شعارسال : دکتر حامد وحدتی اظهار کرد: کاوش در این محوطه کم‌نظیر می‌تواند به بسیاری از پرسش‌ها پاسخ داده و شناخت ما ازمهمترینانسان پیشا‌هوشمند(انسان نئاندرتال) را ارتقاء دهد.

وی از انسان نئاندرتال به عنوان شناخته‌شده‌ترین انسان پیش از انسان هوشمند یاد کرد و افزود: تاکنون پیشترین ردپای این انسان بواسطه گستردگی مطالعات در مناطقی از اروپا و خصوصا اروپای مرکزی، خاورمیانه و بویژه فلسطین و سوریه به دست آمده است.همچنین در یکی از کاوش‌ها ،اسکله 10 انسان نئاندرتال در غار "شنیدار" کردستان عراق بدست آمده که این مهم یکی از مهمترین کشفیات ما از این انسان عصر پارینه سنگیدر شرق است.

این انسان‌باستان‌شناس ایرانی با بیان اینکه تاکنون اطلاعات و داده‌های ما از انسان نئاندرتال در شرق به شدت محدود بوده است، اظهار داشت: در کشور ما نیز عمده اطلاعات به دست آمده و کاوش‌ها مربوط به باستان‌شناسان غربی است که عمده این مطالعات در زاگرس و خصوصا لرستان بوده که پیش از انقلاب انجام شده است که در یکی از آنها ساعد یک انسان نئاندرتال به دست آمد.

وی با بیان اینکه تقریبا همه مطالعات مربوط به انسان نئاندرتال در ایران در غرب کشور و خصوصا در خرم‌آباد، کوهدشت، کرمانشاه و هولیلان بوده تصریح کرد: میرک سمنان یکی از معدودترین مناطق مرکزی ایران است که در آن آثاری از انسان نئاندرتال آنهم در حجم بسیار گسترده‌ای به دست آمده است.

وحدتی‌نسب با بیان اینکه بیشتر باستان‌شناسان ترجیح می‌دهند در محوطه‌های غاری دنبال این نوع از انسان بگردند تصریح کرد: محدودیت در کاوش، دسترسی آسان‌تر به غارها و اشگفت‌ها، تصریح مطالعات پیشین بر زندگی این نوع از انسان در غارها ،محدودیت در بودجه و...از جمله دلایلی است که سبب شده تقریبا عمده مطالعات مربوط به انسان نئاندرتال در محوطه‌های غاری متمرکز شود و کمتر باستان‌شناسان در محوطه‌های روباز به مطالعه در این خصوص پرداخته‌اند. البته مطالعات نشان می‌دهد که این تصور درستی نیست و انسان نئاندرتال در خارج از غار و در کنار دریاچه‌ها و...نیز زندگی می‌کرده است.

میرک یکی از بزرگترین محوطه‌های دوران پارینه سنگی است

وی با اشاره به روباز بودن محوطه باستانی میرک سمنان، افزود: میرک یکی از بزرگترین محوطه‌های مربوط به انسان نئاندرتال هم از نظر ابعاد محوطه، هم از نظر تعدد دست‌افزارهای سنگی و هم از نظر تنوع در ابزار است و از این رو میرک سمنان در سطج جهان بسیار بسیار شاخص است.

وی،در پاسخ به پرسشی در خصوص چگونگی کشف میرک و تاریخچه مطالعات بر روی آن، خاطرنشان کرد: این محوطه ارزشمند پارینه سنگی در سال 64 توسط آقایان کبیری و مهریار شناسایی و کشف شد اما به دلیل فقدان متخصصن پارینه سنگی و خصوصا متخصص زمین باستانشناس و...؛ کار شاخصی بر روی آن انجام نشده تا اینکه ما در سال 86 بازدیدی از آن کردیم و در سال 88مجوزی اخذ کردیم که به صورتی روش‌مند محدوده بین تپه‌های دلازیان و میرک را به صورت پیمایشی مطالعه و پس از تست‌های دقیق آماری، از محوطه نمونه‌برداری و تاریخ و دوره هرکدام را روشن کنیم.

این باستان‌شناس با بیان اینکه در گام نخست به این نتیجه رسیدیم که میرک مربوط به پارینه سنگی میانی است افزود: انسان شاخص این دوره، انسان نئاندرتال است که زیست او از 200هزار سال پیش شروع و تقزیبا در 30 هزار سال پیش منقرض می‌شود.

این تپه‌ها ایجا چه‌می‌کنند؟

این استاد دانشگاه،در پاسخ به پرسشی در خصوص هدف از این مطالعات به ایسنا گفت: نخستین سئوال ما این بود که این تپه‌ها اینجا چه می‌کنند؟ چرا که این تپه‌ها ، تپه طبیعی نیستند. دومین پرسش ما با توجه به انباشتگی دست‌افزارهای سنگی در میرک این بود که چرا این منطقه مداوما مورد استفاده قرار گرفته است؟ چرا که این منطقه امروزه در دل کویر و مناطق بیابانی قرار گرفته و به نظر می‌رسد در آن دوره شرایط آب و هوایی کاملا متفاوتی داشته است. همچنین ما در این کاوش به دنبال تعیین تاریخ دقیق محوطه و دست‌افزارها هستیم چرا که انسان نئاندرتال در دوره‌ای بین 200هزار سال پیش تا 30 هزار سال پیش زیست داشته و هنوز مشخص نیست این آثار به جا مانده مربوط به کدام دوره از این دوران170هزار ساله هستند. و کاوش ما برای یافتن پاسخ دقیق این سئوالات در میرک سمنان با همکاری سازمان میراث فرهنگی و مسئولان استان آغاز شد.

وی فقدان متخصصان جنبی و از جمله یک "زمین‌باستان‌شناس" را عامل تاخیردر مطالعات از سال 88 تاکنون دانست و ادامه داد: وجود یک "زمین‌باستان‌شناس" برای تعیین دوره و بررسی لایه‌های خشک و مرطوب، تبیین آب و هوای دیرین و ... این محوطه ضروری بود و لذا با تکمیل گروه متشکل از باستان‌شناسان ایرانی و فرانسوی کاوش در ماه رمضان امسال آغاز شد.

سرپرست هیأت کاوش در محوطه پارینه سنگی میرک سمنان، با بیان اینکه مطالعات این گروه بر روی بزرگترین تپه میرک متمرکز شد که دارای بیشترین پراکنش دست‌افزار نیز بود و از سوی حفاران غیرمجاز نیز چندین چاه در آن ایجاده شده بود و از این رو می‌شد از این چاه‌ها برای بررسی لایه‌های پایین‌تر، استفاده کرد.

وی از مطالعه یک گروه دیگر در این محوطه در دو سه سال گذشته خبر داد و تصریح کرد: این گروه اعلام کرده بودند که در لایه‌های زیرین چیزی نیست و هر چه هست همیندست‌افزارهای در سطح است اما این نظر غیرمنطقی بود چرا که ما با حجم بسیار گسترده‌ای از ابزار روبرو بودیم.

کشفیات کاوش

وحدتی نسب از بررسی عمق این تپه باستانی توسط باستان‌شناسان ایرانی و فرانسوی خبر داد و گفت: مطالعات ما در عمق تپه به کشف ابزارسنگی، استخوان حیوانات و دو استقرار انسانی در لایه‌های 3 و 5 متری بزرگترین تپه میرک انجامید.

این انسان باستان‌شناس ایرانی،از انجام کاوش پلکانی در ضلع شمالی تپه خبر داد و تصریح کرد: هدف از این روش این بود که با بررسی رسوبات و انجام نمونه‌برداری و مطالعه آن متوجه شویم که این رسوبات در چه دوره آب و هوایی شکل گرفته است. چرا که بخشی از رسوبات مربوط به دوره‌های آب‌وهوایی خشک و بخشی از آن مربوط به آب و هوای مرطوب بود. همچنین هدف دیگر ما تعیین سن دقیق محوطه بود.

سرپرست هیأت کاوش در محوطه پارینه سنگی میرک سمنان،در پاسخ به پرسش دیگری از خبرنگار ایسنا در خصوص نتایج آخرین مطالعات و اعلام نظر نهایی در خصوص این کاوش، افزود: در حال حاضر نمونه‌ها را به آزمایشگاهی در فرانسه ارسال کردیم و در آینده سن دقیق محوطه اعلام خواهد شد. ضمن اینکه یک کاوش دیگر در این محوطه خواهیم داشت.

این استاد دانشگاه تربیت مدرس تهران، تصریح کرد: در پایان این فصل از کاوش موفق شدیم نمونه رسوبی ،گرده‌شناسی و همچنین نمونه جانوری را انجام دهیم که بررسی نمونه جانوری حکایت از این دارد که در آن دوره آب و هوای این منطقه در آن دوره کاملا متفاوت و برخلاف امروز کاملا مرطوب بوده است.

کشف بقایای گاومیش، گوزن و یک گونهگرگدن منقرض شده در میرک سمنان

وی از کشف بقایای حیواناتی نظیر: گاومیش، گوزن و نوعی از گرگدن که امروزه منقرض شده و... که همگی امروزه در آب و هوایی کاملا مرطوب زندگی می‌کنند در این منطقه خبر داد و افزود: علاوه بر این دو استقرارگاه انسانی در تپه شناسایی شد که در کاوش فصل دوم مطالعه آن تکمیل خواهد شد.

فصل دوم کاوش در مهرماه

وی در پاسخ به پرسشی در خصوص فصل دوم کاوش‌ها به ایسنا گفت: زمان انجام این فصل از کاوش به تامین بودجه لازم بستگی دارد البته قول‌هایی داده شده که این بودجه تامین شود. خوشبختانه مسئولان بسیار کمک کردند و قول حمایت بیشتر دادند لذا اگر مجوزها اخذ شود احتمالا فصل دوم کاوش در مهرماه امسال آغاز خواهد شد.

وحدتی‌نسب همچنین در پاسخ به پرسش ایسنا در خصوص تاریخ اعلام نتایج آزمایش نمونه‌ها ، اظهار کرد: قرار است جواب آزمایش رسوبات تا مهرماه و پیش از آغاز فصل دوم کاوش اعلام شود اما نتایج آزمایش سن‌یابی‌ها تا پایان امسال اعلام خواهد شد.

9 پایان‌نامه ارشد و رساله دکترا در خصوص میرک سمنان

وی از میرک سمنان به عنوان یکی از مهمترین محوطه‌های عصر سنگی در ایران و جهان یاد کرد و تصریح کرد: تاکنون در خصوص این محوطه 6 پایان‌نامه ارشد، 3 رساله دکترا، مقالات متعدد از جمله 11 مقاله علمی از بنده در معتبرترین نشریات دنیا و همچنین 10 سخنرانی من در همایش‌های بین المللی در دانشگاه‌های معتبری نظیر آکسفورد، بوردو فرانسه، رم ایتالیا و... انجام شده که همگی حکایت از اهمیت بالای میرک سمنان در دنیا دارد.

استاد دانشگاه تربیت‌مدرس تهران، حمایت مسئولان استانی را دل‌گرم کننده خواند و یادآوری کرد: جدای از مسئولان پژوهشگاه میراث کشور، مسئولان میراث فرهنگی سمنان، استانداری، فرمانداری و... همگی حمایت‌های خوب و بی‌سابقه‌ای داشتند که امید است با همین حمایت‌ها فصل دوم نیز انجام و به نتایج دقیق علمی در خصوص این محوطه ارزشمند برسیم.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از وب سایت خبرگزاری دانشجویان ایران "ایسنا” استان سمنان، تاریخ انتشار شنبه 10 مرداد 1394 ، کد مطلب : 945-894-5 : www.semnan.isna.ir