انتظار می‌رود در طرح اعلام شده و پلکانی کردن حقوق و نحوه همترازی بازنشستگان تجدید نظر و در راستای اجرای عدالت و هماهنگی پرداخت‌ها و رفع تبعیض و برطرف کردن نابرابری‌ها و تفاوت‌های فاحش و غیر منصفانه (چند میلیون تومانی) میان دریافتی بازنشستگان سنوات مختلف مقرر نمایند

طرح همترازی و یکسان‌سازی حقوق برای تمامی بازنشستگان هم سطح با لحاظ مدرک تحصیلی و شرایط شغلی آنها (به‌طور مثال: مدیرکل بامدیرکل- رئیس اداره با رئیس اداره- پیش خدمت با پیش خدمت) اجرایی شود

سال‌هاست بازنشستگان سنوات مختلف تقاضای ترمیم حقوق از طریق اجرای طرح همترازی و یکسان‌سازی دریافتی به صورت جامع را داشته و دارند. لیکن سال گذشته که با اجرای روش پلکانی افزایش سالانه بدون مصرح قانونی و تحت این عنوان که سطوح پایین‌تر شغلی از درصد افزایش بیشتر برخوردار شوند، بدعت و تبعیض نو بنا نهاده‌شد.

در سال آینده نیز بنا به اعلام سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه مجلس شورای اسلامی، دولت طرح همترازی را صرفاً برای برخی از بازنشسته‌ها که در ماه کمتر از دو میلیون تومان دریافتی دارند، در دست برنامه دارد.

حال سؤال پیش می‌آید که چه فرقی است بین فردی که دریافتی او ماهیانه دو میلیون تومان است با فردی که یک میلیون و نهصد هزار تومان دریافتی دارد.

به‌علاوه همترازی همان‌طور که از تعریف و سابقه آن قبل و بعد از انقلاب در سال 1370 (سال اجرای قانون نظام هماهنگ پرداخت) و 1386 (سال تصویب قانون مدیریت خدمات کشوری) مشخص است همسان ساختن دریافتی میان سطوح سازمانی یکسان و همگن و گروه‌های شغلی برابر و مشابه است و نه برابر کردن دریافتی بازنشستگان غیر هم سطح و با گروه‌های شغلی نابرابر و ناهمگن.

مضافاً مگر نه آنکه در دوره اشتغال میان دریافتی شاغل یک پست مدیریتی یاکارشناسی با دریافتی شاغل یک پست دفتری و خدماتی تفاوت وجود دارد و آن هم به‌واسطه ضابطه‌های تعریف شده ناشی از تحصیلات، سنوات خدمت، تجربه، تخصص، مهارت و... است که از طریق طرح طبقه‌بندی مشاغل در سازمان‌ها برقرار می‌شود.

پس چگونه است که می‌بایست این ضابطه اساسی و مهم پس از بازنشستگی از بین برود؟ و دریافتی بازنشسته‌های متفاوت یکسان شود؟! آیا راه ارتقا و تقویت معیشت قشرهای آسیب‌پذیرتر بازنشستگان اجرای راهکارهای منطقی چون ارائه کمک‌های غیر نقدی و خواروبار به این قشرهاست یا ایجاد تبعیض و بی‌عدالتی و از هم پاشیدن نظام پرداخت و سیستم حقوق و دستمزد است؟ آیا طراحان این نوع روش‌های تبعیض‌آمیز، مسائل حقوق و دستمزد را صرفاً با رویکرد احساسی و بدون پشتوانه علمی و کارشناسی بی‌توجه به عوارض و تبعات ناعادلانه آن می‌نگرند؟ یا خدایی نکرده هدف‌های پوپولیستی و عوام گرایانه را مد نظر و دنبال می‌کنند؟ در هر صورت با این شیوه‌ها ظلم مضاعفی را بر اقشار فرهیخته‌تر بازنشستگان روا می‌دارند که غالباً مظلوم‌تر و صدایشان هم به‌جایی نمی‌رسد و احتمالاً گناهشان رنج سال‌ها تحصیل، کسب تخصص، تلاش و خدمت در پست‌های حساس کارشناسی و مدیریتی مسئولیت دار بوده‌است.

این نوع روش‌های افزایش و این نحوه همترازی و پلکانی کردن دریافتی بازنشستگان ضمن آنکه طرح طبقه‌بندی مشاغل دوره خدمت را بی‌معنا و مفهوم و ارزش علم و تحصیل را نادیده می‌گیرد، متأسفانه و بخصوص حقوق و امتیازات مکتسبه زمان اشتغال آن بخش از بازنشستگان که با تحصیلات عالی و تلاش و کار بسیار و حداقل 30‌سال و گاه بیشتر عهده دار مسئولیت مشاغل مختلف و خدمتگزار این مرز و بوم بوده‌اند را سلب و ضایع می‌سازد.

افزون بر این، اجرای چنین روش‌هایی سبب می‌شود کسی که در دوران خدمت کار و تلاش کمتر، تحصیل و تخصص و مسئولیت پایین‌تر داشته پس از بازنشستگی از درصد و میزان حقوق بالاتر برخوردار و مآلاً پس از چند سال دریافتی تمامی بازنشستگان از پایین‌ترین رده تا بالاترین سطح برابر شود و به زبان ساده دریافتی یک آبدارچی با دریافتی عالی‌ترین مقام‌های سازمانی همچون (معاون وزیر، مدیرعامل و مدیران کل و رؤسای ادارات) برابر و یکسان شود و در نگاه و بررسی واقعی چه بسا افزون‌تر شود.

لذا از مسئولان محترم و سازمان‌های ذیربط (سازمان برنامه و بودجه و سازمان امور اداری و استخدامی) انتظار می‌رود در طرح اعلام شده و پلکانی کردن حقوق و نحوه همترازی بازنشستگان تجدید نظر و در راستای اجرای عدالت و هماهنگی پرداخت‌ها و رفع تبعیض و برطرف کردن نابرابری‌ها و تفاوت‌های فاحش و غیر منصفانه (چند میلیون تومانی) میان دریافتی بازنشستگان سنوات مختلف مقرر نمایند 10 سال پس از تصویب (در سال 1386) و اجرای قانون مدیریت خدمات کشوری به جهت آنکه بازنشستگان با هر سطح تحصیلی و شرایط شغلی (پست سازمانی، سابقه و تجربه، گروه و رتبه و تخصص و مسئولیت) و به عبارت دیگر به میزان تلاش‌ها، زحمات و شایستگی‌های دوران خدمت از افزایش و ترمیم حقوق برخوردار شوند.

طرح همترازی و یکسان‌سازی حقوق برای تمامی بازنشستگان هم سطح با لحاظ مدرک تحصیلی و شرایط شغلی آنها (به‌طور مثال: مدیرکل بامدیرکل- رئیس اداره با رئیس اداره- پیش خدمت با پیش خدمت) اجرایی شود به گونه‌ای که دریافتی بازنشستگان مشابه سنوات مختلف (قبل از سال 1388 و سال‌های بعد تاکنون) با حقوق کارکنان شاغل هم گروه و رتبه (که در مرحله بازنشستگی قرار دارند) متناسب شده یا با برقراری حقوق آخرین بازنشسته برابر از لحاظ مدرک تحصیلی و شرایط شغلی، همتراز و یکسان شود.

* همسان‌سازی، راهکاری برای بهبود معیشت بازنشستگان

این روزها بحث درباره ترمیم حقوق بازنشستگان کشوری و لشکری در محافل و مراکز تصمیم‌گیری کشور همچون مجلس شورای اسلامی مطرح است و خیلی از بازنشستگان این فرصت را مغتنم شمرده تا از تمامی تریبون‌های رسمی صدای خود را به گوش مسئولان برسانند. در زیر به برخی از مطالبات و خواسته‌های بازنشستگان اشاره شده است که عبارتند از:

اکثر بازنشستگان در این دوره از زندگی به دلیل مشکلات مالی گرفتار انواع بیماری‌ها، هزینه‌های سنگین درمان، فرزندان تحصیلکرده و بیکار و خانواده گستر مواجه هستند. آنها انتظار دارند از حداقل زندگی برخوردار باشند در حالی که حقوق اکثریت بازنشستگان بویژه بازنشستگان سال‌های قبل از سال 86 کمترین امکانات زندگی را تأمین نمی‌کند. به استناد آمارها و گزارش‌های منابع رسمی در حال حاضر میانگین حقوق بازنشستگان حدود یک میلیون و 450 هزار تومان است که این مبلغ برای یک زندگی آبرومندانه کفاف نمی‌کند.

مروری بر دریافتی‌های برخی از بازنشستگان کشوری نشان می‌دهد حقوق شماری از آنها از نظر مدرک تحصیلی، سابقه خدمت و پست سازمانی که قبل از سال 86 بازنشسته شده‌اند با دیگر بازنشستگان که پس از آن به درجه بازنشستگی نائل شده‌اند و حقوقی دو برابر می‌گیرند خیلی متفاوت و بعضاً غیر‌عادلانه است. لذا مهم‌ترین اقدامی که می‌تواند این تبعیض و بی‌عدالتی را رفع کند اقدام جدی و حمایتی نمایندگان مجلس و دولت از همسان‌سازی حقوق‌ها است که امید است در بودجه سال96 توجه ویژه‌ای به این مطالبه داشته باشند.

بازنشستگانی که طی سال‌های گذشته به دلیل شرایط اقتصادی نامناسب قدرت خرید و سطح معیشت‌شان کاهش پیدا کرده چگونه می‌توانند با حقوق ناچیز یک میلیون تومانی زندگی خود را بگذرانند، از نمایندگان مجلس تقاضا می‌شود این روزها که سخت مشغول بررسی بودجه سال 96 هستند اعتبار قابل توجهی را برای همسان‌سازی به تصویب برسانند که بازنشستگان دوباره دنبال ترمیم حقوق نباشند.

بهبود معیشت بازنشستگان همواره مورد تأکید مسئولان دولت و مجلس بوده اما این شعار زمانی شکل واقعی به خود می‌گیرد که در عمل هم شاهد افزایش حقوق بازنشستگان باشیم و شاید بهترین فرصت برای نمایندگان مجلس همسان‌سازی و ترمیم حقوق باشد که با اختصاص بودجه‌ای مناسب این مهم برای سال آینده محقق شود.

در حالی که فاصله حداقل و حداکثر حقوق دریافتی حقوق بگیران دولت اعم از شاغل و بازنشسته بسیار زیاد و بیش از ضوابط مقرر در قانون است، افزایش حقوق سالانه به صورت درصدی پیوسته این فاصله را بیشتر می‌کند، به همین دلیل اکثر بازنشستگان انتظار دارند حقوق سالانه به صورت مبلغی ثابت افزایش یابد که بتواند این فاصله را تا حدی حفظ کند.

اگر می‌خواهیم کرامت و عزت بازنشستگان در جامعه حفظ شود یکی از راه‌های ارتقای منزلت اجتماعی بهبود وضعیت اقتصادی است که این مسأله تنها به دست تصمیم‌گیران کشور قابل حل است زیرا هر تصمیمی که آنان برای ارتقای معیشت بازنشستگان بگیرند در سرنوشت و آینده شاغلان هم تأثیرگذار خواهد بود.به نظر می‌رسد بخشی از مشکلات بازنشستگان با افزایش حقوق تا حدودی مرتفع گردد، اما لازم است مسأله همسان‌سازی در سال‌های بعد نیز به نحوی اجرا شود تا فاصله حقوق شاغلان و بازنشستگان به کمترین میزان برسد.

با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه ایران، تاریخ انتشار: 1 اسفند 1395، صفحه: 11 ، شماره: 6438.