شعار سال: استان قزوین یکی از استان های صنعتی کشور است که حدود 3700 واحد صنعتی را در یک شهر صنعتی و 14 شهرک یا مجتمع صنعتی جا داده است و 1290 محصول صنعتی مختلف را تولید می کند. اما با وجود استفاده این صنایع از منابع آبی، خاکی، تسهیلات و... در استان قزوین و البته خطرات زیست محیطی که به دنبال دارند، سهم استان از گردش مالی این شرکت ها ناچیز است و دفاتر مرکزی، حساب های شرکت و به تبع آن گردش مالی و درآمد آنها در تهران است.

*تمرکز در تهران عامل خروج سرمایه

نزدیکی به پایتخت برای استان قزوین مزایا و معایب زیادی داشته است. سرمایه گذار به دلیل شرایط استراتژیک استان قزوین به عنوان شاهراه مواصلاتی 11 استان و نزدیکی به پایتخت و استفاده سهل و راحت از امکانات و منابع اطلاعاتی و همچنین فراهم بودن زیرساخت های صنعتی آن را در اولویت سرمایه گذاری خود قرار می دهد. اما همین نزدیکی به تهران و تمرکز امکاناتی مانندوزارتخانه‌ها، شرکت های تبلیغاتی، شرکت های بازرگانی، امکانات رفاهی و... باعث انتقال دفاتر مرکزی شرکت های بزرگ به تهران شده است.

«محمد علی قاسمی» مدیر کل امور اقتصاد و دارایی استان، اشتیاق شرکت ها را برای تاسیس دفاتر مرکزی خود در تهران به دلیل تمرکز امکانات و منابع در تهران دانست و گفت: بحث اصلی این موضوع بر مقوله تمرکزگرایی استوار است که سال ها در کشور دنبال و تقویت شده است و با وجود توصیه کارشناسان بر لزوم تمرکززدایی، هنوز دچار غفلت‌هایی در این زمینه و شاهد رشد روز افزون و تمرکز بیشتر در تهران هستیم. تمرکز امکانات و منابع در تهران، گستردگی روابط و مناسبات کاری، وجود زیرساخت های فیزیکی و ارتباطی بهتر در مقایسه با سایر نقاط کشور، سهولت دسترسی به اطلاعات و امکانات، وجود بازار بزرگ مصرف چند میلیونی، گسترده بودن سطح مراودات تجاری و سهولت در اخذ تسهیلات، از مزیت ها و جذابیت های شهر تهران برای حضور شرکت ها در تهران به عنوان پایتخت است. البته این موضوعی است که درباره چند و چون آن باید از خود شرکت ها سوال شود، ولی در مجموع نبود مشوق ها و جذابیت های استانی در مقایسه با تهران را نیز می توان از دلایل آن دانست.

قاسمی گفت: این تاثیر بسزایی بر درآمدهای مالیاتی و منابع بانکی استان دارد. وقتی گردش مالی این شرکت ها در استان انجام گیرد، افزایش منابع بانکی را در پی خواهد داشت که منجر به افزایش قدرت بانک ها در ارائه تسهیلات خواهد شد. همچنین نبود تمرکز دفاتر مرکزی شرکت ها در تهران بر موضوع تمرکز زدایی موثر است و موجب افزایش اشتغال در استان می شود و در مجموع اثر مثبتی بر رشد و توسعه اقتصادی استان خواهد داشت.

*نبود امکانات رفاهی مناسب

به نظر می رسد یکی از دلایل گرایش صاحبان شرکت ها به سمت تهران، امکانات رفاهی و خدماتی در دسترس و با کیفیت بالا در این کلانشهر است. وجود هتل‌ها، رستوران ها و تشریفات لوکس و مناسب با کیفیت بالا، شرکت های تبلیغاتی مطرح و سایر امکانات خدماتی که با کیفیت های قابل قبول ارائه می شوند، گرایش شرکت ها و کارخانه های بزرگ را به حضور در شهر تهران بیشتر می کند.

«بیت الله اکبری مقدم» مدرس علوم اقتصادی، یکی از دلایل وجود دفاتر مرکزی را د رتهران سرعت تجارت در پایتخت دانست و گفت: برای صادرات و واردات به گمرک نیاز است. گمرک قزوین نسبت به تهران ضعیف تر است. وقتی چنین گمرک و امکاناتی در تهران وجود دارند، صنایع از آن استفاده می کنند.

وی همچنین به نقش هتلینگ اشاره کرد و ادامه داد: اگر هتل ها و امکانات شهری خوب در استان قزوین ایجاد شود و امکانات رفاهی فراهم باشد و میهمانان و تجار و بازرگانان چه از خارج استان و چه از خارج کشور بتوانند در شهر اقامت کنند، شرکت ها ترجیح می دهند معاملات خود را در استان انجام دهند، بنابراین دفاتر مرکزی را در قزوین تاسیس می کنند. شرکت‌ها برای تاسیس دفاتر مرکزی در تهران هزینه زیادی می پردازند ولی با وجود شرایط مجبورند به تهران بروند.

*بازار فروش در تهران

«محمدرضا کریمی» کارشناس تولید یکی از شرکت های صنعتی استان قزوین، که دفتر مرکزی آن در تهران است، دلیل این شرکت را برای تاسیس دفتر مرکزی در تهران دسترسی به امکانات فراوان آنجا ذکر کرد و گفت: شرکت ما با اتاق بازرگانی قزوین کار می کند و مشکلی ندارد ولی به دلیل این‌که امکانات رفاهی، مشتریان ووزارتخانه ها همه در تهران هستند، این شهر را برای مکان دفتر مرکزی انتخاب کرده‌اند.

وی افزود: فرودگاه ها وپروازهای خارجی در تهران یکی دیگر از دلایل این یک بام و دو هوا بودن است*. داشتن میهمان خارجی و همچنین اعزام نیروهای شرکت به خارج نیز در انتخاب تهران برای دفتر مرکزی موثر بوده است.

*بازگشت سرمایه و رونق اقتصادی استان

شکی نیست که بازگشت سرمایه و گردش مالی شرکت های بزرگ به استان قزوین باعث رونق اقتصادی و خروج از رکود و به جریان افتادن فعالیت بانک ها و ارائه تسهیلات بهتر می شود، اما محل استقرار دفتر مرکزی و حساب های شرکت از مواردی است که در هیات مدیره شرکت ها تعیین می شود و ارگان های دولتی نمی‌توانند دخالتی در این موضوع داشته باشند.

اکبری گفت: اگر سرمایه های شرکت‌هایی که در قزوین حضور دارند، از استان تامین شود، اولین اثر آن کاهش بیکاری است. سرعت جابه جایی سرمایه زیاد است ولی این سرعت برای افراد کم است. چون افراد وابسته به خانه، خانواده، دارایی ها و... هستند؛ نمی‌توانند به سمت جاهایی که فرصت وجود دارد، بروند. نمی‌توان جلوی سرمایه را گرفت فقط باید زمینه ماندن سرمایه و آمدن آن را فراهم کرد. جذب سرمایه هم به اجبار نیست و باید شرایطی را فراهم کرد که سرمایه به میل خود بماند. این میل باید در خود استان باشد که بخواهد سرمایه را در استان نگه دارد. باید شرایطی را فراهم کرد که سرمایه‌داران تمایل به سرمایه گذاری و همچنین گردش مالی دراستان داشته باشند.

مدیرکل امور اقتصاد و دارایی با تاکید بر اهمیت انتقال دفاتر مرکزی شرکت ها به قزوین گفت: در وهله اول باید موضوع تمرکز زدایی از تهران در سطح کلان کشور در سیاست گذاری ها و برنامه ریزی ها مدنظر قرار بگیرد تا با تمرکز زدایی از مرکز به سمت استان‌ها قدمی در توسعه متوازن مناطق مختلف کشور برداشته شود. در همین زمینه اصلاح قوانین و مقررات، افزایش سطح اختیارات مدیران استانی، اعطای مشوق های خاص (مالیاتی، بیمه، تعرفه های گمرکی و...) در استان ها و در مقابل افزایش هزینه های استقرار در تهران می تواند میل به انتقال دفاتر اشخاص حقیقی و حقوقی به استان ها را افزایش دهد.

*جذب سرمایه

اکثر سرمایه گذاران قزوین از خارج استان می آیند، سرمایه گذاری و از منابع داخلی و منابع بانکی استان استفاده می کنند، اما دفتر مرکزی آنها در تهران است. شاید اگر حتی درصد کمی از شرکت‌های فعال قزوین بخشی از گردش مالی خود را در استان داشته باشند، درصدی از مشکلات اقتصادی که گریبان استان را گرفته است، رفع شود. اول این‌که باید مدیریت ارشد استان به این مهم برسد و این دغدغه مدیران اقتصادی استان باشد. دوم این‌که تدبیری اندیشیده شود تا کمبودهای استان رفع و موانع و مشکلات شرکت ها از سر راه برداشته شود تا شرکت ها تمایل به استقرار دفاتر مرکزی و انجام معاملات خود در قزوین داشته باشند که این خود باعث رفع بسیاری دیگر از مشکلات اقتصادی استان خواهد شد.

با اندكي اضافه و تلخيص برگرفته از وب سایت خبري-تحليلي تابناك، تاریخ انتشار: 4 آذر 1394، کد مطلب: ۱۳۴۵۴۲:www. tabnak.ir