCargo "کمک کرد تا بیش از 125000 تن غذا را به منطقه شورای همکاری خلیج فارس بیاورد و به حفظ زنجیره‌های تامین بی‌وقفه اقلام غذایی کمک کند.

فراتر از سرمایه گذاری در ظرفیت های لجستیکی داخلی، قدرت بخش لجستیک امارات متحده عربی مبتنی بر استراتژی توسعه جغرافیایی بین المللی با حمایت دولت است. امتیازات طولانی مدت در بخش حمل و نقل برای گسترش شبکه های لجستیک امارات در سطح بین المللی کار کرده است به صورت منطقه ای، در امتداد دریای سرخ، شرکت های عامل اپراتور بندری اماراتی چندین امتیاز مهم بندری در مصر، سودان، اریتره و سومالی لند منعقد کردند، از جمله تلاش برای حفظ جای پایی در بنادر و جزایر استراتژیک یمن در تنگه باب المندب، یک موقعیت باریک و استراتژیک که اقیانوس هند تا دریای سرخ به هم متصل می شود. این شبکه‌های حمل‌ونقل برای اتصال مستقیم بازارها در امتداد دره نیل به شبه جزیره عربستان عمل می‌کنند و مسیرهای تجاری و گردش کالاهای غذایی را توسعه و ایمن می‌کنند. به این ترتیب، استراتژی" امنیت غذایی شرکتی" امارات متحده عربی که شامل تنوع بخشیدن حداکثری به منابع است، به شدت به ایجاد زیرساخت‌های حمل‌ونقل آینده امیدوارکننده و با هدف اتصال مناطق جدید به بازار خود و تثبیت نقش خود به عنوان منطقه صادرات مجدد غذا متکی است.

*جریان مشارکت در سرمایه گزاری های خارجی کریدورهای غذایی

طی پنج سال اخیر مشارکت در زیرساخت های حمل و نقل بین مصر، سودان و شرق آفریقا نیز هدف سرمایه گذاری اماراتی ها در منطقه قرار گرفته است. به عنوان مثال،"قلعه کپیتال" یک شرکت سهامی خصوصی مستقر در قاهره است که بخشی از آن متعلق به سرمایه گذاران اماراتی است. این شرکت سهام مجموعه‌ای از شرکت‌ها در بخش لجستیک را از جمله 85 درصد سهام در راه‌آهن دره ریفت، اپراتور ملی راه‌آهن کنیا و اوگاندا (هولدینگ قالا)به دست آورده است.چنین تملک هایی مکمل سرمایه گذاری های کشاورزی این هلدینگ است و "قلعه" سرمایه گذاری های کشاورزی در مصر، لبنان و سودان دارد. نمونه ای از این درهم تنیدگی بین لجستیک و مواد غذایی، سرمایه گذاری" Agrogate " است که پیشنهاد ساخت جاده ای بین مصر و سودان و آماده سازی دو میلیون فدان زمین کشاورزی (عبدالعزیز) را داده است البته اگرچه این پروژه‌ها همیشه موفقیت‌آمیز نیستند، اما نشان‌دهنده گسترش مداوم شبکه‌های کالا و استخراج ارزش هستند، چیزی که یکی از محققین آن را «گسترش مرزهای بوم‌شناختی به سمت جنوب برای بازتولید گسترده سرمایه» توصیف می‌کند.

امارات متحده عربی در حال برنامه ریزی یک بسته سرمایه گذاری به ارزش 6 میلیارد دلار در سودان است که شامل یک پیشنهاد یکپارچه برای سرمایه گذاری در زیرساخت های بندری، یک جاده عوارض و یک تجارت کشاورزی 400000 هکتاری است این معامله همچنین شامل یک سپرده 300 میلیون دلاری در بانک مرکزی سودان نیز میباشد. باز هم نشانه های بسیاری از پیوند غذایی و لجستیکی در رفتار اماراتی ها مشهود است. چنانکه امارات متحده عربی به طور فزاینده ای به دنبال بازارهای آفریقایی به عنوان یک منطقه کلیدی سرمایه گذاری در زمین و لجستیک است. پس از اجرای توافقنامه تجارت آزاد قاره آفریقا (AfCFTA)، یک توافقنامه تجارت آزاد که مقررات تجاری را در 54 کشور هماهنگ می کند،در اتاق بازرگانی و صنعت دبی؛ مبتنی بر "فرصت های جدید" در زمینه های "لجستیک" توشیح شد که انبارداری، تولید، تجارت کشاورزی، بهبود زیرساخت ها، مراقبت های بهداشتی و توسعه فناوری» را با تأکید بر «پتانسیل گسترش تجارت دوجانبه» در بر داشت. در حال حاضر، دبی با" Ports World" امتیازاتی در Berbera (Somaliland) و Bosaso (Puntland) و همچنین پروژه های همکاری در Massawa و Assab در اریتره بدست آورده که به اتیوپی محصور در خشکی اجازه می دهد تا بنادر جیبوتی را دور بزند.

در اوایل سال 2016، دولت سومالی لند، (یک منطقه جداشده شمالی سومالی)، امتیاز ساخت، بهره برداری و انتقال را با" DP World" برای توسعه بندر بربرا امضا کرد.دولت اتیوپی به تسهیل معامله کمک کرد و 19 درصد از سرمایه گذاری مشترک را تقبل نمود. این امتیازات در کنار برنامه های امارات متحده عربی برای ساخت پایگاه دریایی و توافق برای استفاده نیروی هوایی این کشور از فرودگاه "بربرا" به دست آمد. توجه به این نکته مهم است که استراتژی امنیت غذایی امارات متحده عربی با جهت گیری ژئوپلیتیکی و استراتژی نظامی این کشور برای ایمن سازی مسیرهای تجاری منطقه ای و در عین حال اقدام برای مهار رقابت های آینده و تقویت موقعیت خود به عنوان یک مرکز صادرات مجدد منطقه ای در هم تنیده شده است. امتیازات بندری در کنار تاسیس و یا دستیابی به پایگاه‌های نظامی و همچنین توافقنامه‌هایی برای آموزش نیروهای نظامی و پلیس محلی ، علاوه بر مداخلات مستقیم نظامی (مانند مورد یمن)، با توجه به سبد سرمایه گذاری امارات در در زمین های کشاورزی سودان و مصر، ثبات داخلی این کشورها در امتداد دره نیل برای امارات بسیار حیاتی است. چانکه در هر دو مورد مداخله کرد تا از وضعیت موجود به نفع خود حمایت کند. از سال 2014 امتیازات تجاری مختلف و مداخلات نظامی، امارات متحده عربی را به شکل بی سابقه ای وارد مناقشات محلی کرده است. به عنوان مثال، دولت رسمی سومالی قرارداد جدید بندر سومالی لند را حمله به حاکمیت خود دانست و آن را باطل اعلام کرد. جالب تر اینکه در همان زمان، این سرمایه‌گذاری بحث‌انگیز در سومالی‌لند شکل می‌گیرد، زیرا DP World" همچنان درگیر نبرد حقوقی با دولت جیبوتی بر سر ملی‌سازی ترمینال کانتینری "دوراله" است، که" DP World" برای آن قرارداد امتیاز 30 ساله دارد. تجزیه و تحلیل دقیق تر از ارتباطات بین بخش های غذایی و لجستیک در لبنان، روسیه،مصر به ما امکان می دهد تا تأثیر رویکرد امارات متحده عربی به امنیت غذایی را ردیابی کنیم و پیامدهای سیاسی و اقتصادی آن را درک نماییم. ما می‌توانیم ببینیم که چنین پروژه‌های امنیت غذایی صرفاً تلاش‌های تکنوکراتیک حول معیارهای تولید-مصرف غذا نیستند، بلکه پروژه‌های سیاسی هستند که با امنیت لجستیکی، گسترش و تثبیت مدارهای کشاورزی-کالا، و مهم‌تر از همه، اعمال قدرت بر مسیرهای تجاری و شبکه‌های لجستیکی در هم تنیده شده‌اند. استراتژی امنیت غذایی امارات در حال تغییر شکل مدارهای کالاهای غذایی به نفع امارات متحده عربی برای پیوند نزدیکتر کشورها با شبکه های زیرساختی آن است.
به طور خلاصه، سرمایه گذاری زیرساخت کریدوری در پروژه امنیت غذایی شرکت های اماراتی نقش اساسی دارند، و تاکنون لجستیک برای تسهیل سیاستهای امنیت غذایی امارات متحده عربی بخوبی عمل کرده است بطوری که به آن اجازه ورود و دسترسی به بازارها و مناطق جدید را داده و در این رابطه شرکت های فعال امارات متحده عربی مانند DP World پیشتاز این راه تلقی میشوند. توسعه و ایمن سازی مسیرهای حمل و نقل کالاهای اساسی از طریق امارات متحده عربی، ضروری است و در عین حال، نقش امارات متحده عربی را به عنوان یک مرکز صادرات مجدد را تثبیت می کند. بنابراین امارات نیاز به تعامل بیشتر برای ایفای نقش ممتاز لجستیک، از جمله توسعه ناوگان کانتینری، ذخیره سازی، ارتقای استانداردهای انبارداری، و فرآوری در تولید و تثبیت قدرت منطقه ای خویش دارد. علاوه بر شرکت‌های داخلی، امارات متحده عربی اخیرا سرمایه‌گذاری در شرکت‌های چندملیتی جهانی مواد غذایی، از طریق خرید سهام، پیمان های راهبردی، تفاهم نامه های متقابل بازارهای مشترک، و حفظ منافع مشترک خود در بازارهای کشاورزی و لجستیک بین المللی گسترش داده است. یکی از نمونه‌های اخیر، دستیابی ابوظبی به سهم 45 درصدی در Louis Dreyfus Commodities (LDC)، یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های تجارت مواد غذایی در جهان بود. هولدینگ " LDC " دارای زیرساخت های لجستیکی قابل توجه و دارای ناوگانی متشکل از 200 کشتی و در حال گسترش فعالیت های خود در خاورمیانه و اروپای شرقی است و در سال 2017 وام 100 میلیون دلاری از بانک بازسازی و توسعه اروپا (EBRD) به منظور توسعه فعالیت های خود در تعدادی از بازارهای منطقه از جمله بلغارستان، قزاقستان، اوکراین دریافت کرده است. این پروژه تولیدکنندگان کشاورزی در اروپای شرقی را به مصرف کنندگان در شمال آفریقا نزدیکتر می کند تا امنیت غذایی جهانی را تقویت کنند. دامنه چنین سرمایه‌گذاری‌هایی در شرکت‌های چندملیتی جهانی غذا نشان می‌دهد که نقش امارات در مدارهای بین‌المللی کالاهای غذایی فراتر از تضمین صرف و برآورده ساختن نیازهای بازار داخلی است. فرآیند بین‌المللی‌سازی شرکتهای تامین کالاهای اساسی در امارات متحده عربی این کشور را وارد زنجیره‌های محصولات کشاورزی نموده و نقش آن را به عنوان یک مرکز پردازش و صادرات مجدد که سایر بازارها به آن متکی هستند، در آینده نه چندان دور تضمین می‌کند. تأثیر عملیات استراتژی امنیت غذایی امارات متحده عربی به درک دوره کنونی "رژیم غذایی شرکت ها" کمک می کند.این رویکرد، شکلی ازبروز ظرفیت لجستیکی همراه با ظهور سرمایه های جدید است که به فرآیند چند قطبی شدن در سیستم فعلی کالاهای اساسی در جهان کمک می کنند. کشورهایی مانند امارات متحده عربی و همچنین سایر اقتصادهای خلیج فارس در حال تغییر شکل بازارهای کشاورزی منطقه و تثبیت نقش محوری خویش به عنوان قطب های صادرات مجدد مواد غذایی هستند. ادامه این سیاستها، به یقین تقاضای واردات و همچنین صادرات کالاهای اساسی از مبداء آنها، صنعتی شدن فراگرد گردش کالاهای اساسی و کالایی شدن کشاورزی در منطقه را تشدید و همزمان بازار کالاهای اساسی کشاورزی را به هم نزدیک تر می کند.

نویسنده: حسین شیرزاد، تحلیل گر و دکترای توسعه کشاورزی

اختصاصی پایگاه تحلیلی خبری شعارسال

اخبار مرتبط
خواندنیها و دانستنیها
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار
پربازدیدترین
پربحث ترین
پرطرفدارترین