همچنین در لغت نامه دهخدا یکی از معانی کلمه "هر” آسیا در نظر گرفته است، اما کلمه "هر” به معنی آسیا در هیچ فرهنگ لغت دیگری نیامده است، به نظر میرسد مرحوم دهخدا "هر” به معنی آسیا را از قول یاقوت حموی که او نیز از برخی از ایرانیان شنیده بوده است آورده است، در اینجا دو گزینه محتمل به نظر میرسد، اول اینکه کلمه "هر” به معنی آسیا در بعضی از گویشهای زبان فارسی در قدیم معمول بوده و اکنون نیست، دوم اینکه در انتقال معنی کلمه "هر” سهوی صورت گرفته است. به نظر من گزینه دوم میتواند به حقیقت نزدیک تر باشد، اندکی در این باره توضیح میدهم.

با توجه به اینکه به جای آب از "او” استفاده شده است، بسیار محتمل است که اسم ابهر از یکی از گویش های زبان فارسی مانند لری گرفته شده باشد، چون کلمه "او” در بسیاری از لهجه ها و گویش های فارسی به معنی آب بکار میرود، اما در باره کلمه "هر” باید گفت، در گویش لری بختیاری کلمه "هر” به معنی آسیا نیست بلکه به معنی آسیاب کردن است، یعنی احتمالا آنچه که کلمه "هر” از آن گرفته شده است نه "هر” به معنی آسیا یا سنگ آسیا، بلکه فعل "هر” از مصدر "هردَن” است. با توجه به اینکه، این موضوع به نقل از برخی ایرانیان آمده و یاقوت حموی خود به معنی کلمه اشراف نداشته است، بسیار محتمل است که در نقل و یا انتقال معنی اشتباهی صورت گرفته باشد، که با توجه به نزدیک بودن آسیا با آسیاب کردن امکان این اشتباه اصلا دور از ذهن نیست.

جهت مزید اطلاع و اطمینان از این موضوع لازم به یادآوری است که روستاهای بختیاری زبان اطراف ابهر که به دودانگه زبانان معروف هستند، از جمله روستاهای خلیفه حصار، درسجین، ارکین، آغجه کند و شیورین، هم اکنون فعل "هردن” را به معنی آرد کردن گندم، جو یا سایر غلات استفاده میکنند. و برای جوینده این معنی هیچ دشوار نخواهد بود که سری به این روستاها زده و یا با افرادی از این روستاها که در ابهر ساکن هستند و تعدادشان هم اندک نیست در مورد این معنی تحقیق و تفحص نماید.

در واقع میتوان گفت کلمه «اوهر» به معنی جایی است که هردن و آرد کردن گندم و جو یا سایر غلات با استفاده و به کمک آب صورت میگیرد، به عبارت ساده تر در ذیل معنی کلمه اوهر میتوان گفت اوهر یعنی سرزمین آسیابهای آبی. با توجه به وجود رودهای زیادی در منطقه (که متاسفانه به تدریج دچار کم آبی و خشکی شده اند، و اکنون مهمترین آنها ابهررود است که آن هم از اهمیت سابق برخوردار نیست)، و استعداد منطقه برای کشت محصولات مختلف گندم و جو این اسم بسیار بجا و با مسما است. به تدریج در گذر ایام کلمه اوهر به خاطر سهولت تلفظ و راحتی در نوشتن به آبهر و بعدها به ابهر تبدیل شده است.

غرض از بیان این مطلب کمک به شفاف شدن موضوع و دریافت نظرات خوانندگان و علاقه­ مندان، برای کشف و روشن شدن واقعیتی تاریخی است، امیدوارم همه ما به سطح مناسبی از رشد و توسعه فردی برسیم که بتوانیم فارغ از تعلقات قومی و نژادی و فرهنگی، نگاهی واقع بینانه و به دور از تعصب به مسائل داشته باشیم.

با اندکی تلیخص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری تحلیلی ابهر آنلاین، تاریخ انتشار: 8 خرداد 1392، کدخبر: 134 ، www.abharonline.org