این موضوع را می‌توان در بیانات ایشان در جمع ائمه جماعات و اعضای حوزه علمیه تهران، در دیدار با پاسداران انقلاب اسلامی، در دیدار اعضای مجلس خبرگان، در دیدار با بسیجیان و حتی پیش از این، در احکامی برای نهادهایی چون شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز ملاحظه کرد.

پنج سرفصل بسیج از نظر رهبر انقلاب

روز چهارشنبه، در حکم رهبر انقلاب برای انتصاب سردار غیب پرور به ریاست سازمان بسیج نیز جلوه‌ای دیگر از این موضوع بروز و ظهور داشت. البته پیش از این، در دیداری که حدود سه هفته قبل، رهبر انقلاب به مناسبت هفته بسیج با جمعی از بسیجیان داشتند، محورهای مندرج در این حکم را به‌صورت مبسوط و کامل تشریح فرمودند. در حقیقت، حکم انتصاب رییس جدید سازمان بسیج، چکیده و عصاره همان دیدار رهبر انقلاب با بسیجیان بود. در آن دیدار، رهبر انقلاب پنج ویژگی و وظیفه مهم را برای نهاد بسیج برشمردند: نخست آنکه «بسیج صرفاً یک حرکت احساسی نیست، بسیج متّکی است به دانستن و فهمیدن، متکی است به بصیرت.»

دوم آنکه «بسیج جناحی نیست؛ یکی از دو جناح سیاسی، یا سه جناح سیاسی، یا چهار جناح سیاسی داخل کشور نیست. بسیج لشکر انقلاب است»، بنابراین «حتی [فرد] غیر انقلابی هم قابل کشش است، قابل جذب است؛ بنده معتقد به جذب حداکثری‌ام، البته با روش‌های خودش...»

سوم آنکه «در بسیج هم‌افزایی لازم است. یعنی بایستی قشرهای گوناگون مردم در بسیج حضور داشته باشند؛ همین بسیج اقشار. دانش‌آموز و دانشجو و کارگر و استاد دانشگاه و کاسب و حقوق‌دان و غیره و غیره و غیره، همه باید باشند.»

چهارم آنکه «بسیج تحقق مردم‌سالاری دینی است... مردم‌سالاری یعنی بر اساس دین و بر اساس اسلام، سالار زندگی جامعه، خود مردمند؛ مردم‌سالاری یعنی این؛ این معنای مردم‌سالاری اسلامی است. بسیج در همه عرصه‌ها مظهر مردم‌سالاری دینی و مردم‌سالاری اسلامی است.»

پنجم آنکه بسیج نیازمند «هیات‌های اندیشه‌ورز» است «که برای کل مجموعه بسیج بنشینند خط‌نگاری کنند، راهبردنگاری کنند... ما راهبرداندیشانی را لازم داریم که بنشینند و کارشان فقط این باشد؛ این از مهم‌ترین کارها است.» در کنار این، بسیج نیازمند «دستگاه رصدگر» نیز هست. «دستگاه رصدگر آن دستگاه خردمند و عاقلی است که مثل صفحه مغناطیسی و برقی که انسان جلویش گذاشته و دارد واقعیت بیرون را مشاهده می‌کند، می‌بیند که چه اتفاقی می‌افتد.»

موضوعات مشترک در دو حکم رهبر انقلاب

این‌ها سرفصل‌هایی بودند که رهبر انقلاب در آن دیدار به‌صورت مبسوط به آن پرداختند و حالا در حکم انتصاب رییس جدید سازمان بسیج نیز در 63 کلمه، رهبر انقلاب به همین موضوعات مجدداً اشاره کردند. در این حکم چنین آمده است: «ارتقای حضور سازمان‌یافته‌تر مردم (به‌ویژه جوانان عزیز) و اعتلای بسیج در عرصه‌های مورد نیاز انقلاب اسلامی (مثل علم، فرهنگ، دفاع و خدمات‌رسانی) ایجاد و ساماندهی مجموعه‌های اندیشه‌ورز و رصدگر در تمام سطوح به‌ویژه در ستاد بسیج برای راهبردنگاری و رصد فعالیت‌ها و جلوگیری از نفوذ دشمن، ایجاد ساز‌ کار قطعی برای تقویت هم‌افزایی اقشار و همکاری و هماهنگی با دستگاه‌های ذی‌ربط، مورد انتظار است.»

پیش از این، در تاریخ 12 مهر 1388 که رهبر انقلاب سردار محمدرضا نقدی را به این سمت منصوب کردند، گرچه چند محور آن مشابه همین حکم جدید بود، اما به صورت خلاصه‌تر بیان شده بود. در آن حکم آمده بود: «همت و تلاش را بر ایجاد زمینه‌های لازم برای حضور قوی‌تر و سازمان‌یافته‌تر مردم به‌ویژه جوانان عزیز در صحنه‌های مورد نیاز انقلاب اسلامی قرار دهید و انتظارات گفته‌شده را با حرکت علمی و نو از جمله در بسیج اقشار، برآورده سازید.»

سرفصل مهم بسیج در دوره جدید

در یک نگاه آسیب شناسانه باید گفت که اگر چه این نهاد مقدس در طول سال‌های پس از انقلاب، منشاء برکات و خدمات متعددی بوده است، اما شاید یکی از اقداماتی که می‌بایست انجام می‌شد و کمتر بدان توجه شده، استفاده از ظرفیت همه مردم و اقشار گوناگون برای انجام وظایف محوله بر این نهاد بوده است. گرچه تشکیل بسیج اقشار و ورود بسیج به عرصه خدمات عمومی و عمرانی در سال‌های اخیر، در بازسازی چهره کلیشه‌ای از بسیج (که آن را نیرویی صرفاً شبه نظامی معرفی می‌کرد) مؤثر بوده است، اما همچنان این نهاد در ارتباط با اقشار به اصطلاح خاکستری، کم توفیق بوده است. «ارتقای حضور سازمان‌یافته‌تر مردم (به‌ویژه جوانان عزیز)» در کنار آن جمله رهبر انقلاب در دیدار بسیجیان مبنی بر اینکه «حتی [فرد] غیر انقلابی هم قابل کشش است، قابل جذب است؛ بنده معتقد به جذب حداکثری‌ام...» موید همین مطلب فوق است. بنابراین این موضوع را می‌توان سرفصل مهم بسیج در این دوره دانست.

از همین جاست که اهمیت وجود هیات‌های اندیشه‌ورز و رصدگر نیز مشخص می‌شود. وظایف این دو هیات، شناخت درست از محیط پیرامونی و برنامه‌ریزی درست به منظور دستیابی به اهداف است. از همین روست که این حکم را نه صرفاً یک حکم، بلکه به مثابه مانیفیستی برای دوره جدید عملکرد این نهاد انقلابی باید دانست. بی‌تردید، دستیابی به اهداف مذکور در این حکم، جز با کشاندن همه ظرفیت‌ها پای کار و جز با استفاده از ظرفیت بی‌نظیر مردمی امکان‌پذیر نخواهد بود.

با اندکی تلخیص و اضافات، برگرفته از خبرگزاری تسنیم، تاریخ انتشار: 20 آذر 1395، کد مطلب: 1263273،www.tasnimnews.com