استان سیستان و بلوچستان دارای معادن بسیار متنوعی است که از مشهورترین آن‌ها می‌توان به معادن طلا، مس، منگنز، گرانیت، کرومیت، مرمر و آهک اشاره کرد. این استان به لحاظ کشاورزی از اهمیت بالایی برخوردار است و به عنوان بزرگ‌ترین پایگاه تولید نهال میوه‌های گرمسیری استوایی شناخته می‌شود. در این استان علاوه بر میوه‌های گرمسیری استوایی مانند خرما، موز، نارگیل و انبه، مرکبات هم تولید می‌شود.

با توجه به وجود مناطق بکر فراوان که زیستگاه گونه‌های جانوری کم‌یاب هستند، این استان همواره مورد توجه جانورشناسان و علاقه‌مندان به طبیعت بوده است. با توجه به اهمیت شناسایی و حفظ این گونه‌های جانوری، بیش از ۷۰ درصد مساحت استان جزو مناطق حفاظت‌شده است.

بیشتر مناطق استان سیستان و بلوچستان، آب‌و‌هوای گرم و خشک دارند اما وسعت فراوان، تنوع اقلیمی کم‌نظیری را به وجود آورده است. مناطق کوهستانی، جنگلی و باتلاقی، گوشه‌ای از جاذبه‌های طبیعی استان هستند؛ جنگل‌های حرا واقع در خلیج گواتر، گل‌فشان کنارک، کوه تفتان تنها آتشفشان فعال ایران و دریاچه‌ی هامون. دریاچه‌ی هامون که پس از دریاچه‌های خزر و ارومیه، سومین دریاچه‌ی بزرگ ایران و وسیع‌ترین دریاچه‌ی آب شیرین کشور است، هفتمین تالاب بین‌المللی جهان به شمار می‌رود و از ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره است.

برای کسانی که دلیل انتخاب مقصد سفرشان، جاذبه‌های طبیعی متنوع است، استان سیستان و بلوچستان، گزینه‌ی مناسبی است. با ما همراه باشید تا شما را با برخی از سوغاتی‌های این استان، آشنا کنیم.

شیرینی لندو

عععع

تهیه‌ی این شیرینی سنتی و بومی، برای پذیرایی از مهمانان در مناطق مختلف استان رواج دارد. لندو، از ترکیب خرما، گندم و کنجد تهیه می‌شود به این صورت که پس از مخلوط کردن خرمای هسته گرفته شده، گندم داغ (برشته) و کنجد، مواد را زیر بار سنگین می‌گذارند تا سفت شوند و حالت چسبندگی پیدا کنند. این مرحله از تهیه‌ی لندو به زمان زیادی نیاز دارد و مواد باید حداقل نصف روز، زیر بار بمانند. پس از اینکه مواد زیر بار به یکدیگر چسبیدند، از زیر بار برداشته می‌شوند و به اشکال مختلف (عمدتا توپی شکل) آماده می‌شوند.

سوزن‌دوزی

9.2

از رودوزی‌های سنتی ایران است که در بین زنان بلوچ رواج دارد و دارای شهرت جهانی است. سوزن‌دوزی یکی از قدیمی‌ترین روش‌های تزیین جامه و بسیاری از منسوجات دیگر است. هنرمندان در این هنر سنتی، با استفاده از انواع نخ‌های رنگی و به کمک سوزن و قلاب، با دوختن بخیه‌های ظریف روی پارچه، طرح‌های تزیینی گوناگونی را ترسیم می‌کنند. سوزن‌دوزی، با توجه به جنس پارچه و طرح مورد نظر، به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. البته تمام پارچه‌های به کار رفته در سوزن‌دوزی، یک ویژگی مشترک دارند و آن هم تار و پود مشخص و راست آن‌ها است. سوزن‌دوزی روی پارچه‌های کج‌راه، انجام نمی‌شود.

9.3

سوزن‌دوزی در استان سیستان و بلوچستان که به سوزن‌دوزی بلوچی معروف است به دو دسته تقسیم می‌شود: سوزن‌دوزی مناطق شمالی استان که وجود رنگ‌های روشن و طرح‌های ساده ویژگی آن است و سوزن‌دوزی مناطق جنوبی استان که در آن از رنگ‌های تیره‌تر استفاده می‌شود و طرح‌هایی پیچیده با نقوش ریز و فراوان دارد.

9.4

در استان سیستان و بلوچستان، رودوزی‌های سنتی دیگری نیز توسط زنان روستایی انجام می‌شود مانند سکه‌دوزی، آیینه‌دوزی و... این رودوزی‌ها معمولا در تولید اشیای تزیینی آویختنی کاربرد دارند. پس از اینکه پارچه‌ی مورد نظر را در اشکال هندسی گوناگون مانند لوزی و مثلث و مربع آماده کردند، روی آن با وسایل تزیینی مانند دکمه، آیینه، پولک، سکه‌های زینتی و... در قالب طرح‌های مختلف، رودوزی می‌کنند.

9.5

سفالگری

9.6

ساخت ظروف با گل، از نخستین صنایع دستی بشر بوده‌ است و سفالینه‌ها از قدیمی‌ترین ظروف انسان هستند. سفالگری در ایران از سابقه‌ی درخشان و دیرینه‌ای برخوردار است. این صنعت در ایران بیش از ۱۰ هزار سال قدمت دارد و قدیمی‌ترین ظروف سفالی منقوش، قدیمی‌ترین چرخ سفالگری و قدیمی‌ترین کوره‌ی پخت سفال در جهان، مربوط به ایران است.

روستای کلپورگان از توابع شهرستان سراوان استان سیستان و بلوچستان، از مناطقی است که به صنعت سفالگری مشهور است. از دلایل شهرت سفالگری در این روستا یکی این است که زنان بلوچ، عهده‌دار ساخت سفالینه‌ها هستند و دیگر آن که سفالگری در این روستا به سنتی‌ترین روش و بدون استفاده از چرخ انجام می‌شود. مردان روستا کار برداشت و حمل خاک و آماده کردن گل را بر عهده دارند و سایر مراحل سفالگری را زنان روستا انجام می‌دهند. حاصل دسترنج زنان بلوچ روستای کلپورگان، انواع ظروف سفالی کاربردی و تزیینی است که مورد توجه مسافران قرار می‌گیرد.

با اندکی تلخیص و اضافات، برگرفته از سایت کجارو، تاریخ انتشار: 12 آبان 1395، کد مطلب: 123023، www.kojaro.com