شعارسال: منوچهر جهانیان رییس دانشکده علوم گردشگری و معاون اسبق گردشگری سازمان میراث فرهنگی به بهانه فرارسیدن شب یلدا یادداشتی را در اختیار ما قرار داد که در ادامه می‌خوانید:

فرهنگ ایرانی نماد مهرورزی، صلح دوستی و مهمانوازی مردمانی است که روحیه انسانی و ایمانی را به همراه داشته و مورد توجه وتمرکز مردمان دنیا بوده است. شب یلدا همچون سایر مراسم های آیینی ایرانیان، سنتی زیبا و ابداعی بی‌نظیر است، که نمادی دیگر از پیوند ایرانی با مظاهر قدرت پروردگار در طبیعت و فرصتی برای گردهم آیی، باهم بودن و تحکیم روابط خانوادگی، دوستی و شهروندی است و بهانه‌ای برای گردشگری وشناخت آیین‌های خاص این مراسم در مناطق و نواحی مختلف ایران زمین. امروزه دیگر همچون گذشته گردشگران صرفاً برای تفریح و کسب لذت و دیدار صرف از ظاهر یک اثر سفر نمی‌کنند بلکه در تار و پود هر سفری، جوهری از حس نوع دوستی و دیگر دوستی، علاقه و تمایلی به کسب شناخت از دیگر فرهنگ ها وجود دارد.

در سرزمین کهن و باستانی ما ایران، از دیرباز آیین‌ها، سنت‌ها، رسوم و جشن هایی مرسوم بوده، که ریشه در فرهنگ، اندیشه و شیوه ی معیشت مردمان این مرز و بوم داشته است. همه آنها نمادی از تمدن و باورهای مردمی است، که همواره حافظ وبرگزارکننده نیک ترین آیین ها بوده اند. در این آیین ها، اسطوره و واقعیت با هم گره خورده است تا انسانی ترین باورها و اجتماعی ترین سنتها را خلق کند.

گردشگری به عنوان یک مقوله فرهنگی و اجتماعی نقش بسزایی در شناخت، آگاهی و معرفی مناطق، مسیرها و مقاصدگردشگری برای میزبانی ایرانگردان و جهانگردان دارد. جاذبه های بی نظیر فرهنگی، تاریخی و فرهنگ عامه مناطق ونواحی ایران در برگیرنده آیین ها، سنت ها، آداب و رسوم در قالب ویژگیهای فرهنگی و اجتماعی ایران زمین می باشد. تحولات جامعه مدرن و تغییرات سریع پدیده ها، مجالی است برای دوباره دیدن و دوباره اندیشیدن. اینکه از چه زاویه به فرهنگ و هنر و مراسمات آیینی مناطق و نواحی نگاه شود.

فرهنگ و ویژگی های اجتماعی با چه معیارهای زیبا شناختی سنجیده شود. این امر در دنیای امروز نیازمند بازشناسی و نگاه عمیق همراه با شناخت و آگاهی و سیر در اعماق تاریخ می باشد. به باور اهل فرهنگ و هنر، به لحظه­ها اندیشیدن و به جلوه های کوتاه توجه داشتن، همه آن چیزهایی است که مردمان امروزی در پی آنند، که به زندگی بشر روشنی و امید ببخشند. هنرهای بومی و فرهنگ عامه در میان اقوام مختلف می توانند در سرشت امروزی و مردمان شهری تاثیر بگذارد و برای لحظاتی مردم شهری را محسور نشاط و شادابی زندگی آنان کند و احساس بودن با آنهارا تجربه نمایند. زوایایی که در فرهنگ هر مقصد وجود دارد، جاذبه هایی ارزشمند و غیرقابل جایگزین برای آن مقصد خواهد بود و بدون شک تاثیر قابل توجهی در جذب گردشگر و توسعه گردشگری خواهد داشت.

مراسم شب یلدا به‌عنوان یک رخداد سالانه باستانی، با تمام جذابیت‌ها و زیبایی هایی که دارد، می‌تواند همچون سایر مراسمات وآیین‌های سنتی، ملی و مذهبی، وسیله ای برای جذب گردشگران فرهنگی شود. هرچندکه امروزه این مراسم در بین ایرانیان با شکوه خاصی همچون گذشته برگزار می گردد، اما می توان آن را با برنامه ریزی و بازتاب بیشتری در عرصه جهانی معرفی و مطرح نمود. به گونه ای که بازدید از این جاذبه ی میراث معنوی، مورد تمایل گردشگران بازارهای هدف قرار گیرد. بدیهی است که به دلیل قرار گرفتن چنین ایام و مراسماتی، در روزها و ماه‌های مختلف سال، می توان از این طریق بر مشکل فصلی بودن تقاضای گردشگری فائق آمد.

نظر به اینکه هر یک از استان‌های سرزمین ایران به لحاظ تنوع قومی و فرهنگی وپراکندگی جغرافیایی دارای آداب و رسوم خاصی جهت برگزاری این آیین باستانی هستند، برگزاری مراسم سنتی جشن شب یلدا در هر منطقه‌ای از کشور ایران به شیوه‌ای خاص برگزار می‌شود، فرصت مناسبی است برای تشویق هموطنان به سفرهای داخلی در زمستان و بازدید از مراسم ویژه ی اقوام وفرهنگ‌های متنوع وآیین‌های شب یلدا گامی است در جهت توسعه گردشگری وتوزیع سفرهای داخلی به اقصا نقاط سرزمین کهن و باستانی ایران.

لزوم این امر، آشنایی کامل با چگونگی و فلسفه وجودی این مراسم آیینی و همت در استمرار برگزاری این مراسم در بین ایرانیان است. مراسم شب یلدا همچون سایر آیینهای تاریخی این مرز و بوم، میراث معنوی همه نسل‌ها در طی قرون و اعصار بوده، حفظ و استمرار این میراث، در واقع منابعی پایدار و تمام نشدنی از جاذبه‌های فرهنگی وباستانی گردشگری برای کشورمان به ارمغان خواهد آورد.

شب یلدا یکی از سنت‌­های زیبای ایرانی است که از گذشته‌های دور به امروز رسیده و در طول گذر زمان دستخوش تغییراتی همانند: حافظ­خوانی به بهانه فال گرفتن، که معمولا چند غزل از حافظ را می‌خوانند، قصه ­گویی و داستان­ سرایی، بازی‌های محلی، جمع شدن کوچک­ترها درخانه بزرگان خانواده و شب نشینی های همراه با تعمیق روابط عاطفی و احساسی میان افراد و خانواده و حتی اقوام و خویشان و همسایگان که متاسفانه امروزه در فضای مجازی و نفوذ آن در بین خانواده، این قبیل مراسمات یا بهتر بگویم فرهنگ عامه نمودهای خود را کمرنگ تر نمایان می­سازد. سنتهایی که در این شب آیینی به اجرا گذاشته می‌شود اعم از گردهم آمدن ها، خوراکی‌های مخصوص شب یلدا، روایت داستان، شب زنده داری و … را می توان در سطحی گسترده تر و در عین حفظ اصالت، به صورتی برنامه ریزی شده و جذاب تر برگزار کرد.

در راستای حفظ وصیانت از فرهنگ ومراسمات آیینی ومعرفی آن در عرصه های بین المللی وگسترده شدن دامنه نفوذ جغرافیای فرهنگی سرزمین ایران کهن وباستانی. یلدای ایرانی نه صرف یک شب ویژه به لحاظ نجومی، بلکه نوید بخش مهر وپاکی قلب مردمانی است که فرهنگ صلح، دوستی آرامش وتعامل با سایر ملل را باخود همراه دارد. یلدای ایرانی نه یک آیین صرف بلکه خود فرهنگی است غنی از پیشینه سرزمینی که مهد شکوفایی فرهنگ وهنر، ادبیات، معماری وتاریخ ومهد فرهنگ وتمدن های بزرگ بشری در جهان است.

برنامه ریزی در جهت برگزاری یکپارچه و همزمان این مراسم در تمام استان‌های کشور از جانب سازمان متولی گردشگری و بازتاب رسانه ای و پخش زنده و همزمان از طریق رسانه ملی گام های استواری جهت معرفی و شناساندن این آیین به مردم خواهد بود. از دیگر سو معرفی این مراسم از طریق فضای مجازی ورسانه های نوین ونوظهور، همراه با عکسها و فیلم های جذاب از نمایش این مراسم به زبانهای خارجی می تواند مردم سایر کشورها را با فرهنگ وارزش های فرهنگی واجتماعی مناطق ونواحی ایران آشنا نماید. بزرگداشت این گونه مراسمات ومعرفی فرهنگ عامه به نوعی می تواند زمینه ای برای دوری از هیاهوی زندگی شهری و فضای مجازیدر مسیر انس والفت بیشتر با فضای حقیقی و واقعی وبرقرای رابطه عاطفی و احساسی وصمیمیت میان خانوادها گردد. وبا برپایی اینگونه مراسم ها فرهنگ عامه را که تبلور هویت و اعتقادات دینی و ملی ایرانیان است، حفظ و حراست کرد.

حفظ آداب و رسوم و سنن کهن ایرانی وظیفه تمام افرادی است که به این مرز وبوم دلبستگی وتعلق خاطر دارند. سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با همراهی سایر دستگاههای فرهنگی در این زمینه می توانند نقش تاثیر گذاری در معرفی یلدای ایرانی به سایر مردمان جهان با ثبت جهانی آن همت گمارند. باید توجه داشت که توسعه گردشگری از طریق توسعه و ترویج آداب و رسوم نه تنها به بخش اقتصادی و اشتغالزایی کمک می کند بلکه در حفظ وصیانت ومعرفی تاریخ وتمدن و میراث گرانقدر وفرهنگ کهن ایرانی نیز نقش بسزایی خواهد داشت.