رازهای نامکشوفِ بر پایه دانش
بهزادانگورج
راز پایداری برنامه اجرایی و اقتصاد طرح های جنگلداری در شمال کشور، به مانند راز نامکشوف گرم شدن مخزن حمام شیخ بهایی با یک شمع ! است.
یکی از مشهورترین دلایل ذکر شده برای خاموشی شعله شمع این حمام این است که تعدادی از محققان خارجی در زمان دولت های مقتدر صفویه و قاجار !!!‌برای پی بردن به راز شمع حمام شیخ بهایی، بخشی از سازه‌اصلی را تخریب نمودند که پس از آن شمع خاموش و هرگز روشن نشد.
می گویند: ""پس از متوقف شدن بهره برداری چوب از جنگل های هیرکانی که به ازای هر هکتار نیم مترمکعب برداشت می شد و در حدود ۷ درصد از نیاز چوبی کشور بود ! کل دستگاه علمی و توانمندی اجرایی این مدیریت فلج مطلق شد و از کار افتاد ! بدون آنکه یک برگ گزارش مالی از آن ۶۰ میلیون مترمکعب چوب برداشت شده و یک برگ گزارش از دستاورد اجرای طرح در آن ۱۰۵ حوزه ارایه نمایند !""
وقتی رازِ منبع انرژی روشنی بخشِ مخزن حمام را ندانی ! حتی در رمزگشایی با نیت پاک، منبع انرژی بخش را قطع و شمع را خاموش می کنی ! کسی که مجموع طول شبکه جاده های جنگلی را می داند و می تواند با محاسبات اقتصادی ارزش دارایی تملک شده را محاسبه کند چه لزومی دارد که بپرسد ۶۰ میلیون مترمکعب برداشت کرده اند و یک برگ گزارش نداده اند.؟. شبکه جاده حدود ۸۶۰۰ کیلومتری که به مانند بنر معرفی تولید دارایی های تملکی می درخشید ! مجموع مساحت ساختمان های نظارتی ۲۳۰۰۰ مترمربع چای پای حضور نظارتی بود. مجموع سطوح احیایی ۳۴۵۰۰۰ هکتار که مبین توان عملیاتی بود و پرداخت حقوق نیروی انسانی حدود ۲۰۰۰ نفره در قالب سازمان کار طرح که دو نسل نیروی انسانی در خدمت جنگل ها را با پرداخت تعطیل کاری و پاداش پایان خدمت، بازنشسته کرد، نماد حفاظت فنی بود.
عین تاسف است که مجریان تنفس جنگل مسئولیت پذیر نباشند و اذعان نکنند، که به نحو وهم بر انگیزی خود را به جای کل دستگاه علمی کشور معرفی می کردند. تعجبی ندارد که بگویند: کل دستگاه علمی و توانمندی اجرایی این مدیریت فلج مطلق شد و از کار افتاد ! زیرا همانطور که هیچ کسی در این کشور مسئولیت خاموش شدن شمع حمام شیخ بهایی را نپذیرفت، قطعا هیچ کسی مسئولیت تبعات اجرای تنفس جنگل را نمی پذیرد.
اجرای تنفس جنگل پس از توقف بهره برداری چوبی در طرح ها ! به نحویکه اگر به ادامه فعالیت های مرتبط با کنترل عوامل تخریب جنگل ها؛ نظیر خروج دام و جایگزینی سوخت مناسب و افزایش ضریب حفاظتی ! و همچنین افزایش واردات چوب و افزایش زراعت چوب را با اولویت به اجرا می گذاشتند، طبعا مصداق شق القمر بود. اما نشد و در توان فنی تخصصیِ چنان تیم مدیریتی فاقد اهلیت در جنگلداری نبود و نیست و نخواهد بود !
جنگلبان ها هنوز هم می توانند با گذشت بیش از ۷ سال توقف و تعطیلی طرح ها و رها شدن جنگل ها به امان خدا ! بدون نیاز به بودجه دولتی ! بدون نیاز به واگذاری طرح ها با قرارداد دهساله ! بدون قطع درخت طرح های جنلگداری را با بهره برداری چوبی و غیر چوبی به حیطه اجرا بگذارند و هر آنچه که مقتضی حفاظت و حمایت از جنگل های کشور است دنبال کنند.
آیا با چنین انعطاف منبعث از نقطه نظرات جنگلبانی، در کانون ایده مندی ! هیچ انعطافی در کاهش مطالبات غیر قابل تحقق از دولت ملاحظه می شود ؟ طبعا هیچ اراده دایر به اصلاح امور در بین کنشگران محیط زیستی و مسئولان دولتی ایده مند برای نجات جنگل های کشور از بی برنامگی مشهود نیست،
استراحت جنگل دانش بنیان نبود ! و مجریان آن آرزوهای بزرگی داشتند، اما در رابطه با تخصص جنگل ها ! نه علمی بودند و نه توانمندی اجرایی داشتند ! چه تاسف بار است که نتیجه بگیریم؛ اصرار به رمز گشایی راز پایداری نامکشوف منبع انرژی مخزن حمام ! به خاموشی شمع و اصرار به رمز گشایی راز پایداری نامکشوف منبع درآمدی طرح ها به تعطیلی طرح های جنگلداری تبدیل شد ! امان از خارجی ها ! که حتی در ثبت جهانی میراث طبیعی اندیشه های پاکی ندارند.