تجرد قطعی ۱۵۰ هزار ایرانی

رئیس کمیته زنان و جوانان مجمع تشخیص مصلحت در همایش ملی سیاستگذاری اجتماعی در حوزه خانواده آمار‌هایی در حوزه خانواده و در زمینه تجرد، ازدواج و طلاق ارائه داد. به گفته لیلی بروجردی حدود ۱۵۰ هزار ایرانی بالای ۵۰ سال هرگز ازدواج نکرده‌اند. این رقم زمانی که ازدواج تا ۵۰ سال را بررسی کنیم به یک میلیون و ۵۰۰ هزار و زمانی که تا ۳۵ سال را در نظر بگیریم به حدود ۱۲ میلیون نفر می‌رسد.

شعار سال:

رئیس کمیته زنان و جوانان مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: درآمد ۵۷ درصد از خانواده‌ها را یک نفر ۵/۱۵ درصد را دو نفر تامین می‌کنند و در ۲۴ درصد خانواده‌ها هیچ فرد شاغلی وجود ندارد. لیلی بروجردی در همایش ملی سیاستگذاری اجتماعی در حوزه خانواده اظهارداشت: ۲۴ میلیون خانواده در ایران زندگی می‌کنند که درآمد ۷/۲۳ درصد از آنها از راه‌های متفرقه تامین می‌شود. او با اشاره به آمار افراد هرگز ازدواج نکرده افزود: تا پایان سال ۹۳، ۱۲ میلیون دختر و پسر هرگز ازدواج نکرده بودند که این آمار مربوط به پسران تا سن ۳۵ سال و دختران تا سن ۳۰ سال می‌شود.

البته این آمار از سن ۳۵ سالگی تا ۵۰ سالگی به ۵/۱ میلیون نفر تنزل پیدا می‌کند و بعد از ۵۰ سالگی به ۱۵۰ هزار نفر می‌رسد. بروجردی در ادامه عنوان کرد: لازم است نقطه عزیمت در تدوین برنامه‌های توسعه از اقتصاد به فرهنگ تغییر پیدا کند و اگر خانواده ملاک سیاستگذاری‌ها قرار بگیرد، لازم است این مورد از جهات مختلف مورد توجه قرار گیرد.

رئیس کمیته زنان و جوانان مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به سیاست‌های کلی خانواده خاطرنشان کرد: برای تک‌تک الفاظ این سیاست‌ها وقت گذاشته شده است، البته تدوین آنها تنها شروع کار است و لازم است شرح وظایف و تکالیف دستگاه‌ها در پی این سیاست‌ها تنظیم شود.
او در بخش دیگری از صحبت‌های خود اظهار کرد: سیاست‌های کلی در حوزه خانواده به دو شکل مطرح شده که یک شکل از آن در سیاست‌های برنامه‌های ۵ ساله دولت است. در پایان سال ۸۹ و سال ۹۰ سیاست‌های کلی خانواده را شروع کردیم و در سال ۹۳ و ۹۴، این سیاست‌ها در مجمع تشخیص مصلحت نظام بازنگری شد و مبنای آن رابطه دولت با خانواده است.

بروجردی با اشاره به مراحل خانواده تصریح کرد: تشکیل خانواده و آسیب‌های آن مانند همباشی، مرحله اول است. در ادامه استمرار خانواده مطرح می‌شود. در حال حاضر خانواده‌هایی که در ۵ سال اول تشکیل خود به سر می‌برند، دارای بالاترین آمار اختلافات در دادگاه‌ها هستند. خانواده‌های میانسال و کهنسال نیز در این مرحله (استمرار خانواده) می‌گنجند.
در حال حاضر با توجه به تغییر سبک زندگی، خانواده‌های کهنسال از حالت مرجع خارج شده‌اند. به گزارش ایسنا، رئیس کمیته زنان و جوانان مجمع تشخیص مصلحت، انحلال خانواده را سومین مرحله برشمرد و گفت: طلاق رسمی و طلاق عاطفی در این مرحله می‌گنجد، بنابراین یک ماتریس چند وجهی در موضوع خانواده پیش روی دولت است.

* مرحله سوم گذار؛ انحلال خانواده
استاد جمعیت‌شناسی دانشگاه تهران نیز در همایش زنان و زندگی شهری گفت: دنیا با دو گذار جمعیتی روبه‌روست که در گذار اول جمعیت با باروری بالا به همراه مرگ و میر بالا و کاهش باروری و متعاقب آن کاهش باروری روبه‌رو می‌شود که در این حالت انفجار جمعیتی را به وجود می‌آورد.

در گذار دوم، جمعیت با کاهش موالید و افزایش مرگ و میر به خاطر سالخوردگی روبه رو می‌شود. شهلا کاظمی‌پور افزود: مهم‌ترین تغییرات این مرحله گذار جمعیتی در خانواده انجام می‌شود. در این مرحله خانواده از شکل هسته‌ای به گسترده تبدیل شده و جنسیت وسن نقش تعیین کننده‌ای دارند. او با اشاره به تغیییراتی که باعث شکل گیری این نوع خانواده در جوامع شهری می‌شود، خاطرنشان کرد: بالا رفتن سن ازدواج، کاهش ازدواج، افزایش میزان طلاق و افزایش زوج زیستی و کاهش تعداد فرزند بر شکل و نوع خانواده‌ها تاثیرگذار بوده‌اند.

به گفته این استاد دانشگاه تحولات خانواده در مرحله تشکیل خانواده با بررسی فاکتورهای کاهش پیشدستی برای ازدواج، شیوه‌ها ومعیارهای همسرگزینی و مهاجرت‌ها وهمچنین افزایش زندگی مجردی، بر تغییر شکل خانواده موثر است. کاظمی‌پور با اشاره به تغییرات مرحله دوم ازدواج یعنی تداوم ازدواج یادآور شد: افزایش زمان ازدواج تا تولد فرزند اول، افزایش موالید بین فرزندان، افزایش تک فرزندی و کاهش بعد خانوارو افزایش طول حضور فرزندان درخانواده، افزایش میانگین سنی زنان درزمان تولد اولین فرزند و افزایش ناباروی و افزایش اشتغال زنان خودش را نشان می‌دهد.

او با اشاره به تغییرات مرحله سوم خانواده یعنی انحلال خانواده تاکید کرد: کاهش سن زنان مطلقه، کاهش سنوات زندگی و افزایش امید به زندگی و افزایش میزان طلاق‌های عاطفی، افزایش زنان سرپرست خانواده و افزایش فرزندان طلاق بخشی از این تغییرات به شمار می‌آید.

*تصمیم به مجرد ماندن!
یک پژوهشگر مسائل اجتماعی می‌گوید: اگر ازدواج را یک اختیار یا یک تصمیم فردی بدانیم، مواجهه با تجرد دیگر آسیب محسوب نمی‌شود. براساس ماده ۱۶ اعلامیه حقوق بشر، ازدواج امری فردی است و با اختیارات خود شخص صورت می‌گیرد.

برخی از فقها هم این نظر را دارند و معتقدند تصمیم در مورد ازدواج یک تصمیم فردی است، یعنی اگر فردی در سنین کودکی هم به عقد کس دیگری دربیاید، می‌تواند با رسیدن به سن بلوغ این را نپذیرد. یکی از مهم‌ترین پایه‌های جوامع بشری تداوم نسل است و دلایل عقلی تشکیل خانواده مشخص است. حال این سوال مطرح می‌شود که ما ازدواج را یک تصمیم شخصی می‌دانیم یا خیر؟ ثریا عزیزپناه با اشاره به آمار ۱۲ میلیونی جوانان مجرد می‌افزاید: با توجه به کارهای پژوهشی انجام گرفته در این زمینه، دلایل فرهنگی و اجتماعی در تجرد نقش زیادی دارند.

معیشت در ستون هفتم این مسائل قرار می‌گیرد، یعنی قبل از دلایل اقتصادی، شرایط دیگری وجود دارد که باعث تصمیم‌گیری در مورد ازدواج یا تجرد می‌شود. به نظر می‌رسد دور ماندن دو جنس از هم که می‌خواهند زیر یک سقف بروند و نهاد وزین خانواده را تشکیل دهند و همچنین کم بودن اطلاعات واقعی دو جنس از یکدیگر می‌تواند در بالا رفتن تجرد در جامعه دخیل باشد.
او با اشاره به سیاست‌های جدا‌کننده دو جنس از یکدیگر خاطرنشان می‌کند: نتیجه این جداسازی چنین پیامدهایی را تحمیل می‌کند که به دلیل عدم شناخت کافی دو جنس از یکدیگر که می‌خواهند خانواده تشکیل بدهند و کارکردهای آن را برای جامعه محقق کنند، اعتماد متقابل آنها خدشه دار شده است. اطلاعاتی که به این دو گروه جنسی داده می‌شود، اطلاعاتی است که آنها را مدام از هم دور می‌کند.

عزیزپناه اظهار می‌کند: متاسفانه فضای سالمی در جامعه برای آشنایی دختر و پسر برای تشکیل خانواده فراهم نیست. بنابراین ارتباطاتی شکل می‌گیرد که به طور مسلم به ازدواج ختم نمی‌شود. چنین مسائلی باعث می‌شود افراد تصمیم به ازدواج نکردن بگیرند و باید توجه داشت که فقط آقایان نیستند که چنین تصمیمی می‌گیرند؛ بررسی‌ها نشان می‌دهد بخش قابل توجهی از این جمعیت را خانم‌ها تشکیل می‌دهند.

باید در این زمینه پژوهش‌هایی صورت گیرد تا مشخص شود واقعیت‌های جامعه چیست و نقاط مداخله چگونه باید باشد. او در مورد نگرانی‌ها درباره افزایش تجرد قطعی در جامعه بیان می‌کند: اگر شرایط به همین صورت تداوم یابد، ممکن است کسانی که امید داریم از تجرد پشیمان شوند و ازدواج کنند نیز تجرد قطعی را برگزینند. هر جامعه‌ای حق دارد نگران حفظ بقای خود شود اما نگرانی ما در عمل و برنامه‌ها متناسب با شرایط نیست. بنابراین مداخلات باید براساس واقعیت باشد، نه آنچه در ذهن افراد می‌گذرد.

با اندکی تلخیص و اضافات، برگرفته از روزنامه آرمان، تاریخ انتشار: 23 آذر 1395، شماره روزنامه: 3206، صفحه:4