شعار سال: سال 93 هم چون سالهای گذشته عده ای از دانش آموزان در مقاطع مختلف ترک تحصیل کردند و عده ای هم به قول مسئولان در معرض ترک تحصیل قرار دارند! در این میان برخی استانها همچون خراسان شمالی، سیستان و بلوچستان، همدان،کردستان و قم ظاهرا گوی سبقت را از بقیه استانها ربوده اند.

****

طبق بررسی های انجام شده در چند سال اخیر عواملی چون فقر مالی، بی انگیزگی، محیط نامناسب خانه و مدرسه، خشونت های خانگی، تعصبات قومی و قبیله ای، سیستم آموزشی، سختگیری های بیهوده و کمبود امکانات آموزشی در صدر دلایل ترک تحصیل عنوان شده است. عواملی که با لا رفتن مقطع تحصیلی، نمود بیشتری پیدا می کند. از آنجا که طبق قانون، تحصیلات برای همه ایرانیان تا پایان متوسطه اول (سوم راهنمایی) اجباری است، اما همچنان در برخی استانها از جمله خراسان شمالی و همدان بسیاری از دانش آموزان در مقطع ابتدایی به دلیل مشکلات مالی و اقتصادی ترک تحصیل می کنند. عده ای هم که موفق به گذراندن دوره ابتدایی می شوند نهایتا در دوره متوسطه اول از تحصیل باز می مانند. نبود مدرسه در نزدیکی محل سکونت، مایل نبودن خانواده ها به فرستادن فرزندان بویژه دختران به مدارس شبانه روزی و طرح های روستامحوری (محور قرار دادن یک مدرسه در یک روستا و فرستادن دانش آموزان مناطق اطراف به آن مدرسه)، اشتغال به کار و عواملی از این قبیل سبب می شود این دانش آموزان حتی اگر عطش سواد اموزی هم داشته باشند به ناچار از سیستم آموزشی خارج شوند. مسئله ای که پیامدهای آن نه تنها بر زندگی شخصی و آینده فرد بلکه بر دوش اجتماع سنگینی می کند. خروج هر ساله عده ای نوجوان و جوان کم سواد و فاقد مهارت از چرخه آموزش و ورود زودهنگام آنها به اجتماع یا زندگی مشترک و تولید نسلی آسیب پذیر مسئله مهمی است که نمی توان به سادگی از کنار آن گذشت با این حال شرایط و افزایش امارها نشان می دهد هنوز هم در این زمینه خلاء بزرگی وجود دارد.

هنوز آمار دقیق در دست نیست!

طبق اظهارات مدیرکل آموزش و پرورش خراسان شمالی سال گذشته حدود 390 دانش اموز در مقطع ابتدایی ترک تحصیل کردند و در حال حاضر سه هزار و ۸۰۰ دانش آموز این استان به سبب مشکلات اقتصادی و خانوادگی و ... در معرض ترک تحصیل قرار دارند! مدیر آموزش‌ و پرورش شهرستان اسدآباد در استان همدان نیز تعداد دانش آموزان تارک تحصیل شهرستان در سال گذشته را 144 نفر در دوره ابتدایی اعلام و مشکلات مالی و ازدواج زود هنگام دختران را مهمترین عامل عنوان کرد. بنا به گفته معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش و پرورش استان مرکزی نیز از هزار و 447 ترک تحصیلی در استان مرکزی، 585 نفر در دوره ابتدایی شناسایی شده اند !بیش از 170 دانش آموز روستایی در منطقه مرزنشين پيشين کردستان هم به دلیل نبود مدرسه شبانه روزی از ادامه تحصیل بازمانده اند.اینها تنها بخش کوچکی از آمار و ارقام ناخوشایند دانش آموزانی است که از آموزش و سوادآموزی محروم شده اند. موضوع اینجاست که متاسفانه علیرغم اهمیت موضوع همچنان آمار صحیح و دقیقی از کودکان بازمانده از تحصیل در استان های مختلف کشور وجود ندارد و بدون دستیابی به این آمار در هر منطقه کشور و به تفکیک جنسیت و نوع سکونت شهری/ روستایی و تغییرات این آمار در سال‌های مختلف، نمی‌توان ارزیابی درستی از وضعیت آموزش و پرورش کشور و البته یافتن راهکار مناسبی داشت. ظاهرا بررسی ها در پایه ابتدایی موثر واقع شده و بنا به اعلام سازمان اموزش و پرورش در چند سال اخیربیشترین ترک‌تحصیلی‌ها دانش‌آموزان پایه ششم ابتدایی هستند که به دور اول متوسطه (راهنمایی سابق) هرگز پا نمی‌گذارند! اما در خصوص تعداد تارکان تحصیل در دوره های متوسطه اول ودوم هیچ امار و ارقامی اعلام نشده است.

طرح ملی به کجا رسید؟!

موضوع ترک تحصیل دانش آموزان در مقاطع مختلف و بروز پیامدهای فردی و اجتماعی آن، در سالهای اخیر به یکی از دغدغه های مسئولان تبدیل شده و ناگزیر درصدد انجام تحقیقاتی برای یافتن عوامل موثر بر این پدیده ناخوشایند و رفع آنها برآمدند. از این رو اجرای طرح ملی انسداد مبادی بی سوادی با جدیت بیش از پیش در دستور کار قرار گرفت. هدف این طرح ملی از بین بردن علت ها و عواملی بیان شد که بیشترین تاثیر را در ممانعت دانش آموزان از ادامه تحصیل داشتند. محمد دیمه ور، معاون ابتدایی وزیر آموزش و پرورش، دسترسی آسان آموزش و تحصیل، وارد کردن دانش آموزان واجب التعلیم به مدرسه و مانع ایجاد کردن بر سر راه خروج افراد مشغول تحصیل از مدرسه را سه رکن اصلی این طرح عنوان می کند.یدالله توکلی، مشاور معاون متوسطه آموزش و پرورش نیز در این خصوص می گوید: یکی دیگر از ملزومات این کار این است که دانش آموزان ترک تحصیل کرده به اسم شناسایی شوند و برای بازگرداندن آنها به مدرسه تلاش شود.با وجود اینکه این طرح و انجام اقدامات مشابه برای رفع این مشکل در لابه لای برنامه های مسئولان آموزش و پرورش جا گرفته است اما عملا انجام اقداماتی برای مجاب کردن دانش آموزان و خانواده های آنها برای بازگشت به تحصیل به چشم نمی خورد. ظاهرا همه برنامه ها در قالب حرف و شعار باقی مانده است چرا که هنوز برنامه منسجمی برای شناسایی دانش آموزان ترک تحصیل به ویژه در دوره های متوسطه اول و دوم طراحی و اجرا نشده است! توکلی مشاور معاون متوسطه آموزش و پرورش علت این موضوع را محدودبودن اعتبارات و کمبود نیروی انسانی دانسته و می گوید: طبق پیش بینی ها، سالانه در دوره متوسطه اول باید 30 هزار دانش آموز و در دوره متوسطه دوم سالانه 20 هزار دانش آموز ترک تحصیلکرده شناسایی شوند که سال گذشته فقط وضع ده هزار نفر پیگیری شده است!دراین میان بحث کمبود اعتبارات و نیروی انسانی نیز به عنوان مانع پیشبرد اهداف بیان شده است که با توجه به شرایط موجود تنها می توان این موارد را بهانه تراشی و ناکارآمدی در اجرای طرح ها نسبت داد. چرا که با توجه به اثرات نامطلوبی که پدیده ترک تحصیل دانش اموزان در دراز مدت در جامعه خواهد داشت بی توجهی به این مسئله و بهانه تراشی و دست روی دست گذاشتن هر روز جامعه را به تنزل فرهنگی و سقوط نزدیک می کند.

با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از جوان آنلاین، تاریخ 26 فروردین 94، کد مطلب: 713658: www.javanonline.ir