شعارسال : تا پایان آبان ماه امسال ۷۴درصد بی‌سوادان تحت پوشش برنامه‌های سوادآموزی قرار دارند و طبق مصوبه ابلاغی سوادآموزی در سال جدید؛ دولت علاوه بر سیاست‌های تشویقی و حمایتی از سوادآموزان؛ در صورت مشاهده نشدن اهتمام جدی افراد به فراگیری سواد از برخی خدمات دولتی محروم خواهند شد.

به گفته موسی جم معاون سوادآموزی استان هرمزگان؛ تا پایان آبان ماه سال جاری در مجموع کل استان هشت هزار و ۴۴۸ نفر در دوره‌های سوادآموزی، انتقال و تحکیم تحت پوشش برنامه‌های سوادآموزی استان قرار گرفتند.

از طرفی دانش‌آموزانی هستند که بی‌سواد یا کم‌سواد هستند ولی در پوشش حمایت نهضت سوادآموزی قرار نمی‌گیرند و آن کودکان بازمانده از تحصیل هستند که بنا به گفته مدیرکل آموزش‌ و پرورش هرمزگان رقمی در حدود ۱۴هزار دانش‌آموز بازمانده از تحصیل در رده سنی ۶تا ۱۰سال وجود دارد.

بر همگان مشخص است که در مدت قریب به ۳۶سالی که از عمر تشکیل نهضت سوادآموزی می‌گذرد خدمات ارزنده‌ای برای ارتقاء سوادآموزی در جامعه صورت گرفته است و بسیاری از همین افرادی که در کلاس‌های نهضت سوادآموزی شرکت کرده‌اند توانسته‌اند وارد دانشگاه‌ها شوند و یا شغل‌های مناسبی به دست بیاورند و یا در شغل‌های خود موفق‌تر از گذشته شوند.

موسی جم گفت:در سال ۵۵ در استان تنها۳۲درصد افراد۶ سال به بالا دارای سواد بودند که در این رقم در سال ۹۰به ۸۳ درصد رسیده است که این نشان‌دهنده فعالیت مطلوب نهضت سوادآموزی است.

وی افزود: طبق سرشماری سال ۹۰ تعداد افراد بی‌سواد ۶سال به بالا در هرمزگان رقمی در حدود ۲۱۲هزار نفر بوده که در رده سنی ۱۰تا ۴۹ سال تعداد ۸۹هزار نفر قرار داشتند که از این ۸۹ هزار نفر بی‌سواد در رده سنی ۱۰تا ۴۹ سال، حدود ۲۴هزار نفر با شرکت در کلاس‌های نهضت سوادآموزی با سواد شده‌اند.

* اجرای طرح انسداد مبانی بی‌سوادی در حوزه معاونت آموزش ابتدایی

اما سؤالاتی که در ذهن تداعی می‌شود این است که چرا بعد از گذشت قریب به ۳۶ سال که از تشکیل این نهضت می‌گذرد، هنوز بی‌سوادی ریشه‌کن نشده است؟ آیا موانعی در مسیر تحقق ریشه‌کنی بی‌سوادی وجود دارد؟ آیا برنامه‌ای برای پیشگیری از بی‌سوادی تدبیر و اندیشیده شده است؟ و سؤالاتی از این قبیل....

در حال حاضر برای کاهش بی‌سوادی در جامعه که دارای آمارهای ضد و نقیضی است ،آموزش‌وپرورش و نهضت سوادآموزی به‌صورت تلفیقی وارد گود شده‌اند به صورتی که بی‌سوادان رده سنی ۱۰تا ۴۹ سال در حیطه کاری نهضت سوادآموزی قرار می گیرند و دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل و لازم تعلیم سنین ۶تا ۱۰ سال مربوط به حوزه آموزش ابتدایی آموزش‌وپرورش هستند.

معاون سوادآموزی هرمزگان اظهار داشت:طرح انسداد مبانی بی‌سوادی در حوزه معاونت آموزش ابتدایی چند سالی است که به‌عنوان راهکار کاهش بی‌سوادی در بزرگ‌سالان مطرح‌شده که در این حوزه نیز مشکلاتی وجود دارد که بعد از گذشت این چند سال هنوز کودکان سنین ۶تا ۱۰سالی وجود دارند که از نعمت سواد بی‌بهره‌اند.

جم خاطرنشان کرد: در سال‌های گذشته دولت طرح‌های تشویقی مختلفی برای ریشه‌کن کردن بی‌سوادی بکار برده است تا بتواند به جذب حداکثری افراد بی‌سواد دست پیدا کند که این هدف به‌طور کامل محقق نشده است. در سال جاری دولت در کنار بسته‌های تشویقی چند اهرم محرومیت نیز به‌کاربرده تا اگر کسی در فراگیری سواد کوتاهی بکند مورد عتاب و محرومیت از برخی خدمات دولتی قرار گیرد.

به گفته معاون سوادآموزی هرمزگان، این موارد تشویقی عبارت‌اند از؛ سواد آموزان هیچ هزینه‌ای را برای تحصیل نباید پرداخت کنند و کتاب و لوازم‌التحریر برای آن‌ها نیز رایگان است و هر فردی اگر به‌طور خودآموز نیز آموزش ببیند یعنی اعضای خانواده به او آموزش دهند تمام سرانه ۶۷۰ هزارتومانی سوادآموزی به خود فرد پرداخت خواهد شد. همچنین ۱۰درصد علاوه بر سرانه آموزشی به آموزش‌دهنده، یعنی حدود ۱۳۵هزار تومان به بی‌سواد پرداخت می‌شود و ۷۱۰هزار تومان به آموزش‌دهنده اختصاص داده‌شده است. پرداخت مبلغ یک‌میلیون ریال به‌عنوان هزینه ایاب و ذهاب به آموزش‌دهنده‌هایی که افراد معلول را تحت پوشش قرار دهند نیز بخشی از برنامه‌های تشویقی سوادآموزی استان است.

* ۱۴هزار دانش‌آموز بازمانده از تحصیل نیز در استان هرمزگان

ولی در سال جاری ۲۶درصد آمار ابلاغی وزارت آموزش‌وپرورش هنوز جذب نهضت نشده‌ است و همچنین ۱۴هزار دانش‌آموز بازمانده از تحصیل نیز در استان وجود دارد که باید تا آخر سال تحصیلی منتظر میزان باسواد شدن این دو طیف از بی‌سوادان جامعه بود. لازم به ذکر است که طبق بررسی ها افراد بی‌سواد در نگه‌داری سواد یعنی مرحله تحکیم به‌صورت مطلوب عمل‌نکرده و دوباره وارد مرحله بی‌سوادی می‌شوند.

این مسئول در جواب عدم تمایل برخی به ثبت‌نام در کلاس‌های سوادآموزی به خبرنگار مهر گفت: طبق مصوبه اسفندماه سال ۹۳،دولت مواضع سخت‌گیرانه دیگری نیز در قبلاً در قبال این افراد اتخاذ کرده است که عدم صدور و تمدید گواهینامه رانندگی، عدم صدور پروانه کسب برای متقاضیان جدید بی‌سواد و همچنین عدم تمدید پروانه کسب برای افراد بی‌سواد که از اتحادیه‌ها و انجمن‌های صنفی اجازه فعالیت گرفته باشد از آن جمله‌اند.

وی اضافه کرد: در همین راستا کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور مکلف‌اند افراد آموزش پذیر بی‌سواد تحت پوشش خود را برای آموزش سواد معرفی کنند چراکه ارائه و استمرار خدمات به افراد بی‌سواد تحت پوشش دستگاه‌های یاد شده با سوادآموزی توأم خواهد بود.

* دور باطل سیاستهای تنبیهی

ولی به نظر می‌رسد باوجود همه این تشویق‌ها و تنبیهات برای ریشه‌کنی بی‌سوادی باید به دنبال رفع مشکل درجاهای دیگری که عامل اصلی بی‌سوادی هستند باشیم. به نظر می‌رسد ریشه بی‌سوادی را در کودکان بازمانده از تحصیل باید ببینیم جایی که از ورود افراد بی‌سواد در رده سنی بزرگ‌سال جلوگیری کند. عوامل متعددی وجود دارد که باعث ترک تحصیل در دوران کودکی و استمرار بی‌سوادی شده است ازجمله این دلایل می‌توان به فقر خانواده و نداشتن تمکن مالی برای خرج تحصیل ،مشارکت در اقتصاد خانواده و کودکان کار،توجه به ابعاد فرهنگی،مهاجرت‌های فصلی،نداشتن شناسنامه برای کودکان سرراهی و ... اشاره کرد.

بسیاری از خانواده‌ها بی‌سوادی را زشت و ناپسند نمی‌دانند یا به دلایل فرهنگی دختران خود را به مدرسه نمی‌فرستند. همچنین برخی والدین از فرزندان در مسیر برآورده شدن احتیاجات اقتصادی کمک می‌گیرند. از طرفی ضعف قوانین در اجباری بودن تحصیل فرزندان برای چنین والدینی وجود دارد.

از سوی دیگر افراد بزرگ‌سالی که از صبح تا غروب در منزل یا در باغات و کشاورزی‌ها مشغول به کار طاقت‌فرسایی هستند اگر خودشان هم خواستار سواد آموختن باشند دیگر نه توان و رمقی برای آن‌ها می‌ماند و نه انگیزه‌ای برای تحصیل . از طرفی این خانواده‌ها با قطع یارانه حمایتی از جانب کمیته امداد و بهزیستی دچار مشکلات بیشتری درزمینهٔ تامین مخارج زندگی خواهند شد که فشار بیشتری روی فرزندانشان برای کار بیشتر وارد می‌شود و این چرخه ادامه خواهد داشت.

ریشه‌یابی علل دخیل در بی‌سوادی فراتر از نهضت و آموزش‌وپرورش است. اگر به دنبال ریشه‌کنی بی‌سوادی باشیم باید راه‌های بی‌سوادی را خوب بشناسیم و با تفکر و تدبیر مناسب در یک برنامه مستمر و بلندمدت به برطرف کردن آن‌ها اقدام کنیم.

ورود دولت در فرهنگ‌سازی مناطق محروم و ارزشمند جلوه دادن سواد برای مرد و زن،پرداخت سرانه آموزشی به خانواده‌های بی‌بضاعت در سال، بررسی وضعیت کودکان کار و حمایت از آن‌ها از جمله مواردی هستند که می‌تواند در مسیر مبانی انسداد بی‌سوادی کمک شایانی باشند.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از وب سایت خبرگزاری مهر ، تاریخ انتشار دوشنبه 16 آذر 1394 ، کد مطلب : 2993121 : www.mehrnews.com