شعار سال: دکتر فریدون عوفی، عضو هیات علمی موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور و دانش‌آموخته دکتری دانشکده علوم و فنون دریایی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، هدف از اجرای این پروژه را که از سال 1380 آغاز شده بود، بازنگری و اصلاح رده‌بندی ماهیان خلیج فارس و تنگه هرمز، رفع ابهامات و حصول اطلاعات جدید در زمینه فهرست نهایی گونه‌های ماهیان این منطقه عنوان کرد و گفت: تعیین روابط جغرافیای زیستی ماهیان دریایی جنوب ایران با مناطق دریایی همجوار منطقه اقیانوسی هند و آرام و همچنین سایر مناطق دریایی و اقیانوسی دوردست از دیگر اهداف آن بوده است که به انجام رسید.

وی افزود: بدین منظور در گام نخست منابع و مستندات آرشیوی شامل منابع فارسی موجود 35 سال اخیر و غیر فارسی موجود 110 سال اخیر در زمینه ماهی‌شناسی خلیج فارس و خلیج عمان و در گام بعدی علاوه بر بررسی نمونه‌های ثبت و نگهداری شده در 14 موزه داخل کشور و 7 موزه خارج از کشور، نمونه‌های ماهیان بدست آمده از گشت‌های ساحلی و دریایی در منطقه نیز مورد بررسی قرار گرفتند. در گام آخر نیز اطلاعات و داد‌ه‌های بدست آمده با به کارگیری روش‌های استاندارد، مقایسه و تفسیر شد.

دکتر عوفی، اهداف کلی این پروژه را در سه بخش شناخت و تائید تعداد گونه‌های ماهیان منطقه برای تکمیل فهرست نهایی، بررسی جغرافیایی زیستی و دیرینه ماهیان و ارائه راهکارهای علمی جهت برنامه‌ریزی مناسب حفاظت و بهره‌برداری پایدار از ذخایر تفکیک کرد و گفت: این تحقیقات با همکاری صاحب نظران و متخصصان بین‌المللی دانشگاه‌ها و موزه‌های مرجع ماهی‌شناسی و تاریخ طبیعی از کشورهای مختلف نظیر آمریکا، کانادا، ژاپن، استرالیا و با انجام مسافرت‌های خارج از کشور و تبادل اطلاعات و مقایسه نمونه‌ها و چک لیست‌ها صورت گرفت.

دانش‌آموخته واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اظهار کرد: در این پروژه، جهت تکمیل اطلاعات و تعیین وضعیت موجود، نمونه‌برداری‌های میدانی گسترده و عملیات غواصی در زیستگاه‌های ساحلی و دریایی و نیز بررسی نمونه‌های موجود در بنادر ماهیگیری و مراکز تخلیه صید چهار استان جنوبی کشور و همچنین کشورهای حوضه خلیج فارس و خلیج عمان انجام گرفت.

وی به فهرست نهایی ماهیان غضروفی و استخوانی خلیج فارس و تنگه هرمز پرداخت و تصریح کرد: این فهرست بر اساس Museum of Comparative Zoology و International Code of Zoological Nomenclature مورد اصلاح و بازنگری قرار گرفته است.

دکتر عوفی با اشاره به تائید این فهرست توسط دپارتمان ماهی‌شناسی موزه تاریخ طبیعی کانادا گفت: بر اساس نتایج به دست آمده فهرست نهایی ماهیان با احتساب تنگه هرمز و منطقه مرزی دریای عمان 907 گونه در قالب 157 خانواده است.

دکتر عوفی اظهار کرد: این پروژه منجر به بازنگری، اصلاح رده‌بندی و ارائه فهرست نهایی گونه‌ها، طبقه بندی زیستگاهی بر اساس ویژگی‌های رفتار تغذیه‌ای و همپوشانی زیستگاهی و مشابهت جغرافیای جانوری ماهیان خلیج فارس و تنگه هرمز شد و ادامه مطالعات و تحقیقات برای تعیین وضعیت گونه‌شناسی ماهیان خلیج عمان نیز در دست بررسی است.

وی با اشاره به پدیده‌های ناشی از تنش‌های سیاسی (جنگ و مانورهای نظامی) و نیز آلودگی‌ها و شوک‌های محیطی در منطقه تصریح کرد: بر اساس مستندات علمی و شواهد موجود در پی بروز این حوادث و بحران‌های محیط زیست دریایی، در مواردی ماهیان دچار مهاجرت‌های اجباری می‌شوند که گاه تا سالیان دراز مانع از حضور گونه‌هایی خاص در منطقه می‌شود.

بر اساس این گزارش، این تحقیق در قالب رساله دکتری و زیر نظر دکتر سید محمدرضا فاطمی استادیار دانشکده علوم و فنون دریایی، دکتر عباسعلی مطلبی استاد مدعو واحد علوم و تحقیقات و دکتر برایان کواد استاد و صاحب‌نظر بین‌المللی از دپارتمان ماهی‌شناسی موزه تاریخ طبیعی کانادا – اوتاوا انجام گرفته است.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از وب سایت خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، تاریخ انتشار 7 آذر 1394، کد مطلب: 94090703965: www.isna.ir